Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τον καρκίνο του θυρεοειδούς;

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς δεν είναι μια πολύ συχνή μορφή καρκίνου αλλά, δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει σταθερή αύξηση σε όλες τις ηλικίες. Στις γυναίκες μάλιστα, ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι πλέον ο 6ος πιο συχνός καρκίνος σε συχνότητα.

Οι λόγοι για την αύξηση αυτή δεν είναι ξεκάθαροι. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η αυξημένη διάγνωση οφείλεται στην αύξηση του έλεγχου του θυρεοειδούς με υπερήχους, αυτό όμως δεν δικαιολογεί το γεγονός ότι αύξηση παρουσιάζεται όχι μόνο στους μικρούς καρκίνους που ανευρίσκονται μόνο με τον υπέρηχο αλλά και σε μεγαλύτερους σε μέγεθος καρκίνους και σε πιο επιθετικούς τύπους.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς εμφανίζεται σχεδόν πάντα με τη μορφή μικρών ογκιδίων ή όζων του θυρεοειδούς, ενώ, σχεδόν πάντα δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα. Οι περισσότεροι όζοι, 90-95%, είναι καλοήθεις (όχι καρκίνος). Ένα μικρό ποσοστό τους όμως μπορεί να κρύβει καρκίνο.

Ποιος έχει αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει καρκίνο θυρεοειδούς;

Γνωστοί παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του θυρεοειδούς είναι:

- Θεραπευτική ακτινοβολία στο κεφάλι και τον λαιμό, ιδιαίτερα σε παιδική ηλικία.

- Έκθεση σε ραδιενεργή ακτινοβολία .

- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του θυρεοειδούς.

- Οζίδιο του θυρεοειδούς που αυξάνεται γρήγορα σε μέγεθος .

- Ηλικία μετά τα σαράντα.

Τα άτομα που έχουν κάποιον γνωστό παράγοντα κινδύνου δεν παρουσιάζουν πάντα καρκίνο, ενώ, αντίθετα στις περισσότερες περιπτώσεις καρκίνου δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιος γνωστός παράγοντας κινδύνου.

Για το λόγο αυτό, αν βρεθεί κάποιος όζος στον θυρεοειδή, χρειάζεται πάντα παρακολούθηση .

Πως γίνεται η διάγνωση;

Αν βρεθεί ένας ή περισσότεροι όζοι στην κλινική εξέταση ή σε υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς, τότε θα πρέπει να δείτε έναν ενδοκρινολόγο. Η εξέταση που μπορεί να μας δείξει με σχετικά μεγάλη ακρίβεια αν ένας όζος είναι κακοήθης ή ύποπτος είναι η παρακέντηση με λεπτή βελόνη (FNA). Με την μέθοδο αυτή και χρησιμοποιώντας σαν οδηγό το υπερηχογράφημα, τοποθετούμε μια πολύ λεπτή βελόνη μέσα στον όζο και παίρνουμε κύτταρα ή υγρό τα οποία στη συνέχεια εξετάζονται με μικροσκόπιο.

Ποιοί οι τύποι καρκίνου του θυρεοειδούς;

Ο πιο συχνός τύπος (80% περίπου των περιπτώσεων) είναι το θηλώδες καρκίνωμα. Τυπικά αναπτύσσεται πάρα πολύ αργά και μπορεί να υπάρχει για πολλά χρόνια χωρίς κανένα σύμπτωμα. Είναι το ίδιο συχνό σε άνδρες και γυναίκες και η πιο συχνή ηλικία διάγνωσης είναι τα 30-50 χρόνια. Κάποιες φορές μπορεί να επεκταθεί τοπικά στο λαιμό, κυρίως στους λεμφαδένες γύρω από τον θυρεοειδή. Σπάνια μπορεί να κάνει μεταστάσεις στους πνεύμονες και τα οστά. Αν η διάγνωση γίνει όταν ο καρκίνος είναι μικρός < 1εκατοστού και περιορίζεται στον θυρεοειδή, η ίαση είναι σχεδόν 100%.

Ο δεύτερος πιο συχνός τύπος καρκίνου είναι το θυλακιώδες καρκίνωμα (10-15% των περιπτώσεων). Σπάνια κάνει μεταστάσεις στους λεμφαδένες αλλά μπορεί να κάνει μετάσταση στους πνεύμονες η τα κόκκαλα. Είναι πιο συχνό στις γυναίκες και η τυπική ηλικία εμφάνισης είναι τα 40-60 χρόνια. Αν η διάγνωση γίνει νωρίς και ο καρκίνος είναι περιορισμένος στον θυρεοειδή τότε η πιθανότητα ίασης είναι σχεδόν 95%. Στις μεγαλύτερες ηλικίες η πιθανότητα ίασης ελαττώνεται.

