Έτσι η παγκρεατίτιδα είναι νόσος ύπουλη, δεν δίνει πρόδρομα συμπτώματα ώστε να αναγνωριστεί έγκαιρα, συμβαίνει απότομα και από την στιγμή που αρχίζει δεν είναι καθόλου εύκολο να ανασταλεί η πορεία της. Ένα συχνό λάθος είναι ότι την αντιμετώπιση της παγκρεατίτιδας συνήθως την αναλαμβάνουν γενικοί ιατροί ή παθολόγοι και όχι ειδικοί γαστρεντερολόγοι και χειρουργοί ειδικευμένοι στο πάγκρεας. Αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί η σύγχρονη αντιμετώπιση της νόσου αυτής είναι πολύ διαφορετική από ό,τι ήταν γνωστό πρίν απο 10, ή ακόμη και 5 χρόνια και εξελίσσεται κυριολεκτικά καθημερινά.

Που οφείλεται;

H παγκρεατίτιδα οφείλεται σε χολολιθίαση, δηλαδή σε ύπαρξη λίθων ή της λεγόμενης “λάσπης” μέσα στην χοληδόχο κύστη. Η χοληδόχος κύστη καταλήγει (αδειάζει) σε έναν πόρο (μικρό σωλήνα), ο οποίος με την σειρά του καταλήγει στο δωδεκαδάκτυλο (δηλαδή το πρώτο τμήμα του εντέρου μετά το στομάχι). Ο πόρος αυτός ονομάζεται χοληδόχος πόρος και πρίν ενωθεί με το δωδεκαδάκτυλο περνάει μέσα από το πάγκρεας.

Αν η χοληδόχος κύστη περιέχει λίθους ή “λάσπη” και συσπασθεί για να αδειάσει, τότε μπορεί ένας λίθος ή η “λάσπη” να προωθηθεί μέσα στον χοληδόχο πόρο και τελικά να ενσφηνωθεί στο κατώτατο όριο του πόρου και έτσι να αποφράξει και το πάγκρεας. Η απόφραξη αυτή του παγκρέατος είναι που προξενεί την παγκρεατίτιδα. Γι’ αυτόν το λόγο άλλωστε η εμφάνιση παγκρεατίτιδας είναι πιο πιθανή όταν οι χολόλιθοι είναι μικρού μεγέθους ή όταν υπάρχει “λάσπη” γιατί μόνον έτσι είναι δυνατόν να εισχωρήσουν και να “σφηνώσουν” στον χοληδόχο πόρο. Αντίθετα, όταν οι χολόλιθοι (οι λεγόμενες “πέτρες στη χολή”) είναι μεγάλου μεγέθους, τότε δεν χωρούν στον χοληδόχο πόρο και παγκρεατίτιδα δεν συμβαίνει. Αυτά είναι πολύ σημαντικά ιδίως όταν κάποιος ασθενής μαθαίνει ότι έχει χολολιθίαση αλλά αισθάνεται καθησυχασμένος όταν πληροφορηθεί οτι οι “πέτρες είναι μικρές” ή οτι έχει “μόνον λάσπη”, σάν να ήταν το μεγάλο μέγεθος των λίθων αυτό που θα έπρεπε να τον θορυβήσει, ενώ στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο.

Πως αντιμετωπίζεται;

Η αντιμετώπιση της οξείας παγκρεατίτιδας εξαρτάται από την βαρύτητά της. Σε πολύ βαρειές περιπτώσεις (που ευτυχώς δέν είναι συχνές) χρειάζεται εισαγωγή σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας γιατί το πάγκρεας δεν φλεγμαίνει απλώς, αλλά έχει υποστεί νέκρωση. Αυτή είναι μια βαρύτατη περίπτωση με πάρα πολύ υψηλή θνητότητα (έως 40%). Συνήθως οι ασθενείς εισάγονται στο νοσοκομείο μέχρι να ιαθεί πλήρως η οξεία παγκρεατίτιδα, οπότε αμέσως μετά πρέπει να υποβληθούν σε λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, ώστε να εκριζωθεί η ίδια η αρχική αιτία του προβλήματος. Πρίν από την λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, πρέπει να είναι απολύτως βέβαιο ότι ο λίθος που έφραζε τον χοληδόχο πόρο δεν είναι πλέον εκεί. Για τον σκοπό αυτό μπορεί να χρειάζεται μία ειδική μαγνητική τομογραφία (MRCP).

Τσιώτος Γρηγόριος
Γενικός Χειρούργος - Χειρουργική Πεπτικού
www.digestive-surgery.gr