Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κύστες είναι μικρές και αβλαβείς, ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να είναι μεγάλες και επώδυνες ή, ακόμη χειρότερα, να αποτελούν σημάδι ενός κακοήθους όγκου των ωοθηκών. Η Σοφία Καλογήρου, μαιευτήρας-χειρουργός γυναικολόγος δίνει όλες τις απαραίτητες διευκρινήσεις στο www.health4you.gr για όσα πρέπει να προσέχουν οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται με κύστες στις ωοθήκες τους.

Πώς μπορεί με ακρίβεια να εντοπιστεί μία κύστη στις ωοθήκες;

Για να διαπιστωθεί η ακριβής φύση μιας κύστης των ωοθηκών και για να διευκρινιστεί αν πρόκειται για καλοήθη ή κακοήθη όγκο, απαιτούνται ακριβής γυναικολογική εξέταση και ενδοκολπικό υπερηχογράφημα. Οι λιγότερο σοβαρές κύστες των ωοθηκών δεν απαιτούν καμία θεραπεία, καθώς υποστρέφουν σε λίγες εβδομάδες ή μήνες. Οι σοβαρές κύστες των ωοθηκών, από την άλλη πλευρά, πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά ακριβώς για να αποφευχθούν οι δυσάρεστες συνέπειες.

Κλείστε το ραντεβού σας με την Γυναικολόγο Σοφία Καλόγηρου εδώ

Ποιες είναι ακίνδυνες και ποιες θα πρέπει να θεωρούνται ύποπτες για καρκίνο;

Οι κύστες των ωοθηκών είναι στην πλειοψηφία τους φυσιολογικές και εξαρτώνται από τον εμμηνορρυσιακό κύκλο. Σε μια μειοψηφία περιπτώσεων είναι το αποτέλεσμα ενός ογκογόνου μηχανισμού. Υπό το πρίσμα αυτό, οι κύστες των ωοθηκών χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

• Λειτουργικές κύστες. Πρόκειται για την πλειοψηφία των κύστεων των ωοθηκών. Εξαιτίας της προέλευσής τους, θεωρούνται εντελώς αβλαβείς.
• Παθολογικές κύστες (ή μη λειτουργικές). Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει κύστες που οφείλονται σε όγκο, καλοήθη ή κακοήθη και εκείνες που σχηματίζονται σε ορισμένες παθολογίες, όπως η ενδομητρίωση.

Οι κύριες παθολογικές κύστες (ή μη λειτουργικές) είναι:

Δερμοειδείς κύστες. Οι δερμοειδείς κύστες αναπτύσσονται από τα κύτταρα που παράγουν το ωοκύτταρο κατά τη διάρκεια της εμβρυϊκής ζωής. Για το λόγο αυτό, μέσα σε αυτά είναι δυνατόν να βρεθούν τμήματα ανθρώπινων ιστών που θυμίζουν μαλλιά, οστά, λίπος, δόντια ή αίμα. Οι δερμοειδείς κύστες μπορούν να πάρουν σημαντικές διαστάσεις και να φτάσουν μέχρι και 15 εκατοστά διάμετρο. Όταν η δερμοειδής κύστη είναι πολύ μεγάλη και προκαλεί αλλοίωση της φυσιολογικής ανατομίας των ωοθηκών και της μήτρας, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για την απομάκρυνσή της. Είναι οι πιο συχνές μη λειτουργικές κύστες σε γυναίκες κάτω των 40 ετών.

Κυσταδενώματα. Πρόκειται για καλοήθεις όγκους που αναπτύσσονται στην εξωτερική επιφάνεια των ωοθηκών και μπορεί να περιέχουν νερό ή βλέννη. Αν περιέχουν νερό, ονομάζονται ορώδεις κυσταδενώματα, ενώ αν περιέχουν βλέννη, ονομάζονται βλεννώδη κυσταδενώματα. Τα ορρώδη κυσταδενώματα δεν φθάνουν συνήθως σε μεγάλες διαστάσεις και δεν προκαλούν ιδιαίτερες διαταραχές. Τα βλεννώδη κυσταδενώματα, από την άλλη πλευρά, μπορούν να αυξηθούν σημαντικά και ακόμη και να φτάσουν σε διάμετρο 30 εκατοστών. Αυτές είναι οι πιο συχνές μη λειτουργικές κύστες μεταξύ των γυναικών άνω των 40 ετών.

