Από την Βάσω Καλυβιώτη

«Παρατηρούμε ζευγάρια τα οποία προσπαθούν πάνω από ένα με ενάμιση χρόνο να αποκτήσουν παιδί, χωρίς όμως να υπάρχει κανένα σύμπτωμα που να τους στερεί αυτή τη δυνατότητα. Έχουμε παρατηρήσει πως αυτές οι γυναίκες σε περίπτωση που υποβληθούν σε διαγνωστική λαπαροσκόπηση υπογονιμότητας , ένα ποσοστό που αγγίζει σχεδόν το 60% θα εμφανίσουν μικρές εστίες ενδομητρίωσης, οι οποίες έχουν άμεση σχέση με την συνολική υπογονιμότητα του ζευγαριού» , τονίζει ο Διδάκτορας του Πανεπιστημίου της Αθήνας, τ. Επιμελητής Μαιευτικής Γυναικολογίας του Princess Royal University Hospital London και συνεργάτης των Νοσοκομείων Μητέρα και Υγεία, Στέφανος Χανδακάς . Όπως επισημαίνει η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης παραμένει ο καλύτερος και πιο αποτελεσματικός τρόπος τόσο για την διάγνωση όσο και για την αντιμετώπιση αυτού του γυναικείου προβλήματος. Μάλιστα, μια στις τρείς γυναίκες θα μείνει έγκυος τους πρώτους εννέα μήνες μετά την λαπαροσκοπική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης και γι αυτό οι γυναικολόγοι συστήνουν η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης να γίνεται πριν από την εγκυμοσύνη.

«Πράγματι έχει αποδειχθεί ότι οι γυναίκες έχουν καλύτερη γονιμότητα μετά την λαπαροσκοπική αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης» αναφέρει ο κ. Στέφανος Χανδακάς. «Ταυτόχρονα, με την αφαίρεση των εστιών της ενδομητρίωσης ο πόνος βελτιώνεται στο 60 με 80% των γυναικών».

Μήπως ευθύνονται οι λοιμώξεις ;

Η ενδομητρίωση είναι μια πολύ συχνή κατάσταση κατά την οποία κύτταρα από το ενδομήτριο (το εσωτερικό της μήτρας) αναπτύσσονται σε άλλα σημεία συνήθως έξω από τη μήτρα. Δεν είναι κάποιου είδους λοίμωξη ούτε κάποιας μορφής κακοήθεια.

Τα σημεία όπου εμφανίζεται συχνότερα ενδομητρίωση είναι:

• το περιτόναιο
• οι ωοθήκες,
• οι σάλπιγγες
• η ουροδόχος κύστη

Σε σπάνιες περιπτώσεις η ενδομητρίωση αναπτύσσεται στο έντερο ή ακόμα και σε άλλα όργανα (πνεύμονες, νεφρά).

Πως θα καταλάβω ότι πάσχω από ενδομητρίωση

Τα κύρια συμπτώματα της ενδομητρίωσης είναι ο πόνος στην περιοχή της κοιλιάς ή της λεκάνης, τόσο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής ή μετά, όσο και κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια). Επίσης, έντονη αιμορραγία και επώδυνη ούρηση κατά την περίοδο. Κάποιες από τις γυναίκες που έχουν ενδομητρίωση μπορεί να μην έχουν καθόλου συμπτώματα.

Η ασθένεια που ξέρει να κρύβεται μέσα στου ιστούς

Η κλινική εξέταση μπορεί να προσφέρει απλώς ενδείξεις για την ύπαρξη ενδομητρίωσης. Η ενδομητρίωση μπορεί να διαγνωστεί μόνον με λαπαροσκόπηση μετά από ιστολογική εξέταση του ιστού. Επιπλέον, μπορεί να προσδιοριστεί ο βαθμός εξάπλωσης της ενδομητρίωσης και να αντιμετωπιστεί άμεσα χειρουργικά ή νόσος. Μπορούν ενδεχομένως να γίνουν κα άλλες εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία, διορθικό υπερηχογράφημα, προκειμένου να εντοπισθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια οι εστίες της ενδομητρίωσης.

«Η θεραπευτική αγωγή σε συμπτωματική ενδομητρίωση προσβλέπει κυρίως ανακούφιση από τα συμπτώματα και όχι τόσο στην εξάλειψη της νόσου, όπως επίσης και στη μείωση της πιθανότητας υποτροπών ή εξέλιξης της πάθησης» τονίζει ο κ Χανδακάς και καταλήγει:

«Η αντιμετώπιση μπορεί να γίνει με χειρουργική επέμβαση συγχρόνως με την διαγνωστική λαπαροσκόπηση με στόχο την εξάλειψη και απομάκρυνση των εστιών ενδομητρίωσης από όλα τα σημεία όπου εντοπίζεται».

