Θα μείνουμε στην τελευταία ανάμνηση και θα δώσουμε μία υπεραξία στις πρώτες ύλες. Το σημαντικό στο ψωμί λοιπόν είναι η ποιότητα των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται. Ο λόγος που το ψωμί ολικής άλεσης υπερέχει του λευκού δεν είναι οι θερμίδες, αφού αυτές έχουν μικρή έως και καμία διαφορά. Η αιτία αυτής της υπεροχής, που είναι και πραγματική, βρίσκεται στις φυτικές ίνες, τις βιταμίνες και τα μέταλλα. Αυτά συγκεντρώνονται κυρίως στο πίτουρο και το φύτρο, άρα στα μέρη που αφαιρούνται κατά την επεξεργασία όταν παράγουμε λευκό αλεύρι.

Τα οφέλη του άρτου ολικής άλεσης

Οι αδιάλυτες φυτικές ίνες του ψωμιού ολικής άλεσης (κυτταρίνη, πηκτίνη) ανήκουν στους σύνθετους υδατάνθρακες, δεν απορροφώνται από τον οργανισμό και βοηθούν στην καλή λειτουργία του εντέρου, προστατεύοντας από τον καρκίνο του εντέρου, τις αιμορροΐδες, τη δυσκοιλιότητα, την παχυσαρκία, ενώ μπορούν να αναστείλουν ή να βελτιώσουν την εμφάνιση διαφόρων μεταβολικών νόσων και διαταραχών του γαστρεντερικού συστήματος, περιορίζοντας τη χοληστερίνη.

Να πούμε επίσης ότι οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β είναι υπεύθυνες για την καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος και είναι πολύ λιγότερες στο άσπρο ψωμί.

Το ψωμί ολικής άλεσης περιέχει σημαντική ποσότητα σιδήρου και μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών Ε και ιχνοστοιχείων, όπως ο φώσφορος και το μαγνήσιο σε σχέση με το λευκό ψωμί. 

Το ψωμί είναι μέρος της μεσογειακής διατροφής

Στη χώρα μας η κατανάλωση ψωμιού (όλων των ειδών και τύπων) ήταν 6,7 κιλά το μήνα το 1974 και μειώθηκε στα 4,2 κιλά το 2004-5 (μείωση 59,3%), παρότι το ψωμί αποτελεί βασικό συστατικό της μεσογειακής διατροφής.

Πρόκειται ουσιαστικά για υδατάνθρακα, που είναι μία καλή πηγή ενέργειας για το σώμα και τις καθημερινές δραστηριότητες. Ο άρτος δεν παχαίνει, αλλά όπως όλες οι τροφές πρέπει να καταναλώνεται με μέτρο και για το σκοπό που το έχει ανάγκη το σώμα μας.

Ποια είναι η κατάλληλη ποσότητα ημερήσιας κατανάλωσης στο ψωμί;

Σε μια ισορροπημένη δίαιτα, οι υδατάνθρακες θα πρέπει να αποτελούν περίπου το 50%. Εφόσον οι υδατάνθρακες δεν προέρχονται μόνο από την κατανάλωση του ψωμιού, 2 φέτες ολικής άλεσης ημερησίως μπορούν άνετα να περιλαμβάνονται στο καθημερινό σας διαιτολόγιο. Συνίσταται να είναι στο πρωινό γεύμα μας και σε κάποιο ενδιάμεσο σνακ (δεκατιανό ή απογευματινό). Άτομα με ιδιαίτερη θερμιδική κατανάλωση όπως είναι οι αθλητές και τα παιδιά, μπορούν να καταναλώνουν περισσότερο ψωμί (π.χ. δύο επιπλέον φέτες ολικής άλεσης).

Μόνο ολικής άλεσης ψωμί προτείνετε;

Όχι, φυσικά. Κατά κύριο λόγο προτείνουμε το ολικής άλεσης. Υπάρχουν όμως και άλλα είδη άρτου που παρουσιάζουν μεγάλο διατροφικό ενδιαφέρον. Τέτοια είναι το ψωμί Ζέας, το ψωμί με φαγόπυρο και το πολύσπορο.

Το πολύσπορο συγκεκριμένα παράγεται από διάφορα είδη δημητριακών, όπως σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη και καλαμπόκι. Είναι βασικά εμπλουτισμένο με διαφόρων ειδών σπόρους – συνεπώς είναι εξίσου θρεπτικό, αλλά με περισσότερες θερμίδες.Να πούμε ότι πολύσπορο δε θεωρείται μόνο το ψωμί που περιέχει διάφορους σπόρους αλλά και το ψωμί που συνδυάζει διαφορετικά αλεύρια που προέρχονται για παράδειγμα από κριθάρι και καλαμπόκι .

Το Διαιτολογικό Γραφείο Θαλή Παναγιώτου τονίζει συχνά στα άρθρα του και τις αναρτήσεις στα Social Media ότι δεν αποκλείουμε διατροφικές ομάδες από το εβδομαδιαίο διαιτολόγιό μας. Απολαμβάνουμε σχεδόν τα πάντα, αλλά με μέτρο.