Η κρητική διατροφή αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο μελέτης, αφού η πλειοψηφία των ερευνών αναδεικνύουν την κρητική κουζίνα ως το πιο χαρακτηριστικό και, ποιοτικά, υψηλό παράδειγμα μεσογειακής διατροφής. Ποιο είναι όμως το μυστικό της; Η απάντηση είναι ότι οι Κρητικοί τρέφονται με τα προϊόντα που παράγει η γη τους, δηλαδή τρώνε άφθονα κηπευτικά, χόρτα και λαχανικά, όσπρια και φρούτα, αρωματίζουν το φαγητό τους με βότανα και φυτά από τα βουνά του νησιού, όπως θυμάρι και βασιλικό, τρώνε ψάρι, ενώ σχεδόν πάντα συνοδεύουν το φαγητό με κρασί από τα τοπικά αμπέλια και εξαιρετικά νόστιμο ψωμί, που παραδοσιακά είναι ζυμωτό.

Το σημαντικότερο όμως διατροφικό στοιχείο είναι το ελαιόλαδο, το οποίο για τους Κρητικούς αποτελεί τη βασική πηγή λίπους. Η θρεπτική αξία του λαδιού είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς αποτελεί ένα ισχυρότατο αντιοξειδωτικό, προστατεύει δηλ. τον οργανισμό από την οξείδωση και την ανάπτυξη των ελεύθερων ριζών που προκαλούν σοβαρές παθήσεις.

Όταν, μάλιστα, στα τέλη της δεκαετίας του 1950, ήρθαν στην Κρήτη Αμερικανοί διαιτολόγοι για να εξετάσουν το φαινόμενο της μακροζωίας των Κρητικών, δεν πίστευαν στα μάτια τους! "Πόσο λάδι τρώνε, θεέ μου", αναφώνησε ο διεθνούς φήμης γιατρός και πρωτοπόρος σε θέματα διατροφής Ancel Keys, ο οποίος πραγματοποίησε τη μελέτη των 7 χωρών που έκανε την μεσογειακή διατροφή ταυτόσημη με την κρητική και την ανέδειξε, παγκοσμίως, ως ιδιαίτερα σημαντική για την υγεία. 

Ιατρικές έρευνες που έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται στην Ευρώπη και στην Αμερική αποκαλύπτουν πως το ελαιόλαδο, όχι μόνον προστατεύει την καρδιά, αλλά και πολλά άλλα όργανα του οργανισμού. Επίσης  δρα ευεργετικά σε μια μακρά σειρά ασθενειών, όπως αποδείχτηκε πρόσφατα και από τη μελέτη EPIC της κυρίας Τριχοπούλου σχετικά με την ολική θνησιμότητα και τη μεσογειακή διατροφή.