Πως μπορώ να μείνω έγκυος ;

Αν και το 50% των γυναικών με προβλήματα γονιμότητας πάσχει τελικά από ενδομητρίωση, δεν είναι απαραίτητο ότι δεν θα καταφέρει να μείνει έγκυος. Μια γυναίκα με ήπια ενδομητρίωση έχει πιθανότητα από 2 έως 4.5% το μήνα να συλλάβει φυσιολογικά ενώ στα γόνιμα ζευγάρια το ποσοστό αυτό είναι 15-20%. Η θεωρία που επικρατεί είναι πως η ενδομητρίωση προκαλεί μικρές αλλά σημαντικές αλλαγές στην πύελο:

• φλεγμονή
• τροποποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος
• ορμονικές αλλαγές
• αλλαγή του τρόπου λειτουργίας των σαλπίγγων
• ή προβλήματα στη γονιμοποίηση και την εμφύτευση του εμβρύου.

Σε πιο βεβαρημένες περιπτώσεις ενδομητρίωσης οι συμφύσεις παίζουν σημαντικό ρόλο και προκαλούν υπογονιμότητα, γιατί εμποδίζουν την απελευθέρωση του ωαρίου ή την είσοδο του σπέρματος στη σάλπιγγα, καθώς επίσης επηρεάζουν την κινητικότητα της σάλπιγγας και την ικανότητά της να κρατά το ωάριο κατά την ωορρηξία.

Τι κάνουμε τότε;

Γίνεται πλήρης χειρουργική αφαίρεση όλων των εστιών ενδομητρίωσης αλλά και εν συνεχεία φαρμακευτική αγωγή για να πολλαπλασιαστούν οι πιθανότητες για μια φυσιολογική εγκυμοσύνη. Παράλληλα πρέπει να αναφερθεί ότι η ενδομητρίωση είναι μια νόσος η οποία μπορεί να επανεμφανιστεί σε σημαντικά ποσοστά. « Όπως χαρακτηριστικά παρατηρούμε στην κλινική μας, η διάγνωση της ενδομητρίωσης είναι αρκετά δύσκολη. Πάρα πολλές γυναίκες έχουν εστίες της νόσου χωρίς ωστόσο να το γνωρίζουν. Οι περισσότερες γυναίκες δεν συνειδητοποιούν ότι οι βαριά περίοδος που έχουν ή ο ελαφρός πόνος κατά την ερωτική επαφή μπορεί τελικά να αποτελεί μια εικόνα της ενδομητρίωσης. Η τελική διάγνωση βγαίνει μόνο με τη λαπαροσκόπηση και αυτό διότι δεν υπάρχει καμία εξέταση που μπορεί να εξασφαλίσει 100% μια προ χειρουργική διάγνωση ενδομητρίωσης, αφού τα συμπτώματα της, όπως βαριά περίοδος, πόνος και ανωμαλία στο κύκλο, μπορούν να συνδεθούν και με άλλες ασθένειες, όπως είναι η κύστη οωθήκης ή το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών. Πολλές νέες γυναίκες επίσης πιστεύουν ότι είναι αδύνατον λόγω της ηλικίας τους να πάσχουν από ενδομητρίωση. Ωστόσο, εδώ πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι η ενδομητρίωση παρατηρείται από τη στιγμή της έναρξης της περιόδου στις γυναίκες, συνεπώς οποιαδήποτε γυναίκα πάνω από τα 13 μπορεί να αποτελεί ασθενή η οποία πάσχει από ενδομητρίωση», προσθέτει ο κ. Χανδακάς.

Να θυμάστε …

Η δίαιτα παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης. Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι συχνή κατανάλωση κρέατος αυξάνει σημαντικά την ανάπτυξη και την εξέλιξη της νόσου όπως και η λήψη μεγάλων ποσοτήτων σιδήρου είτε μέσω της τροφής είτε μέσω συμπληρωμάτων. Αντιθέτως, βοηθούν τα φρούτα και τα λαχανικά όπως και η βιταμίνη Ε και C. Φρούτα όπως τα κεράσια και λαχανικά όπως το μπρόκολο, οι πράσινες πιπεριές, οι ντομάτες δείχνουν ότι χαλαρώνουν τους μυς του πυελικού τοιχώματος και ελαχιστοποιούν τη πιθανότητα εξέλιξης της νόσου χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε τον ακριβή τρόπο. Τέλος, η ελάττωση της καφεΐνης βοηθά σημαντικά.

Περισσότερα στο www.drchandakas.gr τηλ. 210 6436258