Είναι αναζωογονητικό να μπορούμε, να καταφέρνουμε να παίρνουμε την «ανάσα» που χρειαζόμαστε, να ξεκουραστεί το σώμα, το πνεύμα, ακόμα και η ψυχή, να διακόψουμε δηλαδή ότι κάναμε συστηματικά και έστω για λίγο να ανατροφοδοτηθούμε με άλλα πράγματα. Στην διάρκεια μιας χρονιάς κάποιοι καταφέρνουν να διακόψουν την ένταση της καθημερινότητας τους με ανάπαυλα, με ολιγοήμερες αποδράσεις  ξεκούρασης. Το καλοκαίρι όμως είναι για τους περισσότερους οι μήνες ευκαιρίας που περίμεναν πιθανόν από την αρχή της Άνοιξης για να δρομολογήσουν – προγραμματίσουν την χαλάρωση των διακοπών τους. Οι μικροί μας φίλοι βέβαια είναι εκείνοι που «πανηγυρίζουν» εμφανώς για τον ερχομό του καλοκαιριού. Ήδη μετά το Πάσχα η αντίστροφη μέτρηση έχει ήδη ξεκινήσει και όλα μυρίζουν καλοκαίρι, παιχνίδι, μπάνια, παγωτά και λιγότερος νυχτερινός ύπνος. Οι ενήλικοι μπορεί να μην έχουν «τολμήσει» να μπουν από τόσο νωρίς « στον κόσμο» αυτό της ανεμελιάς και του ξεσηκωμού, τα παιδιά όμως το κάνουν και είναι για εκείνα η μεγαλύτερη απόλαυση. Επίσημα η τελευταία ημέρα του σχολείου και των εξετάσεων για τους πιο μεγάλους αποτελεί και την έναρξη των καλοκαιρινών τους διακοπών, βιβλία, σάκες, φροντιστήρια ξεχνιούνται με ένα μαγικό ραβδάκι. Η μαθητική μνήμη «κατεβάζει ρολά» και όλα παίρνουν τον δρόμο της διασκέδασης, της ψυχαγωγίας των διακοπών.

Τι γίνεται όμως όταν επέλθει αυτός ο Σεπτέμβρης όπου είναι και ο πιο δύσκολος μήνας προσαρμογής για τους περισσότερους; Οι πρώτες ημέρες του σχολείου είναι προσαρμοστικές. Κάθε σπίτι με παιδιά που αφήνουν την νηπιακή ηλικία και πάνε στην σχολική τα πρωτάκια δηλαδή προετοιμάζονται από τους γονείς τους για τον νέο τους περιβάλλον για το διαφορετικό κτίριο που θα αντικρίσουν, για την δασκάλα, τα βιβλιαράκια τους..... Επίσης, αλλαγή είναι και για το παιδί της Έκτης Δημοτικού που αφήνει την παιδικότητα και οδεύει προς την εφηβεία. Η Α΄ Γυμνασίου είναι ένας άλλος χώρος, περιστεγάζονται πολλά παιδιά από τα πιο μικρά του Γυμνασίου μέχρι τους πολύ μεγαλύτερους του Λυκείου εκείνους που «αγγίζουν» οριακά την ενηλικίωση. Σε όποια τάξη και να είναι το κάθε παιδί έχει και μία ανάλογη ψυχολογία, συναίσθημα, όταν είναι να ξεκινήσει η νέα του χρονιά.

Καλωσόρισμα στην α’ δημοτικού..πάνω απ’ όλα… ψυχραιμία!

Η πρώτη δημοτικού είναι μια φυσική εξέλιξη και δεν υπάρχει κανένας λόγος να είναι επώδυνη. Είναι κάτι καινούριο, αλλά συναρπαστικό και όχι τρομακτικό. Δεδομένου ότι ο γονιός μπορεί να ελέγξει καλύτερα τα συναισθήματά του από το επτάχρονο παιδάκι του, εκείνος αναλαμβάνει το ρόλο να το επηρεάσει. Όντως, η αγωνία και το άγχος μπορεί να ανακυκλώνονται και ανατροφοδοτούνται μεταξύ του γονιού και του παιδιού. Αυτόν τον φαύλο κύκλο πρέπει να σταματήσει ο γονιός και να μεταδώσει πρώτος το μήνυμα που συνοψίζεται στο «ας μην αγχωνόμαστε»! (Καλλιαντά Θ. Εκπαιδευτικός).

