"Η μελέτη αυτή διερευνά πώς οι παράγοντες που σχετίζονται με την οικογένεια επηρεάζουν τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 1 σε παιδιά και εφήβους", γράφει ο Burkhard Brosig από το Κέντρο Παιδιατρικής και Εφηβικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Justus Liebig στο Giessen της Γερμανίας και οι συν-συγγραφείς του, μεταξύ των οποίων και η Gabriele Berger (Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Βιέννης/AKH και κλινική Floridsdorf).

Ενώ η ευθύνη των γονέων υπογραμμίζεται συχνά στην πολιτική, τα παιδιά και οι έφηβοι που αναπτύσσουν ινσουλινοεξαρτώμενο διαβήτη (διαβήτης τύπου 1) από μικρή ηλικία έχουν ελάχιστες πιθανότητες να επηρεάσουν το άμεσο περιβάλλον τους.

Με την εμφάνιση της νόσου, εξαρτώνται άμεσα και εφ' όρου ζωής από τη βέλτιστη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και τον έλεγχο όλων των παραγόντων κινδύνου για επιπλοκές όπως νεφρική βλάβη, καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό επεισόδιο και βλάβη του αμφιβληστροειδούς (τύφλωση). Ο "διαβήτης" τους εκτείνεται σε πολλές δεκαετίες - σχεδόν για όλη τους τη ζωή.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν, λοιπόν, δεδομένα από το λεγόμενο μητρώο DPV. Στην πρωτοβουλία αυτή συμμετέχουν σχεδόν όλα τα παιδιατρικά και πολλά κέντρα εσωτερικού διαβήτη από τη Γερμανία και την Αυστρία, έτσι ώστε να υπάρχει μια πολύ αξιόπιστη εικόνα της τρέχουσας κατάστασης περίθαλψης παιδιών και εφήβων με διαβήτη για περισσότερες από δύο δεκαετίες σε θέματα "νεανικού διαβήτη" (διαβήτης τύπου 1).

Η ανάλυση περιελάμβανε δεδομένα από 15.340 διαβητικούς τύπου 1 που διαγνώστηκαν για πρώτη φορά με τη νόσο μεταξύ του 2000 και του 2018. Προέρχονταν από 286 θεραπευτικά κέντρα στη Γερμανία, 14 ιδρύματα στην Αυστρία και ένα κέντρο στο Λουξεμβούργο.

Το 52% των πασχόντων ήταν παιδιά ή έφηβοι. Κατά μέσο όρο, ο διαβήτης είχε διαγνωστεί σε ηλικία 8,1 ετών. Η περίοδος παρατήρησης ήταν 12,8 χρόνια. Το 70% των παιδιών και των εφήβων είχε μεγαλώσει με δύο γονείς στο νοικοκυριό, το 17,8% σε νοικοκυριό με έναν γονέα, το 8,5% ζούσε σε διαφορετικές οικογένειες και το 3,4% σε νοικοκυριό χωρίς βιολογικούς γονείς.

Η αξιολόγηση έδειξε σαφώς ένα πλεονέκτημα για τα παιδιά σε νοικοκυριά με συνεργασία και των δύο βιολογικών γονέων. Αυτό φάνηκε από τις λεγόμενες τιμές της HbA1c.

Αυτή η εργαστηριακή τιμή αίματος χρησιμοποιείται στον διαβήτη ως μέτρο μεσοπρόθεσμου ελέγχου του σακχάρου στο αίμα (ποσοστό των ερυθρών αιμοσφαιρίων που είναι επιβαρυμένα με σάκχαρο). Στους ενήλικες, μια τιμή HbA1c άνω του 6,5% αποτελεί ένδειξη διαβήτη. Σύμφωνα με τις τελευταίες αυστριακές συστάσεις, τα διαβητικά παιδιά και οι έφηβοι έως 18 ετών με διαβήτη θα πρέπει να έχουν τιμές HbA1c μικρότερες από 7% τοις, εφόσον δεν υπάρχουν επιπλοκές ("υπογλυκαιμίες").

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η δομή της οικογένειας έχει σαφή αντίκτυπο στους νεαρούς ασθενείς με διαβήτη τύπου 1: Εάν και οι δύο γονείς ζούσαν στο ίδιο νοικοκυριό, η τιμή της HbA1c ήταν 7,7%. Εάν μόνο ο ένας γονέας ήταν παρών στο νοικοκυριό, η μέση τιμή της HbA1c ήταν ήδη 8,06%. το πόσοστό ανήλθε στο 8,07% σε οικογένειες patchwork και 8,21% εάν τα παιδιά ή οι έφηβοι μεγάλωναν χωρίς τους βιολογικούς τους γονείς.

Εντός των οικογενειών των νεαρών διαβητικών τύπου 1 με τους δύο γονείς στο σπίτι, υπήρχε η μεγαλύτερη διαφορά ανάλογα με την κατάσταση απασχόλησης του πατέρα. Εάν τόσο η μητέρα όσο και ο πατέρας εργάζονταν σε θέσεις πλήρους απασχόλησης, η τιμή της HbA1c του πάσχοντος παιδιού ήταν κατά μέσο όρο 7,63%.

Εάν, από την άλλη πλευρά, ο πατέρας είχε χάσει τη δουλειά του και ήταν άνεργος, η τιμή HbA1c του παιδιού με διαβήτη ήταν κατά μέσο όρο 7,96%. Οι οξείες επιπλοκές της πιο συχνής μεταβολικής νόσου στα παιδιά και τους εφήβους ήταν επίσης λιγότερο συχνές στις "άθικτες" οικογένειες.

Αυτό ίσχυε τόσο για τα επεισόδια σοβαρής υπογλυκαιμίας όσο και για τις φάσεις εξαιρετικά υψηλών επιπέδων γλυκόζης στο αίμα και τη συχνότητα των αναγκαίων εισαγωγών στο νοσοκομείο.

"Τα αποτελέσματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της προσεκτικής εξέτασης της οικογενειακής δομής και της εργασιακής κατάστασης  των γονέων κατά τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 1 στην παιδική και εφηβική ηλικία", έγραψαν οι ειδικοί. Τυχόν παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη συμβουλευτική και τη φροντίδα των πασχόντων.