Μήπως φταίνε τα εξωτερικά ερεθίσματα για τις λάθος επιλογές;

Η λήψη αποφάσεων είναι ιδιαίτερα σημαντική για την πορεία της ζωής μας, γι’ αυτό και πρέπει να μάθουμε τον τρόπο να χειριζόμαστε επιτυχώς τις εναλλακτικές που έχουμε στη διάθεσή μας. Η Αγγλίδα συγγραφέας Νορίνα Χερτζ στο νέο της βιβλίο www.amazon.co.uk (Μάτια ορθάνοιχτα: πώς να πάρετε έξυπνες αποφάσεις σε έναν πολύπλοκο κόσμο, εκδ. William Collins) αναλύει για ποιο λόγο λαμβάνουμε τις αποφάσεις που λαμβάνουμε και πώς δεν θα επηρεαζόμαστε από εξωτερικούς παράγοντες. Αφού μελέτησε τις σύγχρονες επιστημονικές απόψεις, μας παρουσιάζει τη μαγική συνταγή για να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας!

Μην ακούτε τους ειδικούς

Εγκεφαλικές τομογραφίες αποκαλύπτουν ότι, όταν ακούμε έναν ειδικό να μιλάει, το μέρος του εγκεφάλου που ευθύνεται για την ανεξάρτητη λήψη αποφάσεων παύει να λειτουργεί. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να δεχόμαστε παθητικά τις συμβουλές που μας δίνουν. Είναι πολύ πιθανό να κάνουν λάθος. Γι’ αυτό χρήσιμο είναι να δημιουργήσετε «τράπεζα δεδομένων». Έτσι, σε κάθε περίπτωση θα μπορείτε να αντλείτε από εκεί τις πληροφορίες που θα σας βοηθήσουν να καταλήξετε στην ιδανικότερη επιλογή για εσάς.

Προσοχή στις παγίδες που προκαλεί η μνήμη σας

Το «περιτύλιγμα» παίζει καθοριστικό ρόλο και σε άλλες αποφάσεις μας. Σύμφωνα με έρευνες, οι ενδιαφερόμενοι θα επιμείνουν στην ενοικίαση ή αγορά ενός διαμερίσματος αν αυτό μυρίζει φρεσκοψημένο ψωμί (η συγκεκριμένη ευωδιά τούς θυμίζει τα παιδικά τους χρόνια) ή θα επιλέξουν ένα φθηνό χρηματοπιστωτικό προϊόν μόνο και μόνο επειδή τους παρουσιάστηκε σε πράσινο φυλλάδιο.

Μην γίνεστε θύματα του Photoshop

Για να μην πέσετε σε κάποια από τις παραπάνω παγίδες, φροντίστε να πάρετε τα μέτρα σας. Μην επηρεάζεστε από το «φαίνεσθαι» κάθε πράγματος ή κατάστασης. Για παράδειγμα, ζητήστε ένα απλό αντίτυπο της αναφοράς/αίτησης σε ασπρόμαυρη εκτύπωση, χωρίς χρώμα. Και την επόμενη φορά που θα κάνετε κράτηση δωματίου σε κάποιο ξενοδοχείο επειδή έχει ένα εντυπωσιακό website, φανταστείτε τις αναρτημένες πληροφορίες σε ασπρόμαυρο φόντο, χωρίς τις υψηλής ανάλυσης φωτογραφίες που δείχνουν υπέροχα ηλιοβασιλέματα και μαγευτικές παραλίες. Συνεχίζει να είναι τόσο ελκυστικό;

Μην αποφασίζετε νηστικοί και κουρασμένοι

Δεν είναι μόνο οι προκαταλήψεις μας που πρέπει να έχουμε κατά νου. Μπορούμε πολύ εύκολα να παρεκτραπούμε επηρεασμένοι και από άλλους παράγοντες, όπως είναι η σωματική και η ψυχολογική μας κατάσταση. Άντρες φοιτητές που συμμετείχαν σε έρευνα πήραν λιγότερο συμφέρουσες για εκείνους οικονομικές αποφάσεις αφότου είδαν εικόνες με μοντέλα που φορούσαν εσώρουχα. Αντιθέτως, εκείνοι που είχαν δει φωτογραφίες με ουδέτερο περιεχόμενο (π.χ. τοπίο με βράχια), έπραξαν πιο σωστά.

