Η οστεοαρθρίτιδα που επέρχεται με την αύξηση της ηλικίας ονομάζεται εκφυλιστική και είναι η πλέον συχνή. Η οστεοαρθρίτιδα που προκύπτει μετά από τραυματισμό μιας άρθρωσης ονομάζεται μετατραυματική και μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Υπάρχουν βέβαια και ειδικές αρθρίτιδες που προκαλούνται από ρευματικά νοσήματα ή μεταβολικά νοσήματα. Σ’ αυτήν την κατηγορία ανήκουν η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, η ουρική αρθρίτιδα αλλά και άλλες ειδικές αρθρίτιδες.

Συχνότητα και εντοπίσεις της οστεοαρθρίτιδας.

Η εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα είναι όχι μόνο η συχνότερη πάθηση των αρθρώσεων, αλλά και μια από τις συχνότερες παθήσεις του ανθρώπου. Η οστεοαρθρίτιδα είναι σημαντικά συχνότερη στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άνδρες, ενώ η συχνότητά της αυξάνει σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Από όλες τις εντοπίσεις της συμπτωματικής οστεοαρθρίτιδας συχνότερη είναι η εκφυλιστική σπονδυλοαρθροπάθεια (6,9%) και ακολουθούν η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος (6%), των χεριών (2%) και του ισχίου (0,9%). Περίπου 20% των ασθενών με συμπτωματική οστεοαρθρίτιδα παρουσιάζουν δύο ή περισσότερες από τις παραπάνω εντοπίσεις.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας;

Το φύλο (οι γυναίκες), η ηλικία, η παχυσαρκία, ο τρόπος ζωής, οι έντονες αθλητικές δραστηριότητες, η βαριά επαγγελματική απασχόληση αποτελούν γνωστούς προδιαθετικούς παράγοντες, ενώ σημαντικό ρόλο παίζουν και γενετικοί παράγοντες. Πάντως, τα αίτια της εκφυλιστικής αρθρίτιδας δεν είναι ακόμα γνωστά.

Συμπτώματα και Διάγνωση.

Τα κύρια συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας είναι:

• Ο πόνος στην άρθρωση που πάσχει. Στα πρώτα στάδια εμφανίζεται συνήθως μετά από κούραση και έντονη δραστηριότητα, κρατά μερικές εβδομάδες και υποχωρεί με ξεκούραση και απλά αναλγητικά φάρμακα. Σε προχωρημένα όμως στάδια ο πόνος γίνεται μόνιμος με κάθε κίνηση της άρθρωσης και υπάρχει ακόμα και στην ανάπαυση.
• Η δυσκαμψία, η δυσκολία δηλαδή στις πρώτες κινήσεις της άρθρωσης, όταν αυτή είχε μείνει για κάποιο διάστημα ακίνητη. Η δυσκαμψία αυτή στην αρχή είναι ήπια και υποχωρεί μετά από λίγα λεπτά, αλλά προοδευτικά γίνεται έντονη, μόνιμη και τελικά η άρθρωση χάνει την πλήρη κινητικότητα της.
• Η χωλότητα και η δυσκολία στις μετακινήσεις είναι τα βασικά συμπτώματα όταν η αρθρίτιδα έχει προσβάλει αρθρώσεις των κάτω άκρων.
• Η διόγκωση και η παραμόρφωση της άρθρωσης είναι επίσης εκδηλώσεις προχωρημένης οστεοαρθρίτιδας.

Με όλα αυτά τα συμπτώματα, τελικά η άρθρωση γίνεται δυσλειτουργική, ο ασθενής αποφεύγει να την χρησιμοποιεί και αυτό έχει σαν πρόσθετη συνέπεια την ατροφία των μυών που βρίσκονται κοντά στην άρθρωση που πάσχει.

Για την διάγνωση και παρακολούθηση της οστεοαρθρίτιδας το ιστορικό και οι απλές ακτινογραφίες επαρκούν και μόνο σε ειδικές περιπτώσεις χρειάζεται να γίνει αξονική ή μαγνητική τομογραφία.