Πρόκειται για μία ανώδυνη εξέταση που χρησιμοποιείται για την ανίχνευση κυττάρων του τραχήλου της μήτρας που είναι δυσπλαστικά, δηλαδή η μορφή τους έχει αλλάξει υπό την επίδραση διάφορων παραγόντων. Πολλές φορές μέσω του τεστ ΠΑΠ αναδεικνύονται προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας και εδώ έγκειται η τεράστια σημασία του. Χρειάζεται όμως να διευκρινίσουμε ότι μία προκαρκινική κατάσταση που ανιχνεύεται μέσω του τεστ ΠΑΠ δεν οδηγεί απαραίτητα σε καρκίνο του τραχήλου, αναφέρει σε συνέντευξή του στο health4you.gr o μαιευτήρας, ενδοσκοπικός χειρουργός, γυναικολόγος, απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Στέφανος Χανδακάς.

Τι ευθύνεται για την πρόκληση καρκίνου στο τράχηλο της μήτρας;

Ένας κύριος παράγοντας που ενοχοποιείται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας και μπορεί να εντοπιστεί με το τεστ ΠΑΠ είναι ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ο γνωστός HPV (Human Papilloma Virus). Πρόκειται για έναν ιό ο οποίος έχει πάνω από 150 διαφορετικούς τύπους. Ο κάθε τύπος, ανάλογα με τις ιδιότητές του, επηρεάζει και διαφορετικά σημεία του σώματος.

Έτσι, μπορεί να προσβληθούν:

• Ο βλεννογόνος ιστός του στόματος και του φάρυγγα
• Τα εξωτερικά γεννητικά όργανα
• Ο τράχηλος της μήτρας
• Ο κόλπος
• Ο πρωκτός

Περίπου 40 τύποι μολύνουν το κατώτερο γεννητικό σύστημα και χωρίζονται σε δύο κατηγορίες ανάλογα με την ικανότητά τους να προκαλέσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις (υψηλού κινδύνου-χαμηλού κινδύνου). Ο ιός HPV είναι εξαιρετικά συνήθης. Αγγίζει πάνω από 40-45% του γυναικείου πληθυσμού σήμερα, ενώ υπολογίζεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα έρθουν σε επαφή με τον ιό κάποια στιγμή στην ζωή τους.

Είναι εύκολο να μεταδοθεί ο ιός ;

Οι τύποι του ιού που προσβάλλουν το δέρμα, μεταδίδονται κατά την απλή επαφή με κάποιον φορέα του ιού. Οι τύποι που προσβάλλουν τα γεννητικά όργανα μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα, ορισμένες φορές ακόμη και με τη χρήση προφυλακτικού. Όσο πιο μικρή είναι η ηλικία έναρξης της σεξουαλικής ζωής τόσο αυξάνεται η πιθανότητα μόλυνσης από HPV. Άλλος παράγοντας κινδύνου είναι οι πολλαπλοί ερωτικοί σύντροφοι και η χρήση των αντισυλληπτικών δισκίων.

Ο ιός εισέρχεται στο σώμα μας χωρίς να εκδηλώνονται συμπτώματα, ειδικά στους άντρες. Έτσι, υπάρχει πιθανότητα να είναι κανείς φορέας του ιού χωρίς να το γνωρίζει και τη στιγμή που το ανακαλύπτει δεν είναι δυνατόν να υπολογιστεί το χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από τότε που ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με τον ιό.

Ο ιός μεταδίδεται από την έγκυο στο έμβρυο μέσω του τοκετού;

Τη στιγμή που θα διαπιστώσετε μία εγκυμοσύνη, καλό είναι στην πρώτη σας επίσκεψη στον γυναικολόγο να γίνει ένα τεστ ΠΑΠ, ιδιαίτερα εάν έχει παρέλθει σημαντικό χρονικό διάστημα από την τελευταία σας εξέταση. Στην πορεία της εγκυμοσύνης, οι βλάβες, αν υπάρχουν, είναι πιθανό να διογκωθούν εξαιτίας διακύμανσης των ορμονών.Μπορεί επίσης να χρειαστεί τακτικός έλεγχος με κολποσκόπηση και λήψη βιοψιών, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο, χωρίς να διατρέχει το έμβρυο κανέναν απολύτως κίνδυνο. Η μετάδοση του ιού από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια του τοκετού είναι εξαιρετικά σπάνια.

