Στην περίπτωση αυτή ο άκρος πόδας έχει μία ιδιαιτερότητα. Πάνω σε αυτόν στηρίζεται και πάνω σε αυτόν φέρεται όλο το σώμα του αθλητή, έτσι οι φορτίσεις που διαβιβάζονται είναι πολλαπλάσιες του σωματικού βάρους και της επιτάχυνσης την οποία αναπτύσσει ο αθλητής. Συνεπώς έχουμε πολύ μεγαλύτερη καταπόνηση και μεταφορά δυνάμεων της ποδοκνημικής και του άκρου πόδα από τα άλλα μέρη του σώματος γεγονός που κάνει την αποκατάσταση πιο δύσκολη και την αποφόρτιση πιο απαραίτητη.

Στους αθλητές οι κακώσεις του άκρου πόδα και της ποδοκνημικής μπορούν να χωριστούν σε τρεις γενικές κατηγορίες  α) τις οξείες κακώσεις β) τα  χρόνια σύνδρομα γ) και τα σύνδρομα από υπέρχρηση ή καταπόνηση.            

Επιδημιολογικά οι κακώσεις του άκρου πόδα και της ποδοκνημικής μαζί αποτελούν το 31% του συνόλου των αθλητικών κακώσεων που συμβαίνουν στους αθλητές. Αναλυτικά μπορούμε να δούμε στον παρακάτω πίνακα τα ποσοστά των κακώσεων του άκρου πόδα και της ποδοκνημικής σε κάποια από τα πιο γνωστά αθλήματα.

Όπως βλέπουμε η ορειβασία καταπονεί δραματικά τα κάτω άκρα, από τα πιο διαδεδομένα αθλήματα το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο καταπονούν την ποδοκνημική ιδιαίτερα και οι αγώνες δρόμου και ο χορός τον άκρο πόδα περισσότερο.

Αίτια

Οι αιτιολογικοί παράγοντες που δυνητικά μπορούν να οδηγήσουν στον τραυματισμό του αθλητή στον άκρο πόδα και την ποδοκνημική είναι αρκετοί και αυτοί επιγραμματικά είναι:

1. οι εμβιομηχανικές παραλλαγές και ανωμαλίες στον άκρο πόδα και την ποδοκνημική. Μία βλαισοπλατυποδία ή κάποιος ελαφρός υπερπρηνισμός του άκρου πόδα που στον φυσιολογικό πληθυσμό δεν έχουμε παθολογική κλινική εκδήλωση σε ένα αθλητή του στίβου κυρίως μπορεί να οδηγήσει σε υπερδιάταση του αχίλλειου τένοντα και του οπισθίου κνημιαίου με αποτέλεσμα τενοντίτιδες, τενοντοελυτρίτιδες ή και ρήξεις των παραπάνω τενόντων.
2. Ελαστικότητα, έλλειψη ελαστικότητας κυρίως στην ποδοκνημική με αδυναμία πλήρους ραχιαίας κάμψης μπορεί να οδηγήσει σε επίμονο άλγος στον πρόσθιο πόδα και δημιουργία πρόσθιων οστεοφύτων με αποτέλεσμα περισσότερο περιορισμό της κίνησης. Σκιέρ και δρομείς είναι οι περισσότερο ευάλωτοι σε τέτοια σύνδρομα. Η υπερελαστικότητα μπορεί και αυτή να οδηγήσει σε δυσάρεστες καταστάσεις όπως συχνά διαστρέμματα και εξαρθρήματα.
3. Η μυϊκή ισχύς παίζει σπουδαίο ρόλο στις κακώσεις του άκρου πόδα. Είναι γνωστό ότι αθλητές με αδύναμους περονιαίους τένοντες είναι πολύ πιο επιρρεπείς σε διαστρέμματα, βέβαια τα περισσότερα προβλήματα δημιουργούνται από τις μυϊκές ανισορροπίες.
4. Υπόδηση και ορθωτικά πέλματα. Η ροπή που δημιουργεί το σώμα μας στο πέλμα του αθλητικού υποδήματος είναι ένας πολύ σημαντικός παράγοντας που μπορεί να οδηγήσει σε τραυματισμό, όπως επίσης και η σωστή εφαρμογή του, η ποιότητα του υλικού από το οποίο είναι κατασκευασμένο και η ανατομία του είναι παράγοντες που μπορούν να οδηγήσουν ή να προλάβουν ένα τραυματισμό. Τα ορθοπεδικά πέλματα ειδικά κατασκευασμένα για τις ανάγκες του κάθε αθλητή ξεχωριστά. Έρχονται να διορθώσουν τις ανατομικές παραλλαγές και να προσφέρουν στήριξη της ποδικής καμάρας και αποφόρτιση όπου είναι απαραίτητο έπειτα από την διάγνωση που θα κάνει ειδικός Ορθοπαιδικός για το που και πως χρειάζεται παρέμβαση με ειδικό πέλμα ώστε είτε να προλάβουμε μία κάκωση είτε να αυξήσουμε επιδόσεις.

