Περίπου δύο δεκαετίες πριν από αυτό το γεγονός, όπως έκανα τροχάδην σε ένα άλλο ελληνικό χωριό,  προκλήθηκαν   ερωτήματα για την ψυχοδιανοητική μου υγεία. Καλύψαμε μακρύ δρόμο, σκέφτηκα, χάρη και στις άοκνες προσπάθειες του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας. 

Σε έρευνα με θέμα «Σχετικά με την άσκηση και την υγεία» μελετήσαμε τα ποσοστά θανάτων 15.000 ανθρώπων, σε μια περίοδο 20 ετών.  Δημιουργήσαμε ομάδες με βάση το χρόνο που διέθεταν σε σωματική δραστηριότητα.  Όταν συγκρίναμε τα ποσοστά θνησιμότητας εκείνων που ήταν δραστήριοι σωματικά, έστω και με διαφορετική ένταση, προς εκείνους που διήγαν καθιστική ζωή,  διαπιστώσαμε ότι το ποσοστό θνησιμότητας των δραστήριων  ήταν το μισό έναντι των μη δραστήριων.  Ακόμα περισσότερο, το ποσοστό θνησιμότητας εκείνων που ανήκαν στην ομάδα των σωστά ασκουμένων ήταν κατά 70% χαμηλότερο.  Για να το πούμε κι αλλιώς, για κάθε 100 ανθρώπους που πέθαιναν από την ομάδα εκείνων της καθιστικής ζωής, αντιστοιχούσαν 50 άνθρωποι με μέτρια σωματική δραστηριότητα και μόνο 30 άνθρωποι με ικανοποιητική για την ηλικία τους σωματική άσκηση. 

Κάτι που πρόσφατα τράβηξε την προσοχή μου είναι μία έρευνα που αφορά την άσκηση σε σχέση με τον εγκέφαλο.  Για μια ακόμα φορά, με την βοήθεια της σύγχρονης επιστήμης και τη διορατικότητα κάποιων εξαίρετων επιστημόνων, αρχίσαμε να βλέπουμε τις πραγματικές διαστάσεις της σχέσης του μυαλού με το σώμα, που οι πρόγονοί μας είχαν προ πολλού αναφέρει.  Όλο και περισσότερες έρευνες καταλήγουν ότι η εγκεφαλική δραστηριότητα και η εγκεφαλική εξέλιξη ενισχύονται από τη σωματική δραστηριότητα.  Σωματικά δραστήρια παιδιά τα καταφέρνουν καλύτερα στο σχολείο όταν γίνεται σύγκριση με συμμαθητές τους που διάγουν πιο καθιστική ζωή.  Σωματικά ενεργοί ενήλικες έχουν μικρότερες πιθανότητες να αναπτύξουν  Αλτζχάϊμερ και άνοια, νόσοι οι οποίες επηρεάζουν το γηράσκοντα πληθυσμό. Μελέτες σε ενήλικες που περπατούν συστηματικά έδειξαν σημαντική βελτίωση της μνήμης, των ικανοτήτων μάθησης, της συγκέντρωσης,  της ικανότητας αφαιρετικής σκέψης σε σύγκριση με ενήλικες που διάγουν καθιστική ζωή.  Ο κίνδυνος εγκεφαλικού μειώνεται κατά 57% σε ανθρώπους που περπατούν έστω και 20 λεπτά την ημέρα.  Άλλες μελέτες έδειξαν ότι σωματικά δραστήριοι άνθρωποι έχουν χαμηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης από εκείνους που επιλέγουν την «καρέκλα». Τέλος η άσκηση φαίνεται να παρέχει στο σώμα τη δυνατότητα να χειριστεί καλύτερα το στρες με δύο τρόπους. Πρώτον,  η άσκηση «καίει» όλα τα τοξικά παράγωγα των ορμονών που παράγονται κατά τη διάρκεια του στρες.  Δεύτερον, ενδυναμώνει όλα τα συστήματα ώστε να γίνονται πιο ανθεκτικά στις επιθέσεις του στρες.  

Όμως, ποιος είναι ο πιο ασφαλής και αποτελεσματικός τρόπος για να είναι κάποιος σε φόρμα; Η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία και το Ιατρικό Αμερικανικό Κολλέγιο των Αθλημάτων μας παρέχουν τις ακόλουθες συστάσεις:

• Ασκηθείτε με μέτριας έντασης αεροβική δραστηριότηταγια τουλάχιστον 30 λεπτά, πέντε μέρες τη βδομάδα με βάδισμα, χορό, μπάσκετ, βόλεϊ και άλλες κινητικές ασκήσεις . Αλλιώς, ασκηθείτε με έντονη αεροβική δραστηριότητα για τουλάχιστον 20 λεπτά τρεις φορές την εβδομάδα.
• Μπορείτε να κάνετε συνδυασμό μέτριας και έντονης δραστηριότητας.  Για παράδειγμα κάποιος μπορεί να περπατάει ζωηρά για 30 λεπτά δύο φορές την εβδομάδα και να κάνει τζόκινγκ (ελαφρό τροχάδην) για 20 λεπτά δύο άλλες μέρες της εβδομάδας.
• Έντονης έντασης δραστηριότητα, όπως το τζόκινγκ, προκαλεί αύξηση των καρδιακών παλμών-σφυγμών και των αναπνοών.
• Επιπλέον, οι ενήλικες θα ωφεληθούν αν τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα ασκούνται με χρήση των μεγάλων μυών του σώματος, ως οι τετρακέφαλοι κ.ά.  Δραστηριότητα η οποία αυξάνει τη μυϊκή δύναμη και αντοχή.  
• Επειδή η σχέση μεταξύ της υγείας και της φυσικής δραστηριότητας είναι «δοσοεξαρτόμενη», άνθρωποι που επιθυμούν να βελτιώσουν περαιτέρω τη φόρμα τους, να μειώσουν τον κίνδυνο χρονίων παθήσεων και αναπηριών ή να αποφύγουν παθολογική πρόσληψη βάρους, πιθανότατα θα ωφεληθούν αυξάνοντας τα ελάχιστα όρια που συνιστώνται για σωματική δραστηριότητα. 

Peter Kokkinos, PHD, FACSM, FAHA, Καθηγητής, Καρδιολογικό τμήμα, Veterans
Affairs Medical Center,Washington DC και Georgetown University School of Medicine.