Για τους ψυχολόγους, η εξυπνάδα δεν έχει να κάνει μόνο με τα πτυχία αλλά σχετίζεται με την ικανότητα του ατόμου να αντιλαμβάνεται ποια είναι τα δυνατά και τα αδύνατά του σημεία  και να ενεργεί κατάλληλα.Για άλλους επιστήμονες, πάλι, η εξυπνάδα συντελείται από υψηλά επίπεδα εκμάθησης, επίλυσης προβλημάτων και δημιουργικότητας.

Πάντως, σύμφωνα με επιστημονικές παρατηρήσεις, οι έξυπνοι άνθρωποι έχουν αυτά τα χαρακτηριστικά:

Aφήνουν το γραφείο τους ακατάστατο

Ο ευφυής δεν είναι τακτικός κι οργανωμένος, σύμφωνα με πείραμα του Πανεπιστημίου της Μιννεσότα, από το οποίο προέκυψε ότι οι πραγματικά δημιουργικοί άνθρωποι δεν τακτοποιούν, αντιθέτως εμπνέονται και νιώθουν καλά μέσα στην αταξία. Εστιάζουν στο πρόβλημα παρά στη σκόνη και τα ανακατεμένα βιβλία.

Ξενυχτάνε

 Έρευνα του London School of Economics αναφέρει πως τα άτομα που δεν κοιμούνται νωρίς, έχουν υψηλότερο IQ. Η εξήγηση είναι πως ο μέσος εγκέφαλος είναι προσαρμοσμένος στο να ακολουθεί την επικρατέστερη συνήθεια ύπνου, δηλαδή να κοιμάται νωρίς και να ξυπνάει νωρίς. Ωστόσο, οι πιο «περίεργοι», ανήσυχοι άνθρωποι που έχουν την τάση να κοιμούνται αργά, είναι πιο δραστήριοι, ανοιχτόμυαλοι, κοινωνικοί, αντισυμβατικοί και σκεπτόμενοι.

Βρίζουν

Μελέτη του πανεπιστημίου του Rochester κατέληξε στο συμπέρασμα πως οι αθυρόστομοι είναι πιο ξύπνιοι, κι αυτό γιατί ανάμεσα στις βρισιές και την εξυπνάδα υπάρχει σύνδεση. Μία προηγούμενη έρευνα είχε καταδείξει ότι οι άνθρωποι που απαριθμούν τις περισσότερες βρισιές ανά λεπτό τείνουν να πετυχαίνουν υψηλότερες επιδόσεις στα τεστ IQ.

Κάνουν σχέδια στο χαρτί

Είναι εκείνη η γνωστή συνήθεια που ενώ μιλάς στο τηλέφωνο ή ακούς τον συνομιλητή σου, ζωγραφίζεις στην ατζέντα αστέρια, ήλιους, κλειδιά του σολ ή ακόμα πιο περίπλοκα σχέδια. Βρετανική έρευνα αναφέρει πως όσα άτομα από τους συμμετέχοντες είχαν τη συνήθεια να σχεδιάζουν, ήταν σε θέση να θυμηθούν κατά 29% περισσότερες πληροφορίες, αποδεικνύοντας πως δεν πρόκειται για μία ανώφελη κίνηση, αλλά για μία πράξη που δίνει στον εγκέφαλο έναν τρόπο να οπτικοποιήσει έννοιες και συναισθήματα.

Ενοχλούνται όταν  ακούνε κάποιον να μασάει

 Άλλο ένα αλλόκοτο δείγμα εξυπνάδας. Αν σε διακατέχει μισοφωνία (misophonia) ήπιας μορφής (αυτή η επισήμανση στην ένταση της ιδιαιτερότητας επιβάλλεται, γιατί πρόκειται για νευρολογική διαταραχή), σου «κόβει». Αυτό υποστηρίζουν ερευνητές του Northwestern University μετά από μελέτη κατά την οποία τα άτομα που σημείωσαν υψηλά επίπεδα δημιουργικής γνώσης, εμφάνισαν αδυναμία να φιλτράρουν άσχετες κι ασήμαντες αισθητηριακές πληροφορίες. Συχνά, αυτή η «διαρροή» τους βοηθάει στο να ενσωματώνουν ιδέες από ερεθίσματα που είναι εκτός της προσοχής τους.