Γήπεδα και ειδικότερα οι επιφάνειες στις οποίες πάνω παίζεται το κάθε άθλημα. Αυτές είναι υπεύθυνες για σύνδρομα και τραυματισμούς από καταπόνηση κυρίως σκληρές και ανένδοτες επιφάνειες, επιφάνειες με έστω μικρές ανισορροπίες oδηγούν σε διαστρέμματα καταπόνηση της υπαστραγαλικής άρθρωσης και χρόνιες αστάθειες. Υπάρχει η κλασσική μελέτη των Mueller και Blyth για τους τραυματισμούς σε κολέγια των Η.Π.Α. η οποία έδειξε μείωση σε ποσοστό 30% των αθλητικών κακώσεων στις ίδιες ομάδες αθλητών μετά από σωστή διαμόρφωση και διατήρηση του χλοοτάπητα των γηπέδων.

Ποιες είναι οι πιο συχνές κακώσεις;

Ας εξετάσουμε τώρα μερικές από τις πιο συχνές κακώσεις του άκρου πόδα και της ποδοκνημικής. Τα διαστρέμματα είναι οι πιο συχνές κακώσεις της ποδοκνημικής και ο όρος σημαίνει τη διάταση ή ρήξη κάποιου ή κάποιων από τους συνδέσμους που συνδέουν τα οστά γύρω από ην άρθρωση της ποδοκνημικής. Αποτελούν το 15% όλων των αθλητικών κακώσεων, στο μπάσκετ αποτελούν το 42% του συνόλου των κακώσεων που συμβαίνουν στους αθλητές του μπάσκετ.

Η συνδεσμική υποστήριξη της ποδοκνημικής αποτελείται από τέσσερις ανατομικές ομάδες, τους συνδέσμους του έξω διαμερίσματος , δηλαδή τον πρόσθιο αστραγαλοπερονιαίο, τον πτερνοπερονιαίο, και τον οπίσθιο αστραγαλοπερονιαίο. Τους έξω συνδέσμους της υπαστραγαλικής , δηλ. τον αυχενικό και τον έξω αστραγαλοπτερνικό, τους συνδέσμους του έσω διαμερίσματος που είναι ο δελτοειδής σύνδεσμος  με την εν τω βάθη και την επιφανειακή μοίρα του.  Τέλος έχουμε και τους κνημοπερονιαίους μεσόστεους συνδέσμους, τον πρόσθιο και τον οπίσθιο.

Ο έξω καθεκτικός σύνδεσμος συμβάλλει και αυτός σημαντικά στην περαιτέρω σταθεροποίηση της ποδοκνημικής. Τα πιο συχνά διαστρέμματα είναι αυτά του έξω διαμερίσματος και ο συνήθης μηχανισμός είναι βίαια  πελματιαία κάμψη και έσω στροφή της ποδοκνημικής σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα. Ο σύνδεσμος ο οποίος βλάπτεται κυρίως είναι ο πρόσθιος αστραγαλοπερονιαίος και κατόπιν ο πτερνοπερονιαίος.  Με την ποδοκνημική σε ραχιαία κάμψη και έξω στροφή είναι συνήθως ο πτερνοπερονιαίος  και οι σύνδεσμοι της υπαστραγαλικής οι οποίοι βλάπτονται.

Κλινικά, ο ασθενής αναφέρει ένα αίσθημα σαν κάτι «να σπάει» ή «να σκίζεται» στην έξω πλευρά της ποδοκνημικής, η οποία γίνεται αμέσως οιδηματώδης, ευαίσθητη στην πλήξη και στη φόρτιση με συνοδές εκχυμώσεις της γύρω περιοχής.  Είναι βασικό να αναγνωρίσουμε τον μηχανισμό της κάκωσης και άσχετα με τη σοβαρότητα του διαστρέμματος  θα πρέπει να γίνεται πάντα ακτινολογικός έλεγχος.