Η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι ένα πολύ μεγάλο γεγονός για γονείς και παιδιά. Είναι μια νέα αρχή για μια σχολική χρονιά που θα κρατήσει 9 μήνες. Χαρά, περιέργεια, ανυπομονησία, αλλά και αγωνία είναι τα συναισθήματα που νιώθουν τα περισσότερα παιδιά, μικρά ή μεγάλα για αυτή τη μέρα. Πώς θα είναι στ’ αλήθεια η πρώτη μέρα στο σχολείο; Η μέρα αυτή είναι φορτισμένη και είναι λογικό. Όμως, στην πραγματικότητα η πρώτη μέρα στο σχολείο είναι μια μέρα με πολλά καινούρια πράγματα και πρόσωπα, αλλά στην πραγματικότητα κρατάει πολύ λίγο και θα είναι πολύ πιο απλή σε σχέση με τις επόμενες,  η πρώτη μέρα θα είναι γεμάτη νέες εμπειρίες και πολλά νέα συναισθήματα. Τα παιδιά θα έχουν την πρώτη εντύπωση από τη δασκάλα ή το δάσκαλο, αλλά και τους συμμαθητές τους.

Πλέον η μετάβαση ενός παιδιού στην έναρξη της σχολικής του περιόδου ιδίως της α’ Δημοτικού είναι πολύ πιο άμεση και ομαλή, σ’ αυτό έχει βοηθήσει αρκετά το Νηπιαγωγείο, ο Παιδικός Σταθμός, η αποχώρηση του παιδιού από την «μητρική αγκαλιά» έχει ήδη γίνει οπότε στο Δημοτικό δεν αντιμετωπίζεται πλέον τέτοιου είδους ζητήματα. Στην Α’ τάξη του Δημοτικού τα μαθήματα έχουν την μορφή παιχνιδιού, τα εικονογραφημένα βιβλία είναι σχεδιασμένα με τέτοιο τρόπο που να είναι προσιτά στα παιδιά οπότε και η μετάβαση τους στην νέα αυτή πραγματικότητα να είναι πιο ήρεμη, ομαλή και σχεδόν καθόλου εκφοβιστική. Μέσα από το σχολείο το παιδί αποκτά αναγνώριση από τους άλλους για τα επιτεύγματα του, τις επιδόσεις του στα μαθήματα, στα αθλήματα, στα ομαδικά παιχνίδια. Η συντροφιά του από μία ομάδα παιχνιδιού γίνεται ομάδα εργασίας. Οι γονείς και το οικείο περιβάλλον χρειάζεται να κάνει προσπάθεια. Έτσι ώστε το παιδί να μάθει στην συνεργασία, στο μοίρασμα, στην ομαδικότητα. Μαθαίνοντας στο παιδί να διαβάζει, να αναγνωρίζει εικόνες και να τις αναλύει ακόμα και να μετράει μέχρις ενός λογικού επιπέδου και σημείου, δημιουργείται η ικανοποίηση της προόδου και της ωρίμανσης, να νιώθει και το ίδιο ικανό και ότι προχωρά παρακάτω, εξελίσσεται μέσα από την μάθηση. Ο κ. Χαράλαμπος Πετράς, Επιστημονικός Υπεύθυνος στο κέντρο Συμβουλευτικής & Ψυχοθεραπείας "Στήριξη", υποστηρίζει τα εξής: «Η μετάβαση του παιδιού στο στάδιο της σχολικής ζωής, εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο της προσαρμογής του ανθρώπου σε διάφορες καταστάσεις που καλείται να αντιμετωπίσει στη ζωή του. Στις περιπτώσεις φοίτησης στο σχολείο για πρώτη φορά, είναι σύνηθες να εκδηλώνεται στα παιδιά ένα άγχος αποχωρισμού και μια σχολική άρνηση, που η ένταση του τρόπου, του χρόνου και του βαθμού στον οποίο βιώνονται, αποτελούν ακριβέστερες ενδείξεις του χαρακτήρα και της προσωπικότητας του παιδιού στο σύνολό της».

