Ποια τα επιστημονικά δεδομένα και οι απόψεις των γυναικολόγων;

Το 1916, ο Cragin χρησιμοποίησε την έκφραση « Μια φορά καισαρική, για πάντα καισαρική» προκειμένου να αναφερθεί στους κινδύνους της καισαρικής τομής σαν χειρουργείο και να πείσει ώστε να αποφεύγονται οι Καισαρικές τομές, με στόχο την μείωση κινδύνων από μελλοντικά χειρουργεία.

Η εξέλιξη των χειρουργικών τεχνικών και η εξέλιξη στον τομέα της αναισθησιολογίας έδωσε ώθηση στο ποσοστό των διενεργούμενων καισαρικών τομών, των οποίων το ποσοστό από 5% που ήταν στις αρχές της δεκαετίας του 1970, εκτινάχθηκε στο 27% το 1988.

Αυτή η ραγδαία αύξηση συνοδεύτηκε από αύξηση της μητρικής νοσηρότητας, από επιμήκυνση του χρόνου νοσηλείας και από ανύψωση του κόστους νοσηλείας. Συνέπειες οι οποίες οδήγησαν τις Ηνωμένες Πολιτείες σε μια εθνική προσπάθεια μείωσης των ποσοστών καισαρικών τομών την δεκαετία του 1980. Οι καισαρικές που πραγματοποιούνταν λόγω προηγηθείσης καισαρικής, αποτελούσαν το 1/3 του συνόλου των επεμβάσεων, και η διενέργεια φυσιολογικού τοκετού μετά από καισαρική τομή διαφάνηκε σαν στρατηγική μείωσης του ποσοστού των καισαρικών.

Πριν από πολλές δεκαετίες, οι γιατροί σχεδόν πάντα συνιστούσαν νέα καισαρική, διότι ανησυχούσαν ότι οι οδύνες θα οδηγούσαν σε ρήξη της μήτρας στο σημείο της ουλής. Όμως, το 1980, οι ειδικοί γιατροί συμπέραναν ότι πολλές μητέρες μπορούν με ασφάλεια να γεννήσουν με κολπικό τοκετό την επόμενη φορά, στηριζόμενοι σε στοιχεία που έδειχναν ότι ο κίνδυνος ρήξης της μήτρας είναι μικρότερος από 1%.

Ωστόσο, την τελευταία δεκαετία η ζυγαριά άρχισε να γέρνει πάλι προς τις «δια βίου» καισαρικές: το 2006, σε 19 πολιτείες των ΗΠΑ, 92% των γυναικών έκαναν ξανά καισαρική σε επόμενη εγκυμοσύνη τους. Και το 1999, το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων εξέδωσε οδηγίες που συνιστούν ότι η VBAC (Kολπικός τοκετός μετά από καισαρική τομή) θα πρέπει να επιχειρείται μόνο σε νοσοκομεία που διαθέτουν εξοπλισμό για εξαιρετικά επείγουσα χειρουργική επέμβαση .

Ωστόσο, η VBAC παραμένει μια ασφαλής πρακτική για τις σωστές υποψήφιες και όταν αυτές οι γυναίκες την ακολουθούν, ένα ποσοστό 60-75% καταφέρνει πράγματι να γεννήσει με κολπικό τοκετό. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων υποστηρίζει ότι ο γιατρός θα πρέπει να παρουσιάζει αμερόληπτα στις γυναίκες τα «συν» και τα «πλην», ώστε να μπορούν να αποφασίσουν οι ίδιες.

Σε έρευνες, κατά την ανασκόπηση της διεθνούς βιβλιογραφίας, το ποσοστό επιτυχίας ενός κολπικού τοκετού μετά από καισαρική τομή κυμαίνεται από 60% έως 75%.

Η γνώση των παραγόντων που συνδέονται με αυξημένα ποσοστά επιτυχίας μας βοηθά να προβλέψουμε ποιες γυναίκες αξίζει και μπορούν να μπουν σε αυτή την διαδικασία.

Περισσότερες από μία στις πέντε γυναίκες (20%) στην Αγγλία γεννούν σήμερα με καισαρική τομή, μια χειρουργική επέμβαση όπου γίνεται τομή στην κοιλιά σας και το μωρό σας γεννιέται μέσω αυτής της τομής. Πολλές γυναίκες έχουν στο ιστορικό τους περισσότερες από μία καισαρικές τομές. Αν έχετε κάνει μία ή περισσότερες καισαρικές τομές, μπορεί να σκέφτεστε για το πώς θα γεννήσετε την επόμενη φορά. Είτε επιλέξετε να έχετε μια φυσιολογική γέννα (VBAC) είτε μια καισαρική τομή εκ νέου σε μια μελλοντική εγκυμοσύνη, η επιλογή σας είναι ασφαλής με διαφορετικούς κινδύνους και οφέλη. Συνολικά, και οι δύο είναι ασφαλείς επιλογές με πολύ μικρό κίνδυνο.