Εμφανίζουν όλες οι γυναίκες με HPV καρκίνο του τραχήλου της μήτρας;

Ορισμένοι τύποι HPV μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, πιο συγκεκριμένα οι τύποι 16, 18, 31 και 45 και γι’ αυτόν τον λόγο αποκαλούνται ιοί υψηλού κινδύνου. Χρειάζεται να υπενθυμίσουμε ότι η πλειοψηφία των γυναικών που είναι φορείς των τύπων υψηλού κινδύνου δε θα εμφανίσει καρκίνο του τραχήλου. Ο καρκίνος του τραχήλου είναι μία πολυπαραγοντική νόσος που σχετίζεται και με άλλους παράγοντες κινδύνου, όπως το κάπνισμα. Επί παραδείγματι, μία γυναίκα καπνίστρια που είναι φορέας HPV υψηλού κινδύνου είναι πιο πιθανό να αναπτύξει καρκίνο του τραχήλου.

Το τεστ ΠΑΠ μπορεί να προλάβει την εμφάνιση του καρκίνου, καθώς ανιχνεύει αλλοιώσεις πολύ πρωιμότερες αυτού, και έτσι επιτρέπει την επιλογή της κατάλληλης παρέμβασης. Τα τελευταία χρόνια, μετά από ένα τεστ ΠΑΠ που αναδεικνύει αλλοιώσεις αντίστοιχες της μόλυνσης από HPV, χρησιμοποιείται μία εξέταση που ανιχνεύει το DNA του ιού στο σώμα μας. Έτσι, όχι μόνο επιβεβαιώνεται η ύπαρξη του ιού, αλλά προσδιορίζεται και ο τύπος του, και κατά συνέπεια το αν είναι υψηλού ή χαμηλού κινδύνου. Ο συνδυασμός του HPV DNA και του τεστ ΠΑΠ χρησιμοποιείται πλέον στον καθιερωμένο έλεγχο και έχει αυξήσει κατά πολύ την προγνωστική αξία των μεθόδων.

Μετά τη μόλυνση με τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων υπάρχει οριστική θεραπεία;

Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια θεραπεία που να απομακρύνει τον ιό από τον οργανισμό. Αυτό σημαίνει ότι μία γυναίκα που είναι φορέας θα παραμείνει για πάντα φορέας, αλλά εάν υπόκειται σε τακτικούς ελέγχους δεν έχει κάποιον λόγο να ανησυχεί.
Αυτό που είναι απαραίτητο να γίνει μετά από τη διαπίστωση της ύπαρξης του ιού είναι η κολποσκόπηση, μία απλή και αναίμακτη εξέταση που προσφέρει ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια στην απεικόνιση των ενδεχόμενων βλαβών.

Η θεραπεία έχει κατά πολύ απλουστευτεί, ενώ οι παρενέργειες έχουν περιοριστεί στο ελάχιστο. Η θεραπεία μπορεί να συμπεριλάβει την κωνοειδή εκτομή του τραχήλου, loop διαθερμία, κρυοθεραπεία και LASER σε χαμηλού βαθμού βλάβες (Low Grade SIL) και καυτηριασμό με ηλεκτροδιαθερμία.

Θα θέλαμε να μας πείτε ποιες είναι οι οδηγίες πρόληψης

Είναι σημαντικό σε αυτό το σημείο να τονίσουμε πως η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη. Γι’ αυτό, παρόλο που ο ιός μπορεί να μεταδοθεί παρά τη χρήση προφυλακτικού, καθώς η μόλυνση μπορεί να βρίσκεται στην περιγεννητική περιοχή, το προφυλακτικό ήταν και παραμένει η καλύτερη ασπίδα προστασίας απέναντι στα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και φυσικά απέναντι στον HPV.

Επιπλέον, σήμερα υπάρχει και η πρόληψη με το εμβόλιο εναντίον των τύπων 6, 11, 16 και 18 του ιού HPV. Προστατεύει από τους δύο τύπους που ευθύνονται για το 70% των περιπτώσεων καρκίνου του τραχήλου της μήτρας (16 και 18) και για τους δύο τύπους που σχετίζονται με τα γνωστά οξυτενή κονδυλώματα (6 και 11).

Γνωρίστε τον Γιατρό:

Ο Στέφανος Χανδακάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1972 . Φοίτησε στην ιατρική σχολή του πανεπιστήμιου Αθηνών, όπου έλαβε και τη διδακτορική του διατριβή με βαθμό «άριστα». Είναι μαιευτήρας – γυναικολόγος, με εκπαίδευση στην Αγγλία και στην Αμερική και εξειδίκευση στην λαπαροσκόπηση, στην ρομποτική χειρουργική και την υπογονιμότητα.Διαβάστε την συνέχεια εδώ