Στο σημείο αυτό θα ήταν χρήσιμο να καταρρίψουμε ένα μύθο που ανακυκλώνεται στους κύκλους των νεαρών γυναικών: ότι είναι αδύνατον λόγω του νεαρού της ηλικίας τους να πάσχουν από ενδομητρίωση. Θα πρέπει να καταστήσουμε σαφές ότι η ενδομητρίωση παρατηρείται από τη στιγμή της έναρξης της περιόδου στις γυναίκες. Συνεπώς, οποιαδήποτε γυναίκα πάνω από τα 13 έτη μπορεί να αποτελεί ασθενή, η οποία πάσχει από ενδομητρίωση.

Στις γραμμές που ακολουθούν θα έχετε τη δυνατότητα να ενημερωθείτε αναλυτικά για τα συμπτώματα που θα πρέπει να σας «υποψιάσουν», αλλά και για τις λύσεις που υπάρχουν πλέον στο «οπλοστάσιο» της σύγχρονης γυναικολογίας.

Τι είναι η ενδομητρίωση

Η ενδομητρίωση συμβαίνει όταν ο ιστός ο οποίος φυσιολογικά βρίσκεται μόνο μέσα στη μήτρα -το λεγόμενο και ενδομήτριο- μπορεί να αναπτυχθεί για άγνωστο, δυστυχώς, λόγο σε διαφορετικά μέρη του σώματος της γυναίκας, όπως για παράδειγμα στις ωοθήκες στο περιτόναιο και αλλού.  Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αρκετές περιπτώσεις η ενδομητρίωση έχει μια γενετική συνέχεια, δηλαδή υπάρχουν οικογένειες όπου γιαγιά, μητέρα και κόρη παρουσιάζουν αντίστοιχα συμπτώματα.

Τα «ύποπτα» συμπτώματα

Το πιο συχνό σύμπτωμα είναι ο πόνος, ο οποίος εμφανίζεται κατά το χρονικό διάστημα γύρω από την περίοδο της γυναίκας, όμως μερικές φορές μπορεί να παρουσιαστεί και σε διαφορετικές φάσεις του κύκλου της.

Ένα άλλο σύνηθες σύμπτωμα της ενδομητρίωσης είναι ο πόνος κατά την ερωτική επαφή, ενώ σε περίπτωση που η ενδομητρίωση είναι σε άλλο όργανο, όπως στην κύστη ή στο έντερο, τότε παρουσιάζονται συμπτώματα στη συγκεκριμένη περιοχή και ενοχλήσεις από το ουρογεννητικό σύστημα της γυναίκας.

Ωστόσο, ποσοστό γυναικών που υπερβαίνει το 40% δεν έχουν κανένα από τα παραπάνω συμπτώματα. Παρουσιάζει, όμως, σημαντική δυσκολία στο να μείνει έγκυος, όταν αυτό αποφασιστεί από το ζευγάρι. Έτσι, παρατηρούμε ζευγάρια τα οποία προσπαθούν πάνω από ένα με ενάμιση χρόνο να κάνουν παιδί χωρίς αποτέλεσμα.

Αυτές οι γυναίκες, σε περίπτωση που υποβληθούν σε διαγνωστική λαπαροσκόπηση και διερεύνηση των αιτιών της υπογονιμότητας τους, σε ένα ποσοστό που αγγίζει σχεδόν το 60% θα εμφανίσουν μικρές εστίες ενδομητρίωσης, οι οποίες έχουν άμεση σχέση με την υπογονιμότητα του ζευγαριού, όμως η γυναίκα μέχρι τότε δεν είχε εμφανίσει κανένα σύμπτωμα. Ωστόσο, εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι και οι γυναίκες, οι οποίες έχουν ενδομητρίωση μπορούν να συλλάβουν παιδιά φυσιολογικά.

