Η ασφαλής οδήγηση αυτοκινήτου μετά από τραυματισμό ή χειρουργική επέμβαση στο πόδι έχει αποτελέσει αντικείμενο πολλών επιστημονικών μελετών τα τελευταία χρόνια. Οι ειδικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα πως το πότε θα επιστρέψει ο ασθενής σε αυτήν, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

Συχνά η επανέναρξη της οδήγησης συμπίπτει χρονικά με τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθούν, ακόμα και ενόσω φορούν διαφόρων ειδών νάρθηκες.

Δυστυχώς όμως δεν υπάρχουν σαφείς οδηγίες καθοδήγησής τους για το χρόνο που θεωρείται ασφαλής ώστε να οδηγήσουν ξανά.

Όσον αφορά στην ικανότητα φρεναρίσματος σε μια επικίνδυνη κατάσταση, που κρίνεται ιδιαίτερα σημαντική για την ασφαλή οδήγηση, υπάρχουν μελέτες που εστιάζουν σε αυτή την ικανότητα μετά από χειρουργείο ή κατά τη διάρκεια ακινητοποίησης. Επίσης, υπάρχουν διάφοροι εξομοιωτές οδήγησης που χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο των ασθενών.

«Όμως, δεν υπάρχουν δημοσιευμένες οδηγίες για τον καθορισμό της ικανότητας οδήγησης του ασθενούς. Οι ιατροί συνήθως επιτρέπουν την οδήγηση όταν σταματήσει η περίοδος ακινητοποίησής του, έχει ανακτήσει ικανότητα πλήρους φόρτισης και έχει πλήρη συλληπτική ικανότητα άκρας χειρός», επισημαίνει ορθοπαιδικός χειρουργός του Γ.Ν. Αττικής ΚΑΤ.

Οι ασθενείς μπορεί να υποβληθούν σε δοκιμαστική οδήγηση, διακοπή των ναρκωτικών αναλγητικών και εξέταση από φυσικοθεραπευτή. Αντικειμενικές μετρήσεις ικανότητας οδήγησης είναι δύσκολο να γίνουν διότι οι προσομοιωτές οδήγησης δύσκολα χρησιμοποιούνται στην κλινική πράξη. Οι ιατροί συνήθως χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους εκτίμησης της ικανότητας ασφαλούς οδήγησης, όπως το τεστ σκαλοπατιού (step test) και το τεστ στάσης (stand test) μετά από αρθροσκοπική χειρουργική γόνατος, αποκατάσταση πρόσθιου χιαστού και οστεοτομία πρώτου μεταταρσίου.

Παράλληλα, μελέτες καταδεικνύουν ότι οι Ορθοπαιδικοί Χειρουργοί έχουν ελλιπή γνώση των νομικών παραμέτρων σχετικά με την ικανότητα οδήγησης μετά από χειρουργική επέμβαση. Κι όμως προσφέρουν τις συμβουλές τους σε ασθενείς ως προς την ικανότητα ασφαλούς οδήγησης.

Οι ασφαλιστικές εταιρείες παρουσιάζονται διστακτικές στον καθορισμό ικανότητας ασφαλούς οδήγησης του ασθενή, συνήθως εξετάζουν την κάθε περίπτωση ξεχωριστά και γενικά η υπευθυνότητα μετακινείται στην πλευρά του ασθενή. Με τη χορήγηση άδειας σε κάποιο ασθενή να οδηγεί οι ιατροί υπόκεινται σε νομικό έλεγχο εάν ο ασθενής εμπλακεί σε τροχαίο ατύχημα.

Παρά τη δημοσίευση μελετών που καθορίζουν τα ασφαλή χρονικά πλαίσια, η εξατομικευμένη προσέγγιση και η πλήρη ενημέρωση των ασθενών ως προς τις ευθύνες τους οδηγούν στον καθορισμό του βέλτιστου χρονικού ορίζοντα επανόδου σε οδήγηση.

Άνω άκρο

Ακόμα και σε υγιείς εθελοντές η ακινητοποίηση του άνω άκρου εμποδίζει σημαντικά την οδήγηση. Οι ασθενείς που χρησιμοποιούν αναρτήσεις, νάρθηκες πάνω από τον αγκώνα ή νάρθηκες κάτω από τον αγκώνα στο αριστερό άνω άκρο θα πρέπει να μην ενθαρρύνονται να οδηγούν. Αμφισβητούμενες συστάσεις, που κυρίως χρησιμοποιούνται στην Βόρεια Αμερική, ως προς την ικανότητα οδήγησης ασθενών με χρήση νάρθηκα κάτωθεν του αγκώνα σε δεξιό άνω άκρο μπορεί να οδηγήσει χειρουργούς στο να δώσουν τη συγκατάθεσή τους σε ασθενείς να οδηγούν με τη χρήση ναρθήκων.

Κάτω άκρο

Η ικανότητα οδήγησης μετά από χειρουργική επέμβαση κάτω άκρου εστιάζεται στο δεξιό κάτω άκρο, λόγω, κυρίως, της χρήσης του δεξιού ποδιού τόσο στην επιτάχυνση με το γκάζι όσο και στην πέδηση με το φρένο.

Κατάγματα κάτω άκρου

Παρά το γεγονός ότι η απόφαση οδήγησης μετά από ένα κάταγμα είναι δύσκολη, πολύ λίγες οδηγίες υπάρχουν. Οι περισσότεροι χειρουργοί συμφωνούν ότι η πλήρη ικανότητα φόρτισης είναι πολύ σημαντική ως προς την ικανότητα οδήγησης. Αποδεκτή ικανότητα πέδησης επιτυγχάνεται 2 εβδομάδες μετά την αφαίρεση του νάρθηκα σε συντηρητική αντιμετώπιση καταγμάτων ποδοκνημικής, 9 εβδομάδες μετά χειρουργική αντιμετώπιση καταγμάτων ποδοκνημικής και 18 εβδομάδες για ενδοαρθρικά κατάγματα. Σε κατάγματα μακρών οστών κάτω άκρου το χρονικό διάστημα των 9 εβδομάδων θεωρείται γενικά ασφαλές για την επίτευξη ικανοποιητικής ικανότητας πέδησης.

Με την κατάλληλη καθοδήγηση ο χειρουργός μπορεί να εξασφαλίσει τη βέλτιστη δυνατή απόφαση του ασθενούς του, μετά από κατάλληλη πληροφόρηση. Οι δημοσιευμένες εκτιμήσεις της ικανότητας πέδησης μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν χρήσιμες οδηγίες, αλλά η τελική απόφαση πρέπει πάντα να εξατομικεύεται», καταλήγει.