Σε τι είναι χρήσιμη όμως τελικά αυτή η εξέταση;

Η εξέταση αυτή είναι ίσως το μοναδικό μέσο με το οποίο μπορούμε να διαπιστώσουμε τη βατότητα των σαλπίγγων. Με την τεχνική αυτή βεβαιωνόμαστε αν το μονοπάτι για τα σπερματοζωάρια είναι ανοικτό για να φτάσουν μέχρι τη γονιμοποίηση του ωαρίου. Επίσης, με τον ίδιο τρόπο μαθαίνουμε αν και το έμβρυο που δημιουργείται από τη γονιμοποίηση του ωραρίου ΜΕΣΑ στη σάλπιγγα είναι σε θέση με ευκολία να φτάσει μέχρι τη μήτρα για να εμφυτευτεί.

Από ποιον γίνεται ;

Η υστεροσαλπιγγογραφία είναι μια ακτινολογική εξέταση οποία στο εξωτερικό διενεργείται από γυναικολόγο εξειδικευμένο στην υπογονιμότητα και ¨αναλύεται¨ από ακτινολόγο. Στην Ελλάδα είθισται να διενεργείται από ακτινολόγους αν και εγω προσωπικά επιλέγω να την εφάρμοζω ο ίδιος στις ασθενείς μου ΠΡΩΤΟΝ γιατί εκείνες αισθάνονται πιο άνετα αν δεν βλέπουν κάποιο άγνωστο μπροστά τους σε μια κατά τα αλλα αμήχανη στιγμή και ΔΕΥΤΕΡΟΝ και σημαντικότερο γιατί η εξέταση αυτή είναι δυναμικής φύσεως. Δηλαδή βλέπεις διαδοχικά το αποτέλεσμα της και αν κανείς δεν είναι παρών χάνονται αρκετές πληροφορίες όπως για παράδειγμα αν χρειάστηκε ιδιαίτερη πίεση στο σκιαγραφικό προκειμένου να αποδειχτεί η διαβατότητα ή ποια πλευρά ήταν η πλέον διαβατή κ.α. Εννοείται βέβαια ότι τα slides εξετάζονται και γνωματεύονται από ειδικό ακτινολόγο σε συνεργασία φυσικά με τον διενεργούντα γυναικολόγο.

Πως διενεργείται αυτή η εξέταση;

Εφόσον μιλάμε για ακτινογραφική εξέταση είναι αυτονόητο ότι αυτή λαμβάνει χώρα πάνω σε ακτινολογικό τραπέζι. Ξεκινάει όπως μια απλή γυναικολογικη εξέταση (ένα απλό τεστ Παπ), τοποθετείται κολποδιαστολέας στον κόλπο της ασθενούς με ήπιες και απλές κινήσεις , αποστειρώνεται με ένα απλό τολυπιο ο κόλπος και στη συνέχεια συλλαμβάνεται ( τσιμπιέται ) με μια απλή λαβιδα ο τραχήλος προκειμένου να ευθειαστε;h η μήτρα και να μπορέσει να εισέλθει στο αμέσως επόμενο βήμα ο καθετήρας στο εσωτερικό της μήτρας. Το μόνο που μπορεί να νιώσει η ασθενής σε αυτή τη φάση είναι κάποιες ήπιες κράμπες στην κοιλιά. ΤΙΠΟΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ!! Στη συνέχεια μέσα από τον καθετήρα εγχύεται αργά και προσεκτικά η σκιαγραφική ουσία της οποίας τη διέλευση βλέπουμε στις διαδοχικές λήψεις που λαμβάνουμε με τη χρήση του ακτινοσκοπίου. Στη φάση αυτή η ασθενής μπορει να νιώσει καποια δυσφορία η οποία προέρχεται από τον ερεθισμό του περιτοναίου από τη σκιαγραφική ουσία.

Πόσο κρατάει ο πόνος και με ποιον πόνο μοιάζει;

Ουσιαστικά καθόλου περισσότερο από δύο ή τρία λεπτά. Η αντίληψη βέβαια του πόνου ποικίλλει από ασθενή σε ασθενή. Σε κάθε περίπτωση ο πόνος μοιάζει με αυτόν της περιόδου και υποχωρεί γρήγορα μόνος του.

Υπάρχει τρόπος η εξέταση αυτή να γίνει τελείως ανώδυνη;

Ναι αν κατά αρχήν ξεπεραστούν όλες οι φοβίες που έχουν καλλιεργηθεί στις ασθενείς από διάφορα μέσα ότι αυτή η εξέταση είναι η χειρότερη που έχει ποτέ εφευρεθεί. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλές ασθενείς το πρώτο πράγμα που μάς ζητούν στην πρώτη συνάντηση μαζί τους είναι να μην τους ζητήσουμε ποτέ να κάνουν υστεροσαλπιγγογραφία. Ένα άλλο σημαντικό μέσο που βοηθά ιδιαίτερα στην καταπολέμηση του πόνου είναι η χορήγηση σε χαμηλή δόση ενός αντιφλεγμονωδους σκευάσματος μια ώρα πριν την εξέταση . Η ελάττωση του πόνου φτάνει μέχρι και το 70τοις εκατό σε αυτή την περίπτωση. Τέλος , ένας ακόμη τρόπος που έχει ο θεράπων στην διάθεση του είναι η χορήγηση μέθης σε περίπτωση που η ασθενής το απαιτήσει.

