Οι διαθλαστικές ανωμαλίες είναι το πιο συχνό οφθαλμολογικό πρόβλημα για τα παιδιά. Οι ανωμαλίες αυτές είναι η μυωπία, η υπερμετρωπία και ο αστιγματισμός. Όταν υπάρχουν στον ένα μόνο οφθαλμό είναι ακόμα πιο δύσκολη η εντόπισή τους, καθώς το παιδί δεν δείχνει σημεία ότι δεν βλέπει καλά. Η έγκαιρη χορήγηση γυαλιών σε αυτές τις περιπτώσεις είναι επιβεβλημένη για βελτίωση της όρασης και αποφυγή αμβλυωπίας. Ιδιαίτερα για τα παιδιά της σχολικής ηλικίας, τα γυαλιά μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά στη σωστή λειτουργία των παιδιών στην τάξη. Τα περισσότερα παιδιά των μικρών τάξεων που χρειάζονται γυαλιά, δεν παραπονιούνται ότι δεν βλέπουν καλά, με αποτέλεσμα να μένουν πίσω στο σχολικό πρόγραμμα και να γίνονται εσωστρεφή. Συνιστάται η εξέταση όλων των παιδιών από οφθαλμίατρο πριν από το νηπιαγωγείο ακόμα και αν δεν φαίνεται να υπάρχει πρόβλημα όρασης ή οικογενειακό ιστορικό γυαλιών.

Ο στραβισμός και το «τεμπέλικο μάτι»

Ο στραβισμός είναι το άλλο μεγάλο οφθαλμολογικό πρόβλημα της παιδικής ηλικίας. Είναι η κατάσταση εκείνη στην οποία οι οφθαλμοί δεν είναι στην ευθεία. Ο ένας οφθαλμός βλέπει ίσια, ενώ ο άλλος στρέφεται προς μια άλλη κατεύθυνση. Οι μισοί στραβισμοί είναι εκ γενετής και αντιμετωπίζονται έγκαιρα πριν από την ηλικία των 2 ετών. Οι άλλοι μισοί, όμως, εμφανίζονται στη σχολική ηλικία. Μερικοί στραβισμοί χρειάζονται γυαλιά, άλλοι χειρουργική διόρθωση και μερικοί και τα δύο.

Ακόμα και με την υποψία στραβισμού είναι απαραίτητη η εξέταση από οφθαλμίατρο. Η έγκαιρη διόρθωση του στραβισμού είναι αναγκαία για αποκατάσταση της συνεργασίας των δύο οφθαλμών και αποφυγή αμβλυωπίας του οφθαλμού που στραβίζει περισσότερο. Επιπλέον, η διόρθωση του στραβισμού αποκαθιστά την αισθητική εμφάνιση του παιδιού και αποφεύγονται τυχόν ψυχολογικές επιπτώσεις.

Η αμβλυωπία («τεμπέλικο μάτι») είναι συνήθως αποτέλεσμα των δύο ανωτέρω προβλημάτων, άνισων διαθλαστικών σφαλμάτων ή στραβισμού. Η αντιμετώπισή της συνίσταται στη χορήγηση γυαλιών για τα διαθλαστικά σφάλματα και διόρθωση του στραβισμού. Επιπλέον καλύπτεται ο υγιής οφθαλμός μερικές ώρες τη μέρα (συνήθως μετά το σχολείο) για να ενισχυθεί η όραση του οφθαλμού που έχει «τεμπελιάσει». Η θεραπεία αυτή της αμβλυωπίας μπορεί να συνεχιστεί μέχρι την ηλικία των 9 ετών, πέραν της οποίας είναι αδύνατον να βελτιώσουμε την όραση.

Είναι σημαντικό οι γονείς να ζητούν άμεση εκτίμηση από οφθαλμίατρο αν το παιδί φαίνεται πως δεν βλέπει καλά ή να παρουσιάζει στραβισμό. Είναι δυνατόν, με τη σωστή διάγνωση και έγκαιρη θεραπεία, να αποφευχθούν τα περισσότερα προβλήματα όρασης της παιδικής ηλικίας.

Χρούσου Γεωργία
Παιδοοφθαλμίατρος, Διευθύντρια Παιδοοφθαλμολογικού Τμήματος Παίδων ΜΗΤΕΡΑ
Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Georgetown ΗΠΑ