Η μελανίνη είναι υπεύθυνη για το χρώμα του δέρματός μας και, επομένως, για το ωραίο μαύρισμα που αποκτήσαμε στις διακοπές. Είναι, όμως, ένοχη και για διάφορα σημάδια στο δέρμα μας. Τι ακριβώς συμβαίνει; Σε αυτά τα σημεία του δέρματος, για κάποιο λόγο, η παραγωγή μελανίνης αυξάνεται. Η κύρια αιτία είναι φυσικά η έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, χωρίς την απαραίτητη αντηλιακή προστασία. Άλλοι παράγοντες, ωστόσο, είναι η ηλικία, καθώς παρουσιάζονται συνήθως μετά τα 35, η κληρονομικότητα, ορμονικές διαταραχές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή της εμμηνόπαυσης, η χρήση ορισμένων φαρμάκων (αντισυλληπτικών, αντιβιο­τικών κλπ.) ή καλλυντικών.
Μερικά από τα γνώριμα σημάδια είναι τα εξής:

• Φακίδες: Δεν βγαίνουν μόνο στη μύτη και με το χρόνο μπορεί να εξελιχθούν σε κηλίδες. Τις συναντάμε πιο συχνά στα ανοιχτόχρωμα δέρματα.
• Καφέ κηλίδες: «Προτιμούν» τα πιο σκουρόχρωμα δέρματα.
• Πανάδες: Αντίθετα από τις καφέ κηλίδες, που είναι πιο επιφανειακές, οι πανάδες δημιουργούνται στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος.
• Λευκές κηλίδες. Εκτός από τις καφέ κηλίδες, υπάρχουν και οι λευκές, για τις οποίες δεν υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης. Δημιουργούνται και αυτές από τον ήλιο και έχουν την επιστημονική ονομασία «ιδιοπαθής σταγονοειδής υπομελάνωση». Πρόκειται για μια πάθηση των μελανοκυττάρων που παίρνει τη μορφή μικρών λεπτών κηλίδων, οι οποίες εμφανίζονται συνήθως στα κάτω άκρα και αυξάνονται με την πάροδο του χρόνου. Οι λευκές κηλίδες δεν «μαυρίζουν» ξανά, απλώς με την απώλεια του μαυρίσματος γίνονται πιο απαλές το χειμώνα.

Πως να τις αποφύγετε;

Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης είναι η πρόληψη, δηλαδή η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο. Καλό θα είναι να φοράτε πάντα μια κρέμα με αντηλιακή προστασία. Να θυμάστε ότι το φθινόπωρο είναι η πιο κατάλληλη εποχή για να προγραμματίσετε, με την καθοδήγηση του δερματολόγου σας, την αφαίρεση των ανεπιθύμητων καλοκαιρινών «αναμνηστικών» από το δέρμα σας. Μερικές θεραπείες είναι απλές και μπορείτε να τις κάνετε στο σπίτι, ενώ άλλες χρειάζονται επίσκεψη στο ιατρείο.

Σπιτική φροντίδα

Απολέπιση: Η απολέπιση βοηθά το δέρμα να απαλλαγεί από τα νεκρά κύτταρα που βρίσκονται στην ανώτερη στιβάδα της επιδερμίδας, ώστε το καθαρό δέρμα να επιτρέψει στα ενεργά συστατικά των καλλυντικών ή φαρμακευτικών προϊόντων να εισχωρήσουν βαθύτερα. Μια ελαφριά απολέπιση μπορείτε να κάνετε κάθε πρωί που πλένετε το πρόσωπό σας με ένα ήπιο καθαριστικό που να περιέχει φυσικά εκχυλίσματα, όπως κόκκους ρυζιού, σαλικυλικό ή γλυκολικό οξύ. Αν νιώθετε ότι το δέρμα σας τραβάει, κάνετε απολέπιση τρεις φορές την εβδομάδα. Εκτός από τα προϊόντα καθαρισμού, υπάρχουν και μάσκες.

Λευκαντικές κρέμες: Οι λευκαντικές κρέμες θεωρούνται αρκετά ασφαλείς. Οι δερματολόγοι συμβουλεύουν να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Κύριο συστατικό τους είναι το αζελαϊκό οξύ σε χαμηλές ποσότητες, για να μην προκαλούνται ερεθισμοί στο δέρμα. Στόχο έχουν να εμποδίσουν την ανάπτυξη των ενζύμων που δημιουργούν τη μελανίνη και να βελτιώσουν τον τόνο της επιδερμίδας. Πρέπει να περάσουν, ωστόσο, περίπου 8 εβδομάδες μέχρι να δείτε αποτελέσματα.