Είναι αλήθεια ότι μετά από την εξέταση αυτή παρατηρούνται εγκυμοσύνες;

Είναι δεδομένη πλέον η χρησιμότητα της μεθόδου στην αύξηση της γονιμότητας μιας γυναίκας μέσω του μηχανισμού του ¨ξεπλύματος¨των σαλπίγγων (tubal flushing). Το φαινόμενο αυτό φαίνεται να ισχύει για τους επόμενους δυο μήνες από την εφαρμογή της εξέτασης και για το λόγο αυτό τα ζευγάρια δεν πρέπει να χάνουν χρόνο και να αποφεύγουν να ¨προσπαθούν¨ στον κύκλο στον οποίο διενεργήθηκε η εξέταση (όπως το συνιστούν κάποιο συνάδελφοι ) αλλά να προσπαθούν άμεσα να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας τους.

Ποιες ασθενείς τελικά αφορά αυτή η εξέταση;

Όλες τις ασθενείς που αντιμετωπίζουν πρόβλημα υπογονιμότητας όσο ήπιο ή σοβαρό είναι αυτό. Δεν νοείται για παράδειγμα να προτείνονται κύκλοι σπερματέγχυσης σε ένα ζευγάρι και να μην έχει ελεγχθεί η διόδος πρόσβασης του σπέρματος στο ωάριο. Αλλά και στην περίπτωση της βαριάς για παράδειγμα ολιγοασθενοτερατοσπερμιας όπου η γυναίκα είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει εξωσωματική έχει νόημα η εξέταση αυτή.

Μια γυναίκα που κάνει εξωσωματική γιατί χρειάζεται να κάνει υστεροσαλπιγγογραφία αφού με την τεχνική αυτή παρακάμπτονται οι σάλπιγγες;

Αυτή ίσως είναι η σημαντικότερη ερώτηση της συνέντευξης. Και αυτό γιατί πολύς κόσμος έχει ταλαιπωρηθεί ιδιαίτερα από την άρνηση διενέργειας της σωτηρίας αυτής εξέτασης. Η εξέταση αυτή μάς αναδεικνύει κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την επιτυχία μιας προσπάθειας εξωσωματικής -την ύπαρξη ή όχι υδροσάλπιγγας.

Τι είναι όμως υδροσάλπιγγα ;

Είναι η σάλπιγγα η οποία έχει χάσει τη φυσιολογική εσωτερική δομή και λειτουργικότητά της και συσσωρεύει στο εσωτερικό της φλεγμονώδες υγρό το οποίο σε μικροποσότητες παλινδρομεί προς το εσωτερικό της μήτρας και ¨δηλητηριάζει ¨το περιβάλλον της εμφύτευσης. Κατ αυτόν τον τρόπο, μειώνονται δραματικά οι πιθανότητες επιτυχίας της IVF. Ειναι ιδιαίτερα λυπηρό να συναντάς καθημερινά ζευγάρια τα οποία έχοντας προσπαθήσει 5, 6 ακόμα και δέκα φορές ανεπιτυχώς διαπιστώνουν ότι τα πράγματα θα είχαν πάρει τελείως διαφορετική τροπή αν στην αρχική διερεύνηση της υπογονιμότητας είχε διενεργηθεί αυτή η πολύ απλή εξέταση.

Και τι γίνεται αν διαπιστωθεί υδροσάλπιγγα;

Στην περίπτωση λοιπόν που ο έλεγχος αναδείξει την παρουσία υδροσάλπιγγας πρέπει πριν την έξωσωματική να διενεργηθεί απολίνωση των σαλπίγγων , ειδάλλως η ασθενής και το ζευγάρι γενικότερα μπαίνει σε μεγάλες περιπέτειες. Πρέπει να γίνει ξεκάθαρα αντιληπτό ότι τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής μειώνονται σε δραματικά επίπεδα αν αυτή εφαρμοστεί με την παρουσία υδροσάλπιγγας στο εσωτερικό -ΟΣΑ έμβρυα και αν μεταφέρουμε - ΟΣΟ καλά και αν είναι αυτά - ΟΣΟ καλό και αν είναι το κέντρο στο οποίο απευθυνόμαστε.

Και τελικά ποια είναι η συμβουλή σας στις γυναίκες που ακόμα φοβούνται αυτή την εξέταση;

Μη φοβάστε να κάνετε μια εξέταση για την οποία άλλωστε τόσα μέσα υπάρχουν για να ξεπεράσετε τη δυσφορία που δημιουργεί . Καλύτερα να φοβηθείτε την άσκοπη αποτυχία των πολύτιμων προσπαθειών σας.