Οι ερευνητές ανέμεναν ότι το κάπνισμα ενός τσιγάρου την ημέρα θα συνδέεται με περίπου το 5% του υπερβολικού σχετικού κινδύνου καπνίσματος 20 τσιγάρων ημερησίως, αλλά διαπίστωσαν ότι στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει το 46% του υπερβολικού καρδιαγγειακού κινδύνου στους άνδρες και του 31% του κινδύνου στις γυναίκες.

Για τη, λιγότερο συχνά, αναφερόμενη έκβαση εγκεφαλικού επεισοδίου που συνδέεται με το κάπνισμα, ο υπερβολικός κίνδυνος που συνδέεται με ένα μόνο τσιγάρο την ημέρα ήταν 41% για τους άνδρες και 34% για τις γυναίκες.

Η μετα-ανάλυση των δεδομένων από 141 υποψήφιες μελέτες κοόρτης δημοσιεύθηκε online στο British Medical Journal στις 25 Ιανουαρίου 2018.

"Υπήρξε μια μεγάλη αλλαγή από ανθρώπους που κάπνιζαν 20 με 25 τσιγάρα την ημέρα σε μερικά τσιγάρα την ημέρα με την υπόθεση ότι είναι αρκετά καλό γι' αυτούς. Η άποψή τους είναι ότι το κάπνισμα λίγων τσιγάρων την ημέρα δεν μπορεί να είναι επιβλαβές και αυτό πιθανότατα δεν είναι μακριά από την αλήθεια για τον κίνδυνο για καρκίνο. Για πολλούς καπνιστές αυτό είναι ίσως το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό, αλλά ο καρδιαγγειακός κίνδυνος είναι ο μεγαλύτερος », δήλωσε ο Dr Allan Hackshaw (University College London, Ηνωμένο Βασίλειο) στο theheart.org | Medscape Cardiology.

"Έτσι, η κυριότερη επίπτωση στη δημόσια υγεία είναι ότι οι καπνιστές κάνουν καλό με το να ελαττώνουν το κάπνισμα, υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για να τους βοηθήσουν να το μειώσουν ή και να το διακόψουν αλλά ο στόχος είναι να συνεχίσουμε να ψάχνουμε για αυτές τις μεθόδους, να βρούμε κάτι που τους ταιριάζει ώστε να το διακόψουν οριστικά. "

Ο Δρ. Vincent Bufalino, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε ότι τα ευρήματα δεν είναι αυτά που πολλοί γιατροί θα είχαν προβλέψει, αλλά αυτά που οι ερευνητές έχουν δημιουργήσει ως μια "πολύ πειστική υπόθεση" σε ένα αρκετά εντυπωσιακό σύνολο από δεδομένα.

"Νομίζω ότι αυτό είναι πραγματικά εκπληκτικό στο ότι είναι ένα φαινόμενο όλα ή τίποτα (all-or-nothing) τώρα", είπε.

«Θα πρέπει να αλλάξουμε τη σκέψη μας. Φυσικά θέλουμε από τους καπνιστές να παραιτηθούν από την συνήθειά τους αυτή. Δεν προσπαθούμε να τους ενθαρρύνουμε να μειώσουν το κάπνισμα. Θα το επιλέγαμε μόνο ως την τρίτη επιλογή, αν όλα τα άλλα αποτύγχαναν».

Αλλά τώρα έχουμε κάποια σημαντικά δεδομένα που λένε ότι ακόμα και ένα τσιγάρο την ημέρα είναι επιβλαβές - και όχι μόνο λίγο επιβλαβές, αλλά αυξάνει υπερβολικά τον κίνδυνο, ακόμη πιο εντυπωσιακά στις γυναίκες.

Ο υπερβολικός κίνδυνος καρδιαγγειακού κινδύνου που σχετίζεται με το ήπιο κάπνισμα έχει αναφερθεί από τη δεκαετία του 1990 και είναι πιθανόν γνωστός από ειδικούς καρδιολόγους, ειδικά εκείνους που είναι εξοικειωμένοι με την έρευνα για τον καπνό, αλλά «σε ότι αφορά πολλούς καθημερινά ενεργούς καρδιολόγους, έχω την αίσθηση ότι δεν το γνωρίζουν "είπε ο Hackshaw.

"Πιθανά όταν αυτές οι περιστασιακές αναφορές βγαίνουν σε περιοδικά και στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, βασίζονται μόνο σε μία μελέτη - οι άνθρωποι λένε ότι είναι μόνο μία μελέτη, ίσως να είναι τυχαία τα συμπεράσματα και γι 'αυτό δεν έχουν κατανοηθεί σωστά ", πρόσθεσε.

