Ο φυσιολογικός τοκετός είναι μία διαδικασία η οποία χωρίς καμία ιατρική παρέμβαση άντεξε χιλιάδες χρόνια. Είναι ένα φαινόμενο μεγαλοπρεπές στην πολυπλοκότητά του και «μαγικό»  στην ακρίβεια με την οποία επαναλαμβάνεται. Η σύγχρονη προσέγγισή του περιλαμβάνει, υπό προϋποθέσεις, και τη χρήση ενός ακόμη βοηθητικού μέσου αυτού της επισκληριδίου. Ο κολπικός τοκετός δίνει τη δυνατότητα σε έμβρυο και μητέρα να προετοιμαστούν καλύτερα για την επόμενη φάση –αυτή της γαλουχίας και της λοχείας. Επιτρέπει επίσης στο έμβρυο να αναπτύξει όλους εκείνους τους παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς ώστε να μπορέσει να προσαρμοστεί στο δύσκολο και απαιτητικό εξωτερικό περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο, όπως προκύπτει από πρόσφατες μελέτες, ότι τα παιδιά που γεννιούνται φυσιολογικά έχουν χαμηλότερο κίνδυνο για αναπνευστικά προβλήματα στο μέλλον σε σχέση με τα παιδιά που γεννιούνται από προγραμματισμένη καισαρική τομή (Arch Dis Child 2012;97;410). Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι ο μητρικός θηλασμός εγκαθίσταται πολύ πιο γρήγορα και εύκολα όταν έχει προηγηθεί φυσιολογικός τοκετός παρά καισαρική τομή.

Για ποιό λόγο όμως ολοένα και περισσότερες γυναίκες ζητούν τη διενέργεια καισαρικής τομής έναντι φυσιολογικού τοκετού;

Είναι πολύ εύκολο για τον καθένα μας να διαπιστώσει ότι ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα δημοσιεύσεων, άρθρων ή ακόμα και συζητήσεων μεταξυ φίλων είναι αυτά που αναφέρονται στον τοκετό ή στη γονιμότητα. Ακούγονται συχνά ιστορίες οι οποίες είναι άλλοτε αληθινές και συνηθέστερα υπερβολικές και οι οποίες δημιουργούν ανασφάλεια και φόβο στις επιτόκους και πλήττουν το πιο σημαντικό όπλο του φυσιολογικού τοκετού που δεν είναι τίποτε άλλο από το ΙΣΧΥΡΟ ΚΙΝΗΤΡΟ. Η διαδικασία του κολπικού τοκετού προυποθέτει την ενεργό συμμετοχή και την αυταπάρνηση της επιτόκου και ως επί το πλείστον ολοκληρώνεται επιτυχώς μόνο αν εκείνη προσπαθήσει στο μέγιστο των δυνατοτήτων της. Αν κανείς λοιπόν δηλητηριάσει με ανασφάλεια, φόβο και αμφιβολία την έγκυο το πιθανότερο είναι να την αναγκάσει με αυτό τον τρόπο να πραγματοποιήσει καισαρική τομή...Με άλλα λόγια η έγκυος χρειάζεται στήριξη και ενθάρρυνση προκειμένου να καταφέρει τη δύσκολη αποστολή της.

Τι ακριβώς πρέπει να γίνει για να ακολουθήσει μία έγκυος αυτή την οδό;

Κατ αρχήν θα πρέπει η ίδια να το θέλει. Και φυσικά να το θέλει και ο γιατρός της . Προσωπικά θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερης σημασίας να προετοιμαστεί κατάλληλα η έγκυος  για αυτό που την περιμένει την ημέρα του τοκετού. Στο εξωτερικό ήμαστε υποχρεωμένοι να παραπέμψουμε την έγκυο σε ομαδικά μαθήματα, σε συνεδρίες ασκήσεων περινέου , σε ραντεβού με την ψυχολόγο ακόμα και σε συνεδρίες υδρόβιας γυμναστικής (aqua gym) ήδη από την 22η εβδομάδα εγκυμοσύνης. Όλα αυτά τα μέσα αναγκάζουν την έγκυο να μοιραστεί τις ανησυχίες της με ειδικούς και να απομυθοποιήσει τον τοκετό –με άλλα λόγια να  διαχειριστεί καλύτερα τους φόβους της. Έχει διαπιστωθεί ότι μια τέτοια προετοιμασία είναι σε θέση να εξασφαλίσει την επίτευξη τοκετού στο 95 % περίπου των περιπτώσεων. Ήταν ιδιαίτερη η χαρά μου όταν γυρνώντας από το Βέλγιο διαπίστωσα ότι υπάρχουν πλέον και στην Ελλάδα τέτοια σωματεία προώθησης του φυσιολογικού τοκετού (π.χ ΕΥΤΟΚΙΑ κ.α) και ότι η σύγχρονη Ελληνίδα καταφεύγει ολοένα και συχνότερα σε αυτά για να ξεπεράσει τις φοβίες της .

Είναι όμως ο φυσιολογικός τοκετός πάντα μονόδρομος;

Ασφαλώς και όχι. Απλά παραμένει η φυσική οδός η οποία εφόσον επιλεγεί στα κατάλληλα περιστατικά και εφόσον αυτά προετοιμαστούν σωστά στέφεται από απόλυτη επιτυχία. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες η επιλογή του φυσιολογικού τοκετού ενέχει κινδύνους για το μωρό ή την έγκυο. Αυτούς τους κινδύνους οφείλει ο σύγχρονος γυναικολόγος να εξηγήσει στην έγκυο και ΜΑΖΙ να αποφασίσουν τον τρόπο με τον οποίο θέλουν να προχωρήσει ο τοκετός. Υπάρχουν ιατρικές ενδείξεις οι οποίες πρέπει να γίνονται απόλυτα σεβαστές με βάση τις οδηγίες και τους κανονισμούς ασφαλείας που ισχύουν διεθνώς όσον αφορά στη διενέργεια του φυσιολογικού τοκετού και της καισαρικής τομής. Απλά χρειάζεται εμπειρία από το μέρος του ιατρού για να αναγνωρίσει τους πιθανούς κινδύνους, σαφήνεια στις θέσεις του και φυσικά μία υγιής σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα σε έγκυο και ιατρό.

Ισχύει λοιπόν το δίλημμα φυσιολογικός τοκετός ή καισαρική τομή;

Ασφαλώς και ισχύει αφού πλέον η σύγχρονη γυναίκα διαθέτει το δικαίωμα να αποφασίσει ή ίδια για τον τρόπο με τον οποίο θα γεννήσει. Δεν μπορεί και δεν πρέπει όμως  να τής επιβληθεί αδικαιολόγητα καμία συγκεκριμένη οδός και από κανέναν. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να τής εξηγηθούν τα οφέλη και οι κίνδυνοι από κάθε επιλογή και μαζί με το γυναικολόγο και τη μαία της να επιλέξουν την καταλληλότερη μέθοδο γι αυτήν και το μωρό της. Η υπεροχή πάντως της φυσικής μεθόδου είναι σαφής….