Οι βιταμίνες είναι τάξη οργανικών χημικών ενώσεων, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κανονική αύξηση και διατήρηση ενός ζωντανού οργανισμού, ο οποίος δεν είναι σε θέση να τις συνθέσει.
Υπάρχουν οι βιταμίνες Α, C, D, E, K, και οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Αυτές οι βιταμίνες ταξινομούνται ως λιποδιαλυτές και υδατοδιαλυτές βιταμίνες.
Λιποδιαλυτές βιταμίνες
Οι βιταμίνες που διασπώνται σε λίπος ή λιπίδια ονομάζονται λιποδιαλυτές ή λιπιδο- διαλυτές βιταμίνες. Αυτές είναι:
Βιταμίνη Α
Βιταμίνη D
Βιταμίνη Ε
Βιταμίνη Κ
Οι βιταμίνες αυτές είναι ουσιαστικά, παρόμοιες με τις άλλες σε δομή. Διαλύονται στα λιπίδια που υπάρχουν στο σώμα, και αποθηκεύεται στο σώμα για περαιτέρω χρήση.
Υδατοδιαλυτές βιταμίνες
Οι βιταμίνες που είναι διαλύονται σε νερό ονομάζονται υδατοδιαλυτές βιταμίνες. Αυτές περιλαμβάνουν όλο το σύμπλεγμα της Βιταμίνης Β και τη Βιταμίνη C. Δεδομένου ότι είναι υδατοδιαλυτές, δεν μπορούν να αποθηκευτούν μέσα στο σώμα.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ λιποδιαλυτές και υδατοδιαλυτές βιταμίνες;
Εκτός από τη διαλυτότητά τους, υπάρχουν και άλλες διαφορές που συνοψίζονται στον ακόλουθο πίνακα
Λιποδιαλυτές βιταμίνες
Αυτές οι βιταμίνες αποθηκεύονται στο ήπαρ και σε άλλους λιπαρών.
Όταν το σώμα χρειάζεται λιποδιαλυτές βιταμίνες, απελευθερώνονται λιπαρά σφαιρίδια που ονομάζονται chylomicrons προκειμένου, να απορροφήσουν αυτές τις βιταμίνες, οι οποίες ταξιδεύουν μέσω του λεμφικού συστήματος, και εισέρχονται στην κυκλοφορία του αίματος όπου θα χρησιμοποιηθούν από τα όργανα που τις έχουν ανάγκη.
Αυτές οι βιταμίνες βοηθούν στο σχηματισμό των δομικών συστατικών των κυττάρων και είναι απαραίτητες για την αποκατάσταση των ζημιών που οφείλονται στην καθημερινή φθορά των ιστών. Οι λειτουργίες των λιποδιαλυτών βιταμινών περιλαμβάνουν:
1. Η βιταμίνη Ε δρα ως αντιοξειδωτικό, προστατεύοντας τα λιπαρά κύτταρα και τα ερυθρά αιμοσφαίρια από την καταστροφή, καθώς και διατηρεί την ισορροπία μεταξύ των βιταμινών Α και C.
2. Η βιταμίνη D βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων του ασβεστίου και του φωσφόρου στο αίμα καθώς και την δέσμευσή τους από τα κόκαλα
3. Τα οφέλη της βιταμίνης Α περιλαμβάνουν τη ενίσχυση της όρασης, τη σωστή ανάπτυξη των ιστών καθώς και την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.
4. Η βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για το μεταβολισμό των τροφών σε ενέργεια, την πήξη του αίματος, και φυσιολογική ανάπτυξη των οστών.
Υδατοδιαλυτές βιταμίνες
Υδατοδιαλυτές βιταμίνες δεν μπορούν να αποθηκευτούν μέσα στο σώμα.
Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες απορροφούνται αμέσως μετά την είσοδό τους στο σώμα. Ταξιδεύουν στο σώμα μέσω του αίματος, και το σώμα χρησιμοποιεί μόνο όσο χρειάζεται. Η πλεονάζουσα ποσότητα, αποβάλλεται από το σώμα μέσω των ούρων.
Οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες βοηθάνε να κρατηθεί το σώμα υγιές, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι λειτουργίες αυτών των βιταμινών περιλαμβάνουν:
1. Η βιταμίνη Β βοηθά στην μετατροπή των υδατανθράκων σε γλυκόζη, παρέχοντας έτσι ενέργεια στο σώμα.
2. Η βιοτίνη είναι απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη του σώματος.
3. Η βιταμίνη C είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό, και προστατεύει από βλάβες που προκαλούνται από αντιδραστικά είδη οξυγόνου.
4. Τα οφέλη της βιταμίνης Β 12 περιλαμβάνουν την παραγωγή αντισωμάτων, στη λειτουργία της φολασίνης και τη συντήρηση των νευρικών ιστών.
5. Η φολασίνη, βοηθά στην σύνθεση του DNA και την κυτταρική διαίρεση.