Ο προληπτικός έλεγχος απαιτεί τακτική εξέταση του στήθους με μαστογραφία. Αν η ψηλάφηση  επιτρέπει γενικά τη διάγνωση όγκων διαμέτρου μεγαλύτερης  από  10 χιλ., η μαστογραφία επιτρέπει την ανίχνευση μικρών όγκων 4-5 χιλιοστών, μη ψηλαφητών και χωρίς συμπτώματα.

Όταν ένας καρκίνος ανιχνεύεται σε αυτό το στάδιο, τις περισσότερες φορές δεν έχει  διηθήσει τους λεμφαδένες της μασχάλης και συνήθως περιορίζεται στον μαζικό αδένα, γεγονός που αποτελεί τον καλύτερο παράγοντα πρόγνωσης που υπάρχει. Ωστόσο δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στο μικρό μέγεθος του όγκου για να συμπεράνουμε ότι δεν υπάρχουν μεταστάσεις. Η θεραπεία σε αυτό το πρώιμο στάδιο είναι ευχερής: αφαίρεση  του όγκου χωρίς ακρωτηριασμό του μαστού, ακολουθούμενη από ακτινοθεραπεία. Η πλήρης ίαση αυτών των μικρών καρκίνων υπερβαίνει το 90% σε δέκα χρόνια και η χειρουργική  επέμβαση  αφήνει μια μικρή ουλή, ελάχιστα ορατή.

Αν  η ασθενής δεν έχει πρόσβαση στον προληπτικό μαστογραφικό έλεγχο, ο όγκος πιθανόν να διαγνωσθεί με την ψηλάφηση δύο χρόνια αργότερα. Σε αυτό το στάδιο, ο όγκος  θα έχει φθάσει σε διάμετρο μεγαλύτερη των 10 χιλ., με μεγαλύτερη  πιθανότητα  διήθησης των λεμφαδένων της μασχάλης από καρκινικά κύτταρα.

Πώς ορίζεται ο προληπτικός έλεγχος;

Ο προληπτικός  έλεγχος συνίσταται  στην αξιοποίηση  των γνώσεων, αναφορικά με την πορεία της νόσου, ώστε  να ανιχνεύεται  ένας όγκος ο οποίος δεν εμφάνισε ακόμα συμπτώματα. Σε μια τέτοια περίπτωση ο προληπτικός έλεγχος καθιστά δυνατή τη θεραπεία των προκαρκινικών ή καρκινικών βλαβών στο λιγότερο δυνατό εξελιγμένο στάδιο και άρα ευχερέστερα ιάσιμων. Η πρωιμότητα της διάγνωσης, από την οποία εξαρτάται  η θεραπεία,  είναι συνάρτηση της στάσης  του καθενός  απέναντι στον καρκίνο.

Ο προληπτικός έλεγχος του καρκίνου του μαστού βασίζεται στις τεχνικές ιατρικής απεικόνισης εκ των οποίων αυτή με τις καλύτερες επιδόσεις κόστους όφελους, είναι  η μαστογραφία. Η τελευταία, εφαρμοζόμενη σε μεγάλη κλίμακα, επιτρέπει τη σημαντική μείωση της θνησιμότητας από καρκίνο στον βαθμό που ο προληπτικός έλεγχος επαναλαμβάνεται  τακτικά και  συνοδεύεται από αποτελεσματική και ταχεία αντιμετώπιση σε περίπτωση ανωμαλίας. 

Είναι σημαντικό να γίνει η διάκριση μεταξύ των όρων «προληπτικός έλεγχος» και «πρόληψη» του καρκίνου: η πρόληψη αποσκοπεί στο να εμποδίσει φυσιολογικά κύτταρα να μετασχηματιστούν σε καρκινικά κύτταρα. Επίσης στοχεύει σε άτομα με υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο.

Σήμερα, για πολλούς καρκίνους (καρκίνους του παγκρέατος, του εντέρου, κλπ.), δεν υπάρχει γνωστή πρόληψη. Αντίθετα, η πρόληψη  του καρκίνου του μαστού δεν ανήκει πλέον στη σφαίρα του φανταστικού και αναμένεται να σημειώσει σημαντικές προόδους τα επόμενα χρόνια.

Ευχαριστούμε τον κ Θ. Λιακάκο, Μαιευτήρα Γυναικολόγο- Χειρουργό Μαστού. Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα http://www.drliakakos.gr/