Οι γυναίκες να είναι περισσότερο επιφυλακτικές

Οι 141 μελέτες κοόρτης στην μετα-ανάλυση δημοσιεύθηκαν μεταξύ του 1946 και Μαΐου του 2015 και παρακολούθησαν 5,6 εκατομμύρια ασθενείς για στεφανιαία νόσο και 7,3 εκατομμύρια για εγκεφαλικό επεισόδιο.

Κάθε μελέτη είχε τουλάχιστον 50 σοβαρά περιστατικά, με 110.000 νέα κρούσματα στεφανιαίας νόσου και 135.000 περιστατικά εγκεφαλικού επεισοδίου.

Σε σύγκριση με το μη κάπνισμα, το κάπνισμα ενός τσιγάρου την ημέρα συνδέθηκε με αύξηση κατά 48% του κινδύνου στεφανιαίας νόσου για τους άνδρες σε όλες τις μελέτες και 74% σε μελέτες ελέγχου για άλλους πολλαπλούς παράγοντες εκτός από την ηλικία και το φύλο.

Για τις γυναίκες, το κάπνισμα ενός τσιγάρου την ημέρα συνδέθηκε με αύξηση του κινδύνου στεφανιαίας νόσου κατά 57% έως 119%.

Περαιτέρω, το κάπνισμα 20 τσιγάρων ημερησίως εκτιμάται ότι αυξάνει τον κίνδυνο στεφανιαίας νόσου στους άνδρες κατά 104% έως 127% και στις γυναίκες από ένα εντυπωσιακό 184% ως 295%.

"Υπάρχει μία μικρή αβεβαιότητα γιατί το αποτέλεσμα είναι υψηλότερο στις γυναίκες", δήλωσε ο Hackshaw.

Μπορεί να υπάρχουν βιολογικά αίτια, διαφορές στην εισπνοή ή το ότι οι γυναίκες έχουν μείνει πίσω σε ότι αφορά τα ποσοστά διακοπής του.

"Όμως βλέπουμε τις επιπτώσεις σε έναν πληθυσμό σχετικά με τους κινδύνους καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου."

"Το ατυχές με τις καρδιαγγειακές παθήσεις είναι ότι οι ανεπιθύμητες ενέργειες φαίνεται να έρχονται αρκετά γρήγορα μετά από μόλις 2 ή 3 χρόνια καπνίσματος και ο αντίκτυπος είναι αρκετά μεγάλος", πρόσθεσε.

"Το καλό είναι ότι εάν σταματήσετε το κάπνισμα, ο καρδιαγγειακός κίνδυνος απομακρύνεται πολύ γρήγορα σε αντίθεση με τον καρκίνο, όπου χρειάζονται αρκετά χρόνια για να απομακρυνθεί".

Ο κίνδυνος για εγκεφαλικό επεισόδιο ήταν ελαφρώς χαμηλότερος από εκείνον για την στεφανιαία νόσο, αλλά και πάλι τα δεδομένα υποδηλώνουν ελαφρώς μεγαλύτερη επίπτωση στις γυναίκες, ιδιαίτερα σε βαρείς καπνιστές.

Σε όλες τις μελέτες, οι σχετικοί κίνδυνοι για εγκεφαλικό επεισόδιο ήταν 1,25 σε άνδρες που καπνίζουν ένα τσιγάρο την ημέρα και 1,31 στις γυναίκες. Οι αντίστοιχες εκτιμήσεις κινδύνου για άνδρες και γυναίκες που καπνίζουν ένα πακέτο την ημέρα ήταν 1,64 και 2,16, αντίστοιχα.

Ενώ ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου μπορεί να είναι χαμηλότερος, η Δρ Nancy Rigotti (διευθύντρια του Massachusetts General Hospital's Tobacco Research and Treatment Center, Βοστώνη) δήλωσε σε μια συνέντευξη:

«Ο κίνδυνος παραμένει ακόμα αρκετά υψηλός. Ένα 30% αυξημένου κινδύνου είναι τεράστιο. Νομίζω ότι απλά ενισχύεται το μήνυμα ότι ακόμα και ένα τσιγάρο σας θέτει σε κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικών επεισοδίων."

Περισσότερες πληροφορίες: Νάβαλης Κωνσταντίνος, Φυσίατρος - Βελονιστής,  www.navalis.gr