Το μυελώδες καρκίνωμα είναι ένας σχετικά σπάνιος τύπος καρκίνου του θυρεοειδούς (περίπου 5 % των περιπτώσεων). Αυτός ο τύπος καρκίνου μπορεί συχνά να είναι κληρονομικός και όταν ανακαλυφθεί χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και παρακολούθηση καθώς μπορεί να αναπτυχθεί και σε άλλους συγγενείς πρώτου βαθμού. Και αυτός έχει πολύ καλή πρόγνωση αν ανακαλυφθεί νωρίς και δεν έχει επεκταθεί εκτός του θυρεοειδούς (90% δεκαετής επιβίωση), η οποία όμως μειώνεται αν έχουμε επέκταση στους λεμφαδένες (70% δεκαετής επιβίωση) και ακόμα περισσότερο αν επεκταθεί στο ήπαρ, τον εγκέφαλο ή τα οστά (20% επιβίωση).

Τέλος, υπάρχει και το αναπλαστικό καρκίνωμα του θυρεοειδούς το οποίο είναι σπάνιο (1-2& των περιπτώσεων) αλλά και ιδιαίτερα επιθετικό. Συχνά υποτροπιάζει και η επιβίωση δεν είναι μεγαλύτερη του ενός έτους. Είναι πιο συχνό σε μεγάλες ηλικίες, άνω των 65 ετών, και εμφανίζεται πιο συχνά σε άνδρες.

Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του θυρεοειδούς;

Η θεραπεία διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του καρκίνου και το αν έχει επεκταθεί εκτός του θυρεοειδούς. Οι βασικές αρχές της θεραπείας είναι:

Το πρώτο βήμα και το πιο σημαντικό είναι η σωστή χειρουργική αντιμετώπιση. Αν η διαγνωστική παρακέντηση είναι ύποπτη για καρκίνο θυρεοειδούς, τότε θα πρέπει να αφαιρεθεί όλος ο θυρεοειδής αδένας. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης μπορεί να αφαιρεθούν και οι γειτονικοί στον θυρεοειδή λεμφαδένες. Οι επεμβάσεις αυτές πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένους χειρουργούς καθώς στην περιοχή του θυρεοειδούς βρίσκονται ευαίσθητα νεύρα, αγγεία και οι παραθυρεοειδείς αδένες που ελέγχουν το ασβέστιο στο αίμα. Μετά την αφαίρεση του θυρεοειδούς χρειάζεται να παίρνει κανείς υποκατάστατα των ορμονών του θυρεοειδούς δια βίου.

Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο : Ο θυρεοειδής χρησιμοποιεί ιώδιο για την λειτουργία του. Η θεραπεία αυτή βασίζεται στην λήψη μιας ποσότητας ραδιενεργού ιωδίου έτσι ώστε να καταστραφεί οποιοδήποτε υπόλειμμα του θυρεοειδούς που έχει παραμείνει από το χειρουργείο. Το ραδιενεργό ιώδιο μπορεί ακόμα να «σκοτώσει» κύτταρα καρκινικά που έχουν ξεφύγει σε άλλα σημεία του σώματος. Η θεραπεία αυτή μπορεί κάποιες φορές να χρειαστεί επανάληψη αν υπάρχουν σημάδια υποτροπής του καρκίνου.

Σε περιπτώσεις πολύ μικρών εστιών καρκίνου (μερικά χιλιοστά) μπορεί να μην χρειαστεί θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο.

Εξωτερική ακτινοβολία σπάνια μπορεί να χρειαστεί αν έχουμε να αντιμετωπίσουμε έναν πολύ μεγάλο καρκίνο που δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά. Επίσης, η χημειοθεραπεία δεν χρειάζεται συνήθως στον καρκίνο του θυρεοειδούς εκτός από τις περιπτώσεις αναπλαστικού καρκίνου ή σε περιπτώσεις με μεγάλη επέκταση.

Έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση = ίαση!

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι μια μορφή καρκίνου που μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά και, εκτός από σπάνιες περιπτώσεις, δεν προκαλεί σημαντική θνητότητα ή θνησιμότητα. Είναι όμως απαραίτητη η έγκαιρη διάγνωσή του. Αν έχετε:

- Ιστορικό όζων του θυρεοειδούς, ειδικά αν έχετε συμπτώματα πόνου στον θυρεοειδή, αλλαγή στη φωνή, δυσκολία στην κατάποση.

- Οικογενειακό ιστορικό όζων ή καρκίνου του θυρεοειδούς.

- Κάποιον από τους παράγοντες κινδύνου που αναφέραμε πιο πάνω.

- Κάποια διόγκωση στο λαιμό που σας πονάει .