Άλλες έρευνες έδειξαν ότι η λήψη αποφάσεων όταν είμαστε πολύ κουρασμένοι είναι σχεδόν το ίδιο πράγμα με το να αποφασίσουμε κάτι υπό την επήρεια αλκοόλ.

Σε πρόσφατη μελέτη σχετικά με τη χορήγηση αναστολής στις δικαστικές υποθέσεις, ο παράγοντας-κλειδί στο «ναι» ή το «όχι» ενός δικαστή δεν ήταν το φύλο του φυλακισμένου, η εθνικότητά του ή το είδος του εγκλήματος το οποίο διέπραξε, αλλά το αν ο δικαστής είχε φάει. Πριν το γεύμα, οι φυλακισμένοι είχαν μόνο 10% πιθανότητα αναστολής. Αμέσως μετά από αυτό το ποσοστό εκτοξεύτηκε στο 65%. Επομένως, σκεφτείτε καλά την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να συμβουλέψετε την κολλητή σας με άδειο στομάχι.

Εν ολίγοις, αποφάσεις που μπορούν να αλλάξουν τη ζωή μας είναι καλύτερο να παρθούν μετά το γεύμα. Εξάλλου, πολλές άλλες έρευνες επιβεβαιώνουν ότι το αίσθημα της πείνας μάς μπερδεύει. Γι΄ αυτό σιγουρευτείτε ότι πάντα κουβαλάτε μαζί σας ένα σαντουιτσάκι πριν τη μεγάλη απόφαση. Αν πάλι έχετε έντονη επιθυμία για σεξ, λύστε και αυτή την εκκρεμότητα προτού ασχοληθείτε σοβαρά με το μέλλον σας.

Σκεφτείτε και μετά απαντήστε

Αν οι γιατροί στα επείγοντα περιστατικά μπορούν και επιβραδύνουν τις κινήσεις τους για να αποφύγουν το ενδεχόμενο λάθους, μπορείτε κι εσείς! Πριν απαντήσετε σε ένα μήνυμα από ένα καινούριο φλερτ ή στείλετε reply στο αγχωτικό e-mail του αφεντικού σας, πάρτε μια ανάσα, χαλαρώστε και μετά αντιδράστε. Σκεφτείτε επίσης ποια καθημερινή αγγαρεία θα μπορούσατε να αποφύγετε. Ο Μπαράκ Ομπάμα λέει: «Δεν θέλω να αποφασίζω τι να φορέσω ή τι να φάω... Δεν μπορείς να βγάλεις τη μέρα αν αποσπάσαι από μικροζητήματα».

Αν και διαφωνούμε με τις απόψεις του Ομπάμα όσον αφορά τη μόδα (και το φαγητό επίσης), τα μικροπράγματα μπορούν να είναι εξουθενωτικά. Γι’ αυτό ρωτήστε τον εαυτό σας αν το καθετί που κάνετε είναι πράγματι απαραίτητο. Και σκεφτείτε καλά τι μπορείτε από αυτά που βρίσκονται στην to-do-list να αγνοήσετε, να αναθέσετε σε κάποιον άλλο ή να διαγράψετε εντελώς.

Εξορθολογήστε την κατάσταση

Αισθανόμαστε ιδιαίτερα ευάλωτες όταν ερχόμαστε αντιμέτωπες με δύσκολες επιλογές. Αφήνοντας τα πράγματα στα χέρια του σύμπαντος, ποντάροντας στη βοήθεια των ψυχολόγων ή περιμένοντας άσχετα σημάδια να μας καθοδηγήσουν, υιοθετούμε μια παθητική στάση. Αντί να βλέπουμε μια απόφαση σαν ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο, καλύτερα να τη δεχτούμε σαν μια ευκαιρία για να πάρουμε τη ζωή μας στα χέρια μας. Εξάλλου, οι πιο δύσκολες αποφάσεις που καλούμαστε να πάρουμε πρέπει να έχουν τη σφραγίδα μας γιατί αυτό αποδεικνύει πως η ζωή που πέρασε τη ζήσαμε.

Διαβάστε επίσης στο health4you:

Να ακούω το ένστικτό μου;