Το κάψιμο αυτό οφείλεται στην παλινδρόμηση του οξέος, που φυσιολογικά παράγεται στο στομάχι, προς τον οισοφάγο και συνιστά ένα εξαιρετικά συχνό φαινόμενο.

Ανάμεσα στον οισοφάγο και στο στομάχι υπάρχει μια βαλβίδα (γαστροοισοφαγική βαλβίδα) που ανοίγει όταν τρώμε, έτσι ώστε το φαγητό να κατέβει στο στομάχι. Έπειτα κλείνει, έτσι ώστε το οξύ που παράγει το στομάχι να μην γυρίσει πίσω στον οισοφάγο. Όταν η βαλβίδα δεν δουλεύει καλά, το οξύ (αλλά και άλλες ουσίες όπως η χολή) ανεβαίνουν και ερεθίζουν τον οισοφάγο και προκαλούν συμπτώματα όπως κάψιμο ή πόνος.

Οι καούρες ή ο πόνος παρουσιάζονται μετά τα γεύματα και μπορεί ναι διαρκέσουν πολλές ώρες, ενώ είναι πιο έντονα όταν ο ασθενής ξαπλώσει ή σκύψει. Κάποιοι μπορεί να μην εμφανίζουν καούρες αλλά να υπάρχει η αίσθηση ξένου σώματος ή όξινων υγρών στο λαιμό, δυσκολία στην κατάποση ή και βήχας που χειροτερεύει την νύχτα. Αξίζει να αναφέρουμε πως σε ένα ποσοστό ασθενών με βήχα ασθματικής αιτιολογίας (ιδίως από αυτούς που ξεκίνησε μετά την παιδική ηλικία), η αιτία του βήχα είναι η παλινδρόμηση και όχι το άσθμα.

Το πρόβλημα συχνά εμφανίζεται σε υπέρβαρους, σε αυτούς που τρώνε μεγάλα ή λιπαρά γεύματα, καπνίζουν και φοράνε στενά ρούχα και ζώνες, καθώς αυτοί οι παράγοντες είτε χαλαρώνουν την βαλβίδα ή αυξάνουν την ποσότητα του οξέος που παράγεται στο στομάχι. Οι «καούρες» συνήθως δεν αποτελούν σημαντικό πρόβλημα για την υγεία μας. Όμως, αν εμφανίζονται πιο συχνά από 2-3 φορές την εβδομάδα, μπορεί να πάσχουμε από μια κατάσταση που ονομάζεται γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσος (ΓΟΠΝ) και είναι απαραίτητο να δούμε τον γαστρεντερολόγο μας.

Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα όσων εμφανίζουν αυτή τη δυσλειτουργία του οισοφάγου είναι για το εάν μπορούν να γυμνάζονται.

Μελέτες έχουν δείξει πως η λίγη σχετικά ήπια γυμναστική, τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα, μπορεί να ελαττώσει την εκδήλωση γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Αυτό οφείλεται στο ότι βοηθά τους πάσχοντες να χάσουν κάποια κιλά, τα οποία αποτελούν βασικό παράγοντα κινδύνου για παλινδρόμηση.

Σε μία από τις μελέτες, που δημοσιεύτηκε, όπου συμμετείχαν περισσότεροι από 3.000 εθελοντές με καούρες, μισή ώρα γυμναστική μία φορά την εβδομάδα (σε συνδυασμό με μια διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες) μείωσε τις καούρες κατά το ήμισυ. Πολύ σημαντικό είναι όμως να μένουν οι ασθενείς νηστικοί τις 2 ώρες πριν από τη γυμναστική και να αποφεύγουν τα πλούσια σε υδατάνθρακες ισοτονικά ροφήματα.

Το ποια γυμναστική θα επιλέξουν, όμως, είναι εξίσου σημαντικό: μελέτη έδειξε πως οι υψηλής πρόσκρουσης αεροβικές ασκήσεις (όπως το τρέξιμο) και όσες απαιτούν οριζόντια στάση του σώματος (όπως οι πιέσεις πάγκου) επιδεινώνουν τις καούρες. Αντιθέτως, οι ηπιότερες ασκήσεις (όπως η ποδηλασία) και όσες γίνονται σε όρθια ή καθιστή θέση, τις περιορίζουν.

Υπάρχουν όμως και μερικοί απλοί σχετικά τρόποι για να μπορέσουμε να αποφύγουμε ή να αντιμετωπίσουμε τις καούρες:

• Να μεσολαβούν τουλάχιστον 2 ώρες ανάμεσα στο τελευταίο γεύμα μας και την κατάκλιση, ούτως ώστε να μην ξαπλώνουμε με γεμάτο στομάχι.
• Να τρώμε μικρά και συχνά γεύματα.
• Να αποφεύγουμε τα φαγητά που είτε αυξάνουν το οξύ που παράγει το στομάχι είτε χαλαρώνουν την γαστρο-οισοφαγική βαλβίδα. Τέτοια φαγητά είναι: η ντομάτα, το κρεμμύδι, η σοκολάτα, η μέντα, τα λιπαρά και πικάντικα φαγητά, τα εσπεριδοειδή, ο καφές, το αλκοόλ, το τσάι και τα ανθρακούχα.
• Να αποφεύγουμε συγκεκριμένες ασκήσεις στο γυμναστήριο (σε συνεννόηση με τον γαστρεντερολόγο), όπως π.χ. οι κοιλιακοί, που ευνοούν την παλινδρόμηση αυξάνοντας την ενδοκοιλιακή πίεση.
• Να ανυψώσουμε τα πόδια του κρεβατιού που αντιστοιχούν στο προσκέφαλο κατά 15 εκ (2-3 βιβλία). Απαγορεύεται η τοποθέτηση μαξιλαριών γιατί και οι καούρες θα επιδεινωθούν και ο αυχένας μας θα τραυματιστεί.
• Να διακόψουμε το κάπνισμα