Ο Προληπτικός Γυναικολογικός Έλεγχος δίνει τη δυνατότητα στη σύγχρονη γυναίκα να φροντίζει την υγεία της σε κάθε στάδιο της ζωής της. Αποτελεί μία πράξη φροντίδας και αγάπης προς τον εαυτό της και έναν θεμελιώδη πυλώνα για τη διασφάλιση μίας υγιούς και ποιοτικής ζωής.

Ο ρόλος του στην πρόληψη σοβαρών γυναικολογικών προβλημάτων

Ο πατέρας της Ιατρικής, ο Ιπποκράτης, διατύπωσε το περίφημο «Κάλλιον το προλαμβάνειν ή το θεραπεύειν», που στα νέα ελληνικά μεταφράζεται ως: «Η πρόληψη είναι καλύτερη από την θεραπεία». Η αναγκαιότητα του ετήσιου προληπτικού ελέγχου σχετίζεται με το γεγονός πως οι περισσότερες γυναικολογικές παθήσεις, είτε αυτές αφορούν καλοήθειες , πολλώ δε μάλλον κακοήθειες, είναι δυνατόν να εντοπιστούν σε αρχικά στάδια. Πολυάριθμες μελέτες έχουν πλέον επιβεβαιώσει πως σε περίπτωση μίας γυναικολογικής κακοήθειας η έγκαιρη διάγνωση, και κατόπιν η σωστή αντιμετώπιση, αυξάνουν τα ποσοστά επιβίωσης της ασθενούς, ενώ ακόμη περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν πως ο προληπτικός έλεγχος είναι δυνατόν να προλάβει μια κακοήθεια πριν καν αυτή εκδηλωθεί. Αυτός είναι άλλωστε και ο στόχος του. Επιπλέον σε περιπτώσεις καλοηθών παθήσεων, π.χ ινομυώματα μήτρας, ενδομητρίωση κλπ., η έγκαιρη και ακριβής διάγνωση προσφέρουν πολλές φορές τη δυνατότητα στον θεράποντα ιατρό να έχει περισσότερες λύσεις και να προσαρμόζει το θεραπευτικό πλάνο στις ανάγκες της ασθενούς.

Η ηλικία έναρξης και οι εξετάσεις που περιλαμβάνει

Η ηλικία έναρξης στο γενικότερο πλαίσιο αφορά τις γυναίκες που έχουν ενηλικιωθεί ή νεότερες γυναίκες που έχουν σεξουαλικές επαφές πριν την ενηλικίωση και είναι άνω των 16 ετών. Από την ηλικία των 20, ωστόσο, συστήνεται ο ετήσιος προληπτικός έλεγχος.

Αυτός περιλαμβάνει γυναικολογική εξέταση και διακολπικό υπέρηχο, καθώς και λήψη τεστ Παπανικολάου για τις γυναίκες από 20 έως και 30 ετών.

Από την ηλικία των 30 ετών, στο τεστ Παπανικολάου έρχεται να προστεθεί η λήψη HPV DNA test (Co-Testing), η οποία ανιχνεύει την ύπαρξη ή μη ογκογόνων υπότυπων του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Με αυτόν τον τρόπο και με απόλυτη ακρίβεια και ευαισθησία ανιχνεύονται γυναίκες προσυμπτωματικές, οι οποίες χρήζουν αρχικά ενημέρωσης και σε κάποιες περιπτώσεις περαιτέρω εξετάσεων (π.χ. κολποσκόπησης) ή πιο εντατικής παρακολούθησης.

Επιπλέον, στις γυναίκες άνω των 30 ετών συστήνεται ο ετήσιος υπέρηχος και η ψηλάφηση μαστών, ενώ από την ηλικία των 40 ετών η ετήσια μαστογραφία.

Οι ανάγκες της γυναίκας καθορίζουν τη σωστή χρονική στιγμή για τον προγραμματισμό του

Πολλές γυναίκες στην Ελλάδα προγραμματίζουν τον ετήσιο προληπτικό έλεγχο μετά το πέρας της θερινής περιόδου, ωστόσο αυτό δεν αποτελεί τον κανόνα. Η κάθε γυναίκα μπορεί να επιλέξει σε ποια περίοδο θα επισκεφτεί τον γυναικολόγο της, ενώ είναι σημαντικό να παραμένει συνεπής στην επίσκεψή της σε ετήσια βάση και γενικότερα στις οδηγίες του γιατρού της εμπιστοσύνης της.