Κατά την συζήτηση των επιλογών σας, ο γυναικολόγος σας θα σας ρωτήσει για το ιατρικό ιστορικό σας στις προηγούμενες εγκυμοσύνες σας. Για να σας συμβουλεύσουμε σωστά για τις πιθανότητές σας για κολπικό τοκετό μετά από καισαρική τομή, (VBAC) χρειαζόμαστε να ξέρουμε :

• τον λόγο για τον οποίο έγινε η καισαρική τομή. Τί συνέβη – ήταν αναγκαίο να γίνει;
• το είδος της τομής που έγινε στη μήτρα σας ( κάθετη ή εγκάρσια)
• πώς αισθανθήκατε για τον προηγούμενο τοκετό σας. Έχετε κάποιες ανησυχίες – απορίες;
• κατά πόσον η τρέχουσα εγκυμοσύνη σας είναι χαμηλού κινδύνου. Έχουν υπάρξει προβλήματα ή επιπλοκές;

Εσείς, μαζί με τον μαιευτήρα σας και την μαία του θα εξετάσετε ποιές είναι οι πιθανότητές σας για έναν επιτυχημένο κολπικό τοκετό μετά από μιά καισαρική τομή (VBAC), λαμβάνοντας υπ΄όψιν τις προσωπικές σας επιθυμίες και τα μελλοντικά σας σχέδια όσον αφορά την γονιμότητά σας κατά την διαδικασία λήψης της απόφασης σχετικά με το αν θα προσπαθήσετε για κολπικό τοκετό ή καισαρική τομή.

Τα κυριότερα ερωτήματα και οι απαντήσεις

Τι σημαίνει ο όρος VBAC και ποια είναι η πιθανότητα επιτυχίας;
VBAC σημαίνει «κολπικός τοκετός μετά από καισαρική τομή». Είναι ο όρος που χρησιμοποιείται όταν μια γυναίκα γεννήσει φυσιολογικά, αφού είχε μια καισαρική τομή στο παρελθόν. Ο κολπικός τοκετός μπορεί να περιλαμβάνει τη γέννηση που υποβοηθείται από ’βεντούζα” ή “κουτάλες’. Συνολικά, περίπου τρεις στις τέσσερις γυναίκες (75%) με μια φυσιολογική εγκυμοσύνη χωρίς επιπλοκές που θα “ μπουν” σε τοκετό μόνες τους, γεννούν φυσιολογικά μετά από μία καισαρική τομή.

Από τις γυναίκες που έχουν γεννήσει κολπικά, είτε πριν είτε μετά από μια καισαρική τομή, περίπου εννέα στις δέκα γυναίκες (85-90%) μπορούν να γεννήσουν φυσιολογικά.

Οι περισσότερες γυναίκες με δύο προηγούμενες καισαρικές, θα γεννήσουν εκ νέου με καισαρική τομή. Ωστόσο, οι γυναίκες που μπαίνουν σε τοκετό αυθορμήτως (μόνες τους) έχουν ελαφρώς μικρότερες πιθανότητες για έναν επιτυχημένο κολπικό τοκετό(μεταξύ 70% και 75%).

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα ενός επιτυχημένου VBAC;

Τα πλεονεκτήματα ενός επιτυχημένου VBAC περιλαμβάνουν:

• έναν κολπικό τοκετό (μπορεί να περιλαμβάνει υποβοηθούμενο τοκετό). Αυξάνει την πιθανότητα για φυσιολογικό τοκετό σε μελλοντικές εγκυμοσύνες.
• συντομότερη ανάρρωση και μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο.
• λιγότερο πόνο στην κοιλιά μετά τη γέννηση.
• αποφεύγετε το χειρουργείο της καισαρικής.

Ποιες είναι οι πιθανότητες για έναν επιτυχημένο VBAC;

Μια σειρά από παράγοντες (παράγοντες κινδύνου) καθιστούν την πιθανότητα ενός επιτυχούς κολπικού τοκετού λιγότερο πιθανή. Αυτές είναι όταν:

• η γυναίκα δεν είχε γεννήσει ποτέ κολπικά
• πρέπει να γίνει πρόκληση τοκετού
• δεν είχε σημειωθεί πρόοδος στην εξέλιξη του τοκετού και χρειάστηκε καισαρική τομή (συνήθως λόγω της θέσης του μωρού)
• είναι υπέρβαρες – δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) πάνω από 30 στο πρώτο ραντεβού της εγκυμοσύνης του πρώτου τριμήνου.

Dr Ιωάννη Καλογήρου MD,DFFP,DRCOG
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Μέλος Διοικητικού Συμβουλίου της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής Κλινικής