Τι είναι η ιγμορίτιδα;

Είναι η φλεγμονή των κόλπων που βρίσκονται στο πρόσωπο. Φλεγμαίνουν όμως και οι υπόλοιποι κόλποι (μετωπιαίοι, σφηνοειδείς και ηθμοειδείς) και ουσιαστικά το σύνολο της μύτης. Γι’ αυτόν το λόγο συνήθως μιλάμε για παραρινοκολπίτιδα.

Πόσες μορφές ιγμορίτιδας υπάρχουν και πώς διαγιγνώσκονται;

Οξεία ιγμορίτιδα. Εμφανίζεται συνήθως έπειτα από ένα κοινό κρυολόγημα. Είναι ιογενούς αιτιολογίας, αλλά μπορεί και να εξελιχθεί σε βακτηριδιακή και μπορεί να διαρκέσει 10-14 ημέρες. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν παχύρευστες βλεννοπυώδεις εκκρίσεις από τη μύτη, μπούκωμα στη μύτη, πυρετό, βήχα, πονοκέφαλο.

Χρόνια ιγμορίτιδα. Τα επεισόδια της οξείας ιγμορίτιδας μπορούν να συμβούν 4-6 φορές το χρόνο και η διάρκειά τους ξεπερνά συνολικά τις 12 εβδομάδες. Μπορεί να συνοδεύεται από ρινικούς πολύποδες (σπάνιοι στα παιδιά), από αλλεργίες, άσθμα, ανοσοανεπάρκεια, κυστική ίνωση, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και άλλες σπανιότερες παθήσεις. Γι’ αυτόν το λόγο είναι αναγκαία η στενή συνεργασία του ωτορινολαρυγγολόγου και του παιδιάτρου σε επίπεδο τόσο διάγνωσης όσο και θεραπείας της νόσου που ταλαιπωρεί το παιδί και τους γονείς του.

Ποια είναι η πρόληψη της ιγμορίτιδας;

Η πρόληψη σε κάθε νόσημα είναι εξίσου σημαντική με τη θεραπεία, αν όχι σημαντικότερη. Στο πλαίσιο αυτό, τρία είναι τα προληπτικά μέτρα που μπορούν να εφαρμοστούν:

1. Η υγιεινή της μύτης θα πρέπει να αποτελεί καθημερινή υπόθεση, με τη χρήση του φυσιολογικού ορού σε πρώτο πλάνο.
2. Το σπίτι θα πρέπει να μην έχει οσμές από τσιγάρο. Οι καπνιστές γονείς θα πρέπει να βρουν κάποιον τρόπο ώστε η ατμόσφαιρα στο σπίτι να παραμένει καθαρή.
3. Η ανακάλυψη των αλλεργιογόνων αυτών που πιθανώς να ευθύνονται για την ανάπτυξη της αλλεργικής ρινίτιδας με ειδικά τεστ.

Ποια είναι η θεραπεία της ιγμορίτιδας;

• Στην οξεία ιγμορίτιδα η αντιμετώπιση είναι να χορηγούνται:
• Πολλά υγρά, ούτως ώστε να ρευστοποιούνται και να αποβάλλονται οι βλέννες ευκολότερα.
• Φυσιολογικός ορός και αποσυμφορητικά από τη μύτη ώστε να παραμείνει ανοικτή και να μην αναπνέει το παιδί από το στόμα.
• Αντιβιοτικά φάρμακα από του στόματος για 10-14 ημέρες είναι η θεραπεία εκλογής.
• Σε περίπτωση γνωστής αλλεργικής ρινίτιδας θα πρέπει να χορηγηθεί συμπληρωματικά και ένα αντιισταμινικό φάρμακο.

Στη χρόνια ιγμορίτιδα:

• Η χρήση αντιβιοτικών μπορεί να διαρκέσει από 2 έως 6 εβδομάδες.
• Ισότονα και υπέρτονα διαλύματα ορού (πλύσεις) μπορούν να μειώσουν τις ρινικές εκκρίσεις και το οίδημα.
• Η τοποθέτηση τοπικών κορτικοστεροειδών και συμφορητικών μπορούν να χρησιμοποιηθούν για 7-10 ημέρες, όχι όμως για μεγαλύτερο διάστημα.
• Η αντιμετώπιση τόσο της αλλεργικής ρινίτιδας όσο και της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ως αιτιών της νόσου, αποτελεί το σημείο κλειδί για την αντιμετώπιση της χρόνιας ιγμορίτιδας.
• Η χειρουργική αντιμετώπιση αφορά στις περιπτώσεις εκείνες όπου αποτυγχάνει η συντηρητική-φαρμακευτική αγωγή.

Στις περισσότερες περιπτώσεις της χρόνιας ρινοκολπίτιδας, χωρίς επιπλοκές, η θεραπεία εκλογής στα παιδιά είναι η αδενοτομή (αφαιρούνται τα κρεατάκια). Στις λίγες όμως περιπτώσεις όπου η αδενοτομή αποτυγχάνει ή υπάρχουν επιπλοκές, έχει θέση η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική ρινός και παραρρινίων κόλπων. Τη χρησιμοποιούμε όταν συνυπάρχουν πολύποδες στη μύτη, βλεννογονοκήλη ή βλεννογονοπυοκήλη κάποιου κόλπου, απόστημα οφθαλμικού κόγχου (του οστού που περιβάλλει και προστατεύει το μάτι), μυκητιασική ρινοκολπίτιδα και σε άλλες πιο σπάνιες, αλλά σοβαρότατες ενδοκρανιακές επιπλοκές.

Συμπερασματικά, η ιγμορίτιδα στα παιδιά μπορεί να αντιμετωπιστεί από εύκολα έως και πολύ δύσκολα. Είναι μία νόσος με πολλές αιτιολογίες και χρειάζεται πείρα τόσο στη σωστή και έγκαιρη διάγνωση, όσο και στην κατάλληλη θεραπεία. Είναι σημαντική η άμεση παραπομπή από τον παιδίατρο στον ειδικό ωτορινολαρυγγολόγο. Σε κάθε περίπτωση, ο γονιός θα πρέπει να γνωρίζει τα σημάδια εκείνα που θα τον οδηγήσουν στον ωτορινολαρυγγολόγο ή στον παιδίατρο, οι οποίοι θα αντιμετωπίσουν τη νόσο.

Μηνάς Ν. Αρτόπουλος
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος, Υπεύθυνος Τομέα Χειρουργικής Τραχήλου-Θυρεοειδούς Ωτορινολαρυγγολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