Η πραγματοποίησή του είναι απαραίτητη, ακόμη και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα

Ο ετήσιος έλεγχος ονομάζεται προληπτικός, γιατί, όπως προαναφέραμε, στόχος του είναι να προλάβει μία κατάσταση, η οποία θα έχει αρνητικές συνέπειες για την γυναίκα. Στο μεσοδιάστημα των ελέγχων, ωστόσο, πολλές γυναίκες παρουσιάζουν συμπτώματα που μπορεί να αφορούν διαταραχές του κύκλου τους, ή λοιμώξεις της ευαίσθητης περιοχής, όπως κολπίτιδες ή και συμπτώματα, τα οποία μπορεί να θέτουν την υπόνοια κακοήθειας. Τότε, οι γυναίκες θα πρέπει να απευθυνθούν εκ νέου στον γιατρό τους και να μην αναμένουν μέχρι τον επόμενο έλεγχο.

Η συμβολή του στην έγκαιρη ανίχνευση γυναικολογικών καρκίνων

Ο προληπτικός έλεγχος είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της έγκαιρης διάγνωσης και πολλές φορές της πρόληψης εμφάνισης μιας γυναικολογικής κακοήθειας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι ο καρκίνος του ενδομητρίου, του τραχήλου, του αιδοίου αλλά και του μαστού. Για παράδειγμα μια γυναίκα 60 ετών που βρίσκεται στην εμμηνόπαυση και δεν έχει απολύτως κανένα σύμπτωμα μπορεί στον γυναικολογικό υπέρηχο να παρουσιάσει πάχυνση ενδομητρίου πάνω από 1εκ. Ο γιατρός της οφείλει να πραγματοποιήσει υστεροσκόπηση με λήψη δείγματος. Έτσι, μπορεί να ανιχνευτεί μία προκαρκινική αλλοίωση του ενδομητρίου ή μία αρχόμενη κακοήθεια, η οποία είναι αντιμετωπίσιμη και επιφέρει την πλήρη ίαση της ασθενούς. Από την άλλη, ένα θετικό στον υπότυπο 16 ή 18 HPV DNA test σε μια γυναίκα 40 ετών θα οδηγήσει τον γιατρό στο να πραγματοποιήσει μια κολποσκόπηση, η οποία μπορεί να εντοπίσει προκαρκινικές αλλοιώσεις και με την κατάλληλη θεραπεία να διασφαλίσει την υγεία της γυναίκας.  Τέλος, η ετήσια μαστογραφία και ο υπέρηχος δύναται να εντοπίσουν τόσο τον καρκίνο του μαστού σε αρχόμενο στάδιο, ώστε η ασθενής να έχει την καλύτερη πρόγνωση, όσο και αλλοιώσεις, οι οποίες δύναται να μετεξελιχθούν σε κακοήθεια, όπως π.χ θηλώματα μαστού, ύποπτες μικροαποτιτανώσεις ή ακόμα και προκαρκινικές αλλοιώσεις (DCIS – καρκινώμα in situ).

Σε κάθε περίπτωση κάθε γυναίκα που σέβεται και αγαπάει τον εαυτό της πρέπει να υποβάλλεται σε ετήσιο έλεγχο.

Κάθε γυναίκα είναι ένα πολύτιμο κομμάτι της κοινωνίας μας. Είναι μητέρα, αδερφή, κόρη, σύζυγος και φίλη. Κάθε γυναίκα έχει ανθρώπους που την αγαπούν, την νοιάζονται και την χρειάζονται.

Με απόλυτο σεβασμό και εκτίμηση σε κάθε γυναίκα.

Για περισσότερες πληροφορίες, επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του κ. Κοτανίδη, www.ckotanidis.gr, ή καλέστε στο 241 053 8988.

Μπορείτε επίσης να ακολουθήσετε τον κ. Χρήστο Κοτανίδη σε Facebook, Instagram & Youtube.

Ο κ. Χρήστος Κοτανίδης είναι Μαιευτήρας Γυναικολόγος, με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ογκολογία, τη Χειρουργική Μαστού και τη Ρομποτική και Λαπαροσκοπική Χειρουργική. Είναι Διευθυντής του Τμήματος Γυναικολογικής Ογκολογίας του ΙΑΣΩ Θεσσαλίας και Visitor Surgeon στο Κlinikum Frankfurt Oder της Γερμανίας.