Από τη στιγμή που ένα ζευγάρι δεν μπορεί να συλλάβει και πριν λάβει οποιαδήποτε απόφαση για το επόμενο βήμα, θα πρέπει να συμβουλευτεί εξειδικευμένο μαιευτήρα-γυναικολόγο, ο οποίος θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα δώσει τις κατάλληλες κατευθύνσεις στα πλαίσια της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Ο όρος υποβοηθούμενη αναπαραγωγή (ART, Assisted Reproductive Tecnology) περιλαμβάνει το σύνολο των τεχνικών οι οποίες αποσκοπούν στην επίτευξη κύησης. Δεν αναφέρεται μόνο στην εξωσωματική γονιμοποίηση, αλλά και σε μεθόδους λιγότερο επίπονες και επεμβατικές.

Η λεπτομερής εξέταση και αξιολόγηση του ιστορικού και ο προσδιορισμός των πιθανών αιτιών της υπογονιμότητας είναι απαραίτητα προκειμένου να δρομολογηθεί η εφαρμογή της κατάλληλης τεχνικής. Εδώ θα πρέπει να επισημανθεί ότι σε κάθε γυναίκα και σε κάθε άνδρα, ένα πιθανό πρόβλημα επιδρά και επηρεάζει τη γονιμότητα με διαφορετικό τρόπο και επομένως κάθε ζευγάρι εξετάζεται ως εξατομικευμένο περιστατικό.

Προτού λοιπόν το ζευγάρι προχωρήσει σε εξωσωματική, μπορεί να ακολουθήσει κάποια από τις παρακάτω τεχνικές:

Παρακολούθηση φυσικού κύκλου.

Κατά τη διάρκεια του έμμηνου κύκλου, παρακολουθείται υπερηχογραφικά η ανάπτυξη των ωοθυλακίων και εντοπίζεται το ώριμο ωοθυλάκιο. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να ακολουθήσει ωοληψία και εξωσωματική γονιμοποίηση, χωρίς να έχει προηγηθεί φαρμακευτική ωοθηκική διέγερση ανάλογη με αυτή της κλασικής εξωσωματικής. Λαμβάνεται όμως μόνο ένα ωοθυλάκιο και κατ΄ επέκταση μεταφέρεται ένα μόνο έμβρυο.

Ενδομητριακή Σπερματέγχυση (Intrauterine Insemination, IUI).

Πρόκειται για την παλαιότερη μέθοδο υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Είναι σχετικά ανώδυνη και γρήγορη, ενώ ενδείκνυται σε ζευγάρια νεαρής ηλικίας. Την ημέρα της ωορρηξίας, το σπέρμα -μετά από ειδική επεξεργασία- εγχέεται διακολπικά και με τη βοήθεια ειδικού καθετήρα στο εσωτερικό της μήτρας. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου επηρεάζεται από τον αριθμό, την κινητικότητα και τη μορφολογία των σπερματοζωαρίων αλλά και την καλή κατάσταση των σαλπίγγων της γυναίκας.

Ελεγχόμενη Ωοθηκική Διέγερση (Controlled Ovarian Stimulation, COS). 

Η μέθοδος αυτή αφορά σε ελεγχόμενη διέγερση των ωοθυλακίων και παραγωγή πολλαπλών ωαρίων. Η χορήγηση κιτρικής κλομιφαίνης ή γοναδοτροπινών προκαλούν ωοθηκική διέγερση, ενώ η παραγωγή αυξημένου αριθμού ωαρίων αυξάνει τις πιθανότητες δημιουργίας περισσότερων του ενός εμβρύων και συνεπώς τις πιθανότητες κύησης. Απαραίτητη είναι η υπερηχογραφική παρακολούθηση της γυναίκας μετά την αγωγή, ώστε να εκτιμηθεί το πάχος του ενδομητρίου και να προσδιοριστεί η ημέρα της ωοθηλακιορηξίας όπου το ζευγάρι θα έχει σεξουαλική επαφή.

Δωρεά ωαρίων/σπέρματος.

Όταν ένα ζευγάρι δεν τα καταφέρει να τεκνοποιήσει λόγω προχωρημένης ηλικίας αλλά και δε περιπτώσεις πρόωρης ωοθηκικής ανεπάρκειας, μπορεί να καταφύγει στη λύση «δανεικού» ωαρίου ή σπερματοζωαρίου. Επίσης, σε περιπτώσεις όπου ο ανδρικός παράγοντας δεν μπόρεσε να αντιμετωπισθεί με άλλες μεθόδους μπορεί να ληφθούν σπερματοζωάρια από μία «τράπεζα σπέρματος».

Οι μέθοδοι υποβοηθούμενης αναπαραγωγής βελτιώνονται και εμπλουτίζονται συνεχώς με νέες ανακαλύψεις και καινοτομίες. Η εξωσωματική έχει κάνει τα θαύματά της αλλά δεν πρέπει να θεωρείται μονόδρομος. Το ίδιο το ζευγάρι, διατηρώντας τον πρωταγωνιστικό του ρόλο και με τη συμβουλή εξειδικευμένου ιατρού σε θέματα αναπαραγωγής θα χαράξει τον άξονα πάνω στον οποίο θα πορευτεί, προκειμένου να πετύχει έναν από τους συναρπαστικότερους στόχους του ανθρώπου: την απόκτηση παιδιών.

Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες τον κ.Κελλάρη Δ. Βασίλειο, Μαιευτήρας - Γυναικολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης του Κέντρου Ανθρώπινης Αναπαραγωγής Κλινική Γένεσις Αθηνών. Περισσότερες πληροφορίες στο www.vasiliskellaris.gr ή στo τηλέφωνo 210 7212672.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα από τον γυναικολόγο κο Κελλάρη εδώ