Η ώρα της πρωινής ετοιμασίας

Συχνά οι μητέρες αναφέρουν ότι κάθε πρωί γίνεται μάχη για να ξυπνήσουν τα παιδιά, να τα ντύσουν, να πάρουν το πρωινό τους και να φύγουν για το σχολείο. Τα παιδιά αρνιούνται να σηκωθούν και ύστερα τσακώνονται. Αρκετές μητέρες πιστεύουν ότι είναι υπεύθυνες για την προετοιμασία των παιδιών τους για το σχολείο αλλά και για την άρνηση των παιδιών να ακολουθήσουν το σχολικό τους. Λίγες ημέρες πριν ξεκινήσουν τα σχολεία ο γονιός καλό είναι να αγοράσει ένα ξυπνητήρι, να δείξει στα παιδιά πως λειτουργεί και να τα πληροφορήσει πως πιστεύει ότι είναι ικανά μόνα τους να ξυπνάνε, να ντυθούν και να προσαρμοστούν για το σχολείο τους. Η όλη διαδικασία βοηθά το παιδί  ακόμα και από τις πρώτες τάξεις του Δημοτικού να προσαρμόζονται στην ανάγκη ότι η δραστηριότητα του σχολείου, είναι η δική τους απασχόληση το δικό τους καθήκον, όπως έχουν οι γονείς την εργασία τους. Μπορεί βέβαια κάποιες φορές να μην κυλούν όλα ομαλά όπως θα πίστευαν οι γονείς, χρειάζεται όμως επιμονή, σταθερότητα και έπαινο για την αλλαγή τους αυτή. Ας μην ξεχνάμε ότι πολύ συχνά οι γονείς πλέον αναλαμβάνουν εξολοκλήρου σ’ ότι αφορά την φροντίδα του παιδιού τους ακόμα και αυτά που είναι καθαρά πρωτοβουλία των παιδιών.

Ο ρόλος του δασκάλου προς τα παιδιά

Το χιούμορ για ένα παιδί και ιδίως στο πλαίσιο του σχολείου, αργότερα στο φροντιστήριο, του, στην σχολή που θα περάσει είναι ένα σημάδι φιλίας που το ελευθερώνει από την υποχρέωση ενός αυστηρού και κλειστού σεβασμού και φόβου, είναι μία απόδειξη στοργής από μέρους του μεγάλου (Νηλ Α.Σ 1966). Τα παιδιά παλαιότερα συναντούσαν το χιούμορ από τον δάσκαλο πολύ σπάνια, πλέον αυτό έχει αλλάξει σ’ αυτό ίσως να έχει βοηθήσει ότι οι εκπαιδευτικοί είναι νεαρής ηλικίας εκπαιδευμένοι στην Ψυχολογία του παιδιού  -μαθητή, είναι πιο κοντά στις ανάγκες τους, κατανοούν εύκολα και όχι άκαμπτα τις δυσκολίες τους, τους προβληματισμούς τους. Τα μικρότερα παιδιά έχουν πολύ περισσότερο το αίσθημα του αστείου παρά του χιούμορ. Οι δάσκαλοι τις πρώρες ημέρες της σχολικής περιόδου οφείλουν να έρχονται «κοντά» στα παιχνιδιάρικα παιδιά της α’ Δημοτικού, να τα κάνουν να νιώθουν ασφάλεια, να τους δίνουν κίνητρο και να τους «πλουτίζουν» την φαντασία τους με όμορφες διηγηματικές/ εκπαιδευτικές ιστορίες, ένα ξεκίνημα μιας αρχής που θα ακολουθήσει μία εποικοδομητική συνέχεια. Οι γονείς μπορούν να  μοιράζονται με τον δάσκαλο/α οτιδήποτε τους απασχολεί σχετικά με το παιδί. Οι δασκάλες/οι όχι απλώς είναι θετικές/οι στην επικοινωνία με τους γονείς, αλλά συχνά την επιδιώκουν, καθώς βοηθά να κάνουν τη δουλειά τους πιο καλά και πιο σωστά, για το όφελος του παιδιού τους. Μιλήστε  για τις ανησυχίες σας, ρωτήστε τους για συμβουλές σχετικά με τον δικό σας ρόλο στο διάβασμα του παιδιού και φυσικά θα πρέπει να την/ον ενημερώσετε έγκαιρα για τυχόν ζητήματα που αφορούν τη σωματική ή ψυχική υγεία του παιδιού ή και για τυχόν άλλες δυσκολίες της οικογένειας ή του περιβάλλοντός του που θα πρέπει να γνωρίζει (π.χ. χωρισμός γονιών, πένθος, αρρώστια).