Πώς προκαλείται η ρινίτιδα

Η αλλεργική ρινίτιδα συμβαίνει, όταν  ένα άτομο υπεραντιδρά, δηλ. αντιδρά με υπερβολικό τρόπο σε σωματίδια του αέρα που εισπνέει. Τα σωματίδια αυτά, τα ονομάζουμε αλλεργιογόνα, τα οποία το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει ως επικίνδυνα, μέσω ειδικών αντισωμάτων, και έτσι γεννιέται η αλλεργική φλεγμονή. Με τη σειρά της, η αλλεργική φλεγμονή οδηγεί στην παραγωγή των συμπτωμάτων από τα όργανα όπως η μύτη (κνησμός, υδαρής καταρροή, συμφόρηση,  παροξυσμοί πταρμών), τα μάτια (επιπεφυκίτιδα) ή οι πνεύμονες (βρογχικό άσθμα). Όταν λοιπόν τα ευαίσθητα άτομα έρχονται σε επαφή με συγκριμένη ποσότητα αλλεργιογόνων, εκδηλώνονται διάφορα συμπτώματα. Τα φυσιολογικά άτομα δεν αναγνωρίζουν τα αλλεργιογόνα ως επικίνδυνα και εμφανίζουν τη λεγόμενη ανοσολογική ανοχή.

Τα αλλεργιογόνα είναι συνήθως γύρεις φυτών όπως οι γύρεις της παριετάριας (περδικάκι), των γρασιδιών ή της ελιάς, τα ακάρεα της σκόνης, το τρίχωμα της γάτας ή του σκύλου και σπανιότερα κάποιοι μύκητες όπως π.χ. η Alternaria.

Τα συμπτώματα

Τα συνηθέστερα συμπτώματα περιλαμβάνουν: η μύτη τρέχει με καθαρό έκκριμα σαν νερό (υδαρής καταρροή), είναι μπουκωμένη (συμφόρηση), υπάρχουν διαδοχικά και συνεχόμενα φταρνίσματα (παροξυσμοί πταρμών), φαγούρα στη μύτη, τον φάρυγγα ή τα αυτιά (κνησμός). Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να διαρκούν λίγες ώρες αλλά και ολόκληρη ημέρα και, συνήθως, είναι πιο έντονα το πρωί. Εμφανίζονται είτε κάποια εποχή του χρόνου, συνήθως την άνοιξη, είτε όλο το χρόνο, ανάλογα με το αίτιο της αλλεργικής ρινίτιδας.

Υπάρχουν ασθενείς με ήπια νόσο όπως π.χ. ολιγόωρα συμπτώματα κάποια ανοιξιάτικα πρωινά και άλλοι με έντονα και συνεχή συμπτώματα, καθ’ όλη την ημέρα, που επηρεάζουν σοβαρά τη καθημερινότητα. Κάποιους ασθενείς μπορεί και να τους ενοχλεί ο καπνός του τσιγάρου, οι έντονες οσμές όπως τα απορρυπαντικά και τα αρώματα, οι μεταβολές της θερμοκρασίας, ο κρύος αέρας και η υγρασία.

Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν εκδηλώσεις στην καθημερινή ζωή του ασθενούς, όπως π.χ την ποιότητα του ύπνου του, τις κοινωνικές επαφές, την διασκέδασή του ή την εργασία του, ακόμη και σε σημαντικό βαθμό. Για παράδειγμα ο ασθενής να μην μπορεί να συγκεντρωθεί στην εργασία, στη μελέτη ή στην παρακολούθηση στο σχολείο, επομένως να παρουσιάζει και μειωμένη παραγωγικότητα. Επίσης  μπορεί να αναγκάζεται να  κοιμάται με ανοιχτό στόμα, να ξυπνά με ξηρό φάρυγγα το πρωί και να έχει ταραχώδη ύπνο. Ακόμα και  να νοιώθει ότι οι γύρω του ασχολούνται μαζί του επειδή μοιάζει συνεχώς «κρυωμένος»!

Ρινίτιδα και Άσθμα

Η αλλεργική ρινίτιδα  μπορεί να συνυπάρχει με άσθμα ενώ, συνήθως, προηγείται του άσθματος μερικά έτη. Το άσθμα εκδηλώνεται με βραδινό ξηρό βήχα, με δυσκολία στην αναπνοή , βάρος στο στήθος ή αναπνοή που σφυρίζει (συρίττουσα αναπνοή), ιδιαίτερα την περίοδο που υπάρχουν τα συμπτώματα της ρινίτιδας. Άλλοτε το άσθμα εκδηλώνεται λίγα λεπτά μετά από έντονη άσκηση, όπως σε γρήγορο τρέξιμο. Επίσης σε ιογενείς λοιμώξεις (κοινό κρυολόγημα) τα συμπτώματα τους άσθματος εμφανίζονται άλλοτε έντονα, προκαλώντας  ασθματική κρίση, και άλλοτε αργούν να υποχωρήσουν  όπως π.χ. ο βήχας. Τα συμπτώματα του άσθματος ανταποκρίνονται κατά κύριο λόγο σε εισπνεόμενα φάρμακα (βρογχοδιασταλτικά, κορτικοστεροειδή).

Στα παιδιά που έχουν αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είχαν ή να έχουν ατοπική δερματίτιδα- έκζεμα , μια ιδιαίτερα κνησμώδη πάθηση του δέρματος που χρήζει συστηματικής ιατρικής παρακολούθησης. Παράλληλα μπορεί να συνυπάρχει και αλλεργική επιπεφυκίτιδα, δηλαδή τα μάτια να έχουν εκκρίσεις υδαρείς, φαγούρα και  ερυθρούς επιπεφυκότες, σε κάποια εποχή του έτους.