Η ατοπική δερματίτιδα, ευρύτερα γνωστή ως έκζεμα, είναι μια κνησμώδης, φλεγμονώδης πάθηση του δέρματος που επηρεάζει 31,6 εκατομμύρια Αμερικανούς.

Αρχίζει σχεδόν πάντα τον πρώτο χρόνο της ζωής και κορυφώνεται στην πρώιμη παιδική ηλικία. Τα αλλεργιογόνα, όπως τα κατοικίδια ζώα, τα αρώματα, οι βαφές και τα τρόφιμα, μπορεί να προκαλέσουν εξάρσεις ακόμη και σε ενήλικες.

Το τι προκαλεί το έκζεμα παραμένει ένα μυστήριο. Τα γονίδια παίζουν κάποιο ρόλο, αλλά η συχνότητα του εκζέματος έχει αυξηθεί κατά δύο έως τρεις φορές στις βιομηχανικές χώρες από τη δεκαετία του 1970, κάτι που οι ειδικοί πιστεύουν πλέον ακράδαντα ότι σχετίζεται με περιβαλλοντικούς παράγοντες.

«Έχουμε ακλόνητα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι οι ρύποι βρίσκονται πίσω από την αύξηση των περιπτώσεων ατοπικής δερματίτιδας», δήλωσε ο Δρ. Ian Myles, επικεφαλής της Μονάδας Επιθηλιακής Έρευνας στο Εργαστήριο Κλινικής Ανοσολογίας και Μικροβιολογίας του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων.

Ο Μάιλς και η ομάδα του μελέτησαν τα «κόκκινα σημεία» εκζέματος σε όλη τη χώρα, περιοχές όπου οι κλινικές περιέθαλψαν μεγαλύτερο αριθμό ασθενών με έκζεμα, αλλά και τις τοξίνες στο περιβάλλον. Βρήκαν παρόμοιες χημικές ουσίες που ονομάζονται διισοκυανικά και ισοκυανικά άλατα, που ήταν πολύ διαδεδομένες.

Τα διιοκυανικά χρησιμοποιούνται για την κατασκευή πολλών προϊόντων πολυουρεθάνης, όπως κόλλες, εύκαμπτους αφρούς, χαλιά και υφάσματα σχεδιασμένα να είναι ελαστικά ή ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες.

Εκτός από την έκθεση των εργαζομένων στα εργοστάσια, τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι οι χημικές ουσίες σε προϊόντα πολυουρεθάνης, είναι απίθανο να είναι τοξικές, εφόσον αυτά τα προϊόντα έχουν σκληρυνθεί ή στεγνώσει σωστά από τον κατασκευαστή.

Τα καυσαέρια από τα σύγχρονα οχήματα όμως, μπορεί να έχουν προκαλέσει την αύξηση των ποσοστών εκζέματος τα τελευταία 50 χρόνια.

Οι καταλύτες εξαλείφουν πολλές από τις επιβλαβείς χημικές ουσίες που βρίσκονται στη βενζίνη, παράγουν όμως ισοκυανικά ως υποπροϊόν. Οι καταλύτες έγιναν υποχρεωτικοί για όλα τα οχήματα στις ΗΠΑ το 1975, περίοδος που συμπίπτει με την έναρξη της αύξησης των ποσοστών εκζέματος.

Οι ερευνητές έκαναν πειράματα σε ποντίκια, μελετώντας τις επιπτώσεις των ισοκυανικών στο μικροβίωμα του δέρματός τους.

Διαπίστωσαν ότι αναγκάζουν τα υγιή, προστατευτικά βακτήρια να σταματήσουν να παράγουν έλαια που ενυδατώνουν το δέρμα. Παράλληλα, ενεργοποιούν ένα συγκεκριμένο υποδοχέα στο δέρμα, στέλνοντας σήματα στον εγκέφαλο για να προκαλέσουν φαγούρα και φλεγμονή.

Η απόδειξη ότι οι χημικές ουσίες προκαλούν αντιδράσεις ατοπικής δερματίτιδας στο δέρμα, θα μπορούσε να βοηθήσει στη δημιουργία νέων θεραπειών.

Tα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Science Advances.