Αντιμετώπιση

Αρχικά θα πρέπει να διευκρινίσουμε ότι η τελική διάγνωση βγαίνει μόνο με τη λαπαροσκόπηση κι αυτό, διότι δεν υπάρχει καμία εξέταση που μπορεί να εξασφαλίσει 100% μια προ χειρουργική διάγνωση ενδομητρίωσης, καθώς τα συμπτώματα της, όπως βαριά περίοδος, πόνος και ανωμαλία στο κύκλο, μπορούν να συνδεθούν και με άλλες ασθένειες, όπως είναι η κύστη ωοθήκης ή το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών.

Σε πάρα πολλές περιπτώσεις, η ενδομητρίωση παραμένει σταθερή και σε ύφεση για πολλά χρόνια, ωστόσο σε ένα περίπου 35% σταδιακά οι πόνοι γίνονται πιο ενοχλητικοί, η περίοδος γίνεται πιο βαριά και η γονιμότητα περιορίζεται. Αυτές οι περιπτώσεις χρειάζονται θεραπεία.

Συντηρητική ή χειρουργική θεραπεία;

Ο τύπος της θεραπείας, δηλαδή αν θα έχουμε συντηρητική φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική, εξαρτάται από την ηλικία της γυναίκας, πόσο βαριά είναι τα συμπτώματά της, καθώς και ποιος είναι ο σκοπός για τον οποίο βρίσκεται στο γιατρό. Σε μια νέα κοπέλα χωρίς βαριά συμπτώματα, παραδείγματος χάρη, χωρίς άμεσο ενδιαφέρον για απόκτηση παιδιού, αντιμετωπίζεται συντηρητικά με φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, όταν τα συμπτώματα χειροτερεύουν ή όταν μια γυναίκα επιθυμεί να τεκνοποιήσει, πρέπει να γίνεται αρχικά λαπαροσκοπική χειρουργική θεραπεία της ενδομητρίωσης και εν συνεχεία, συμπληρωματική φαρμακευτική αγωγή, αν και εφόσον χρειάζεται.

Κι αυτό γιατί με τη λαπαροσκόπηση, όχι μόνο γίνεται θεραπεία, αλλά και τελική διάγνωση όλων των εστιών ενδομητρίωσης καθώς και αφαίρεση αυτών.  Εδώ θα πρέπει να υπογραμμίσουμε ότι το πιο σημαντικό στην χειρουργική επέμβαση για ενδομητρίωση είναι να γίνεται από έμπειρο στη λαπαροσκοπική χειρουργό γυναικολόγο, προκειμένου να διατηρηθεί στο έπακρο η μελλοντική γονιμότητα της γυναίκας.

Η ορμονική θεραπεία αποτελεί μια δεύτερη γραμμή συντηρητικής αγωγής όπως είπαμε σε περιπτώσεις που δεν χρειάζονται χειρουργείο ή χρειάζονται συμπληρωματική αγωγή μετά. Πρέπει να αναφέρουμε το εξής: τα φάρμακα δεν θεραπεύουν την ενδομητρίωση, απλώς την ρυθμίζουν και την καταστέλλουν. Υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ θεραπείας και καταστολής. Η μόνη ουσιαστική θεραπεία της ενδομητρίωσης είναι η χειρουργική αφαίρεση των εστιών της είτε με εξάχνωση είτε με καταστροφή με laser ή άλλες μορφές ενέργειας.

Healthy tip

Για πρωτοπαθή εμφάνιση της νόσου, δυστυχώς, δεν υπάρχουν οδηγίες. Σε περιπτώσεις όμως, επανεμφάνισης του προβλήματος, η σωστή φαρμακευτική αγωγή, η διατροφή, η άσκηση και αποφυγή καπνίσματος έχουν ευεργετικά αποτελέσματα.

Ευχαριστούμε θερμά για τις επιστημονικές πληροφορίες τον Μαιευτήρα-Γυναικολόγο - Ενδοσκοπικό Χειρουργό, κ. Στέφανο Χανδακά, Ιδρυτή και Πρόεδρο της HOPEgenesis.

Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.drchandakas.gr και στα τηλέφωνα επικοινωνίας 210-6436 258 & 22810 77188.