Ειδικά φαρμακευτικά σκευάσματα: Πρόκειται για κρέμες, τζελ ή λοσιόν που περιέχουν ιδιαίτερα δραστικά συστατικά, όπως η υδροκινόνη, τα οποία απαιτούν ιατρική συνταγογράφηση. Η υδροκινόνη είναι μια πολύ ισχυρή ουσία που μειώνει την παραγωγή μελανίνης και βοηθά στον αποχρωματισμό, αλλά μπορεί να προκαλέσει και ερεθισμούς στο δέρμα. Η πυκνότητα στη χρήση της κυμαίνεται από 2 έως 4%, ανάλογα με την περίπτωση, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και πάντα τοπικά υπό την επίβλεψη του γιατρού.

Η επίσκεψη στον δερματολόγο

Στα εξειδικευμένα ιατρεία, η απολέπιση γίνεται με διαφορετικές μεθόδους: Μηχανικά, με μικρο­κρυστάλλους ή με τη μέθοδο της μικρο-δερμο­απόξεσης για πιο βαθιά απολέπιση, χημικά, με γλυκολικό ή τριχλωροξικό οξύ σε υψηλή συγκέντρωση έως και 40% και με τοπική χρήση πάνω στις κηλίδες. Ο δερματολόγος θα κρίνει, ανάλογα με τον τύπο του δέρματος και το πρόβλημα που παρουσιάζει, ποια μέθοδο θα εφαρμόσει. Οι κυριότερες μέθοδοι είναι οι εξής:

Λέιζερ: Είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται ευρέως. Στις θεραπείες με λέιζερ, γίνεται μια απότομη θερμική εναπόθεση ενέργειας, ώστε να διασπαστούν τα κοκκίδια της μελανίνης. Αυτό δημιουργεί μια τοπική φλεγμονή, με αποτέλεσμα το δέρμα να κοκκινίσει και να γίνει πιο ευαίσθητο. Γι’ αυτό και πρέπει να γίνονται κατά τη διάρκεια των φθινοπωρινών ή χειμερινών μηνών, που η ηλιοφάνεια είναι περιορισμένη.

IPL: Ανταγωνιστικά με τα λέιζερ όσον αφορά την τεχνολογία, ουσιαστικά, όμως, κάνουν την ίδια δουλειά. Πρόκειται για μια θεραπεία με τη χρήση έντονου παλμικού φωτός (Intense Pulsed Light), η οποία, εκτός από την αντιγηραντική φροντίδα που προσφέρει, βελτιώνει και τις δυσχρωμικές αλλοιώσεις. Είναι μια γρήγορη μέθοδος που επιτρέπει την επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες αμέσως μετά την εφαρμογή της.

Κρυοθεραπεία: Πρόκειται για μέθοδο που χρησιμοποιούνταν πριν από την εμφάνιση των λέιζερ και, σε ένα βαθμό, εξακολουθεί να εφαρμόζεται για κηλίδες και πανάδες. Η κρυοθεραπεία μειώνει τοπικά τη θερμοκρασία του δέρματος σε πολύ χαμηλά επίπεδα, προκαλώντας την καταστροφή των παθολογικών ιστών. Το ψύχος δημιουργεί τοπική αγγειοσυστολή και νέκρωση. Στην αποκατάσταση, ενεργοποιείται ο μεταβολισμός της πάσχουσας περιοχής, με αποτέλεσμα τη θεραπεία της ενώ η επούλωση επέρχεται σε λίγες ημέρες.

Να θυμάστε πάντα πως στις δύσκολες περιπτώσεις βαθιών μελασμάτων, συνιστάται να αποφεύγονται οι θεραπείες με λέιζερ, γιατί ενδέχεται να δημιουργηθούν φλεγμονές, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα: μεγαλύτερη εναπόθεση μελανίνης! Οι διάφορες μέθοδοι απολέπισης είναι πιθανόν η καλύτερη λύση σε αυτή την περίπτωση.

Διαβάστε ακόμα στο health4you

6 sos ερωτήσεις για το μελάνωμα

Κονδυλώματα (HPV), ένας συνηθισμένος αλλά επικίνδυνος ιός

Ποια η αντιμετώπιση της ξηροδερμίας;

15 πράγματα που δεν ξέρετε για την ψωρίαση