Για όσους βρίσκονται μετά την ηλικία των 50 ετών, η διάγνωση θα είναι πιθανότατα η εκφυλιστική αρθροπάθεια του γόνατος, γνωστή και ως οστεοαρθρίτιδα. Σημαντικό είναι να ξέρουμε ότι η οστεοαρθρίτιδα είναι ένα χρόνιο πρόβλημα, στο έδαφος της οποίας μπορεί ο οργανισμός να αντιδράσει με μία οξύτατη φλεγμονή, δηλαδή με πολύ δυνατό πόνο που διαρκεί από λίγες ημέρες έως δύο εβδομάδες.

Τι προκαλεί η οστεοαρθρίτιδα στο γόνατο;

Πρόκειται για μία αρκετά συχνή πάθηση, κυρίως των ηλικιωμένων αλλά όχι μόνο, όπου καταστρέφονται λίγο πολύ όλες οι δομές της άρθρωσης αυτής. Συχνά μας ρωτούν οι ασθενείς, «Έπαθα μηνίσκο; Φαγώθηκε το ζελέ μέσα στην άρθρωση;» Πρέπει να καταλάβουμε ότι μιλάμε για μία κατάσταση όπου η άρθρωση χαλάει σε όλα της τα τμήματα και όχι μόνο σε ένα. Βεβαίως καταστρέφεται η επικάλυψη του οστού, ο αρθρικός χόνδρος δηλαδή, αλλά αλλάζει και η σύσταση του αρθρικού υγρού, επέρχεται πάχυνση του θυλάκου (του μπαλονιού που περικλείει την άρθρωση), συμπάσχουν οι γύρω μυς κ.λ.π. Αυτά έχουν σημασία γιατί κάθε προσβεβλημένος ιστός ξεχωριστά μπορεί να είναι πηγή πόνου.

Πώς αντιμετωπίζεται η πάθηση;

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και τη διάρκειά τους. Σε ήπια ενοχλήματα προσπαθούμε να λύσουμε το πρόβλημα με συμπληρώματα διατροφής όπως η γλυκοζαμίνη και η χονδροϊτίνη, με φυσιοθεραπεία και ενέσεις υαλουρονικού νατρίου μέσα στο γόνατο. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι ο ασθενής μπορεί να λάβει δύο πολύ σημαντικά μέτρα- εκτός βεβαίως και από το να χάσει βάρος- αν είναι παχύσαρκος:

• Να κάνει ήπιες ασκήσεις ποδηλάτου (υπάρχουν πολύ καλά και φτηνά πετάλια στην αγορά) και,
• να κολυμπάει.

 Με αυτές τις δύο συνήθειες ο πόνος μπορεί να περιοριστεί σημαντικά.

Πότε καταφεύγουμε στο χειρουργείο;

Όταν όλα τα παραπάνω δεν φαίνεται ότι βοηθούν τότε η λύση θα δοθεί χειρουργικά. Είναι κρίμα να στερηθεί κανείς το καθημερινό του περπάτημα, να υποφέρει τη νύχτα και να δυσκολεύεται να κοιμηθεί ή, ακόμα χειρότερα, να καθηλωθεί σε μία καρέκλα στο σπίτι, τη στιγμή μάλιστα όπου το πρόβλημα μπορεί να λυθεί οριστικά.

Τα περισσότερα αρθριτικά γόνατα είναι μόνο εν μέρει χαλασμένα, σε ένα μόνο κομμάτι της άρθρωσης. Αυτό λοιπόν που παλαιότερα εθεωρείτο αδύνατο ή τέλος πάντων μεγάλο λάθος, σήμερα τείνει να γίνει ο κανόνας. Τοποθετείται μία μικρότερη πρόθεση και αλλάζει μόνο το μισό γόνατο. Η επέμβαση λέγεται μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική. Αυτό σημαίνει μικρότερη τομή δέρματος, λιγότερες χειρουργικές κακώσεις στους ιστούς, με κυριότερους τους μυς που σε αυτή την επέμβαση μένουν ανέπαφοι και πολύ ταχύτερη αποκατάσταση. Σχεδόν όλα τα γόνατα μετά από αυτή την επέμβαση μπορούν να καμφθούν περίπου 80° από την πρώτη ημέρα. Επίσης, συνήθως ο ασθενής περπατάει και από την πρώτη μέρα, ενώ ο όποιος μετεγχειρητικός πόνος είναι πολύ εύκολα διαχειρίσιμος.

Ακόμη πάντως και σε βαρύτερες περιπτώσεις ασθενών, εκεί δηλαδή που θα απαιτηθεί ολική αρθροπλαστική, θα αλλάξει δηλαδή όλο το γόνατο με μία πρόθεση, οι αντίστοιχες επεμβάσεις έχουν γίνει λιγότερο τραυματικές, η τοποθέτηση των υλικών (ο κυριότερος δηλαδή παράγοντας επιτυχίας) πολύ ακριβής και η αποκατάσταση, τηρουμένων των αναλογιών, μερικές φορές θεαματική.

Έτσι σήμερα, μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι η ατυχία του να έχεις ένα χαλασμένο γόνατο ενέχει και την τύχη ότι αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί καλά και αποτελεσματικά με μεγαλύτερη σιγουριά και μικρότερη ταλαιπωρία από ό,τι στο πρόσφατο παρελθόν.

Ιάσονας Α. Πετρουτσάς, Ορθοπαιδικός χειρουργός- Foot & Ankle specialist, Δρα. Πανεπιστημίου Βιέννης, Ιατρός Ομίλου “ΥΓΕΙΑ”, Foot & Ankle Fellow στο Orthopädisches Krankenhaus Gesthof, Vienna, Austria. Πρώην Επιμελητής στο Landeskrankenhaus Stolzalpe, Steiermark, Austria.