Οι κύστες που οφείλονται σε ενδομητρίωση (ή ενδομητρίωμα). Η ενδομητρίωση είναι μια νόσος που χαρακτηρίζεται από την παρουσία ενδομητρικού ιστού έξω από τη φυσική περιοχή του, η οποία είναι η μήτρα.

Πώς γίνεται η διάγνωση των όγκων ωοθηκών οριακής κακοήθειας (borderline tumors);

Οι όγκοι αυτοί μπορούν να διαγνωστούν με:

• Ενδοκολπικό υπερηχογράφημα που αποτελεί σήμερα την εξέταση επιλογής για τη διάγνωση και παρακολούθηση των ωοθηκικών κύστεων.
• Μαγνητική τομογραφία που δίνει χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με τις πιθανότητες κακοήθειας της κύστης και αυτό είναι πολύ σημαντικό για τον σχεδιασμό θεραπευτικού πλάνου.
• Καρκινικούς δείκτες, όπως CA 125 και άλλοι, ανάλογα με το είδος της κύστης.
• Ορμονολογικό έλεγχο.

Ποια είναι τα θεραπευτικά πλάνα;

Πολλές ασθενείς με απλές κύστες ωοθηκών που βρέθηκαν τυχαία μετά από υπερηχογραφικό έλεγχο ρουτίνας, δεν χρειάζονται θεραπεία. Τα από του στόματος αντισυλληπτικά χάπια προστατεύουν από τον κίνδυνο ανάπτυξης λειτουργικών κύστεων των ωοθηκών. Από την άλλη πλευρά, στην ιατρική βιβλιογραφία δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι λειτουργικές κύστες υποχωρούν ταχύτερα εάν υποβληθούν σε θεραπεία με ορμονικά σκευάσματα, σε σύγκριση με μια πιο συντηρητική και βασισμένη στην παρατήρηση θεραπεία. Αν και πολλές περιπτώσεις κύστεων των ωοθηκών χρειάζονται μόνο προσεκτική παρατήρηση, ορισμένες περιπτώσεις απαιτούν χειρουργική επέμβαση.

Κλείστε το ραντεβού σας με την Γυναικολόγο Σοφία Καλόγηρου εδώ

Αυτό μπορεί να συνίσταται στην απομάκρυνση της κύστης, της μίας ή και των δύο ωοθηκών, ειδικά αν η κύστη είναι μεγαλύτερη από 5-7 εκατοστά σε διάμετρο και συμπτωματική. Η χειρουργική προσέγγιση μπορεί να πραγματοποιηθεί με ανοικτή χειρουργική επέμβαση (λαπαροτομία) ή με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (π.χ. λαπαροσκόπηση) που περιλαμβάνουν μόνο μερικές ελάχιστες τομές . Αυτή η τελευταία προσέγγιση είναι γενικά προτιμότερη αν υποτεθεί ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια καλοήθη κύστη και γενικά σε όλες τις περιπτώσεις μη ιδιαίτερα μεγάλων κύστεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις, προτιμάται η απομάκρυνση της κύστης εξ ολοκλήρου, ενώ στην περίπτωση ασθενών με χαμηλό κίνδυνο υποτροπής ή σε νέους και ακόμη γόνιμους ασθενείς, η κύστη μπορεί απλώς να αποστραγγιστεί.

Αν έχετε περισσότερες και πιο συγκεκριμένες απορίες, επικοινωνήστε με την κα. Σοφία Καλογήρου, Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος στο 210 77 10 386 & 6944880624 ή επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.sofiakalogirou.gr.