Εκτιμάται ότι οι πέτρες στα νεφρά επηρεάζουν περίπου το 10% του πληθυσμού, σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Νεφρού των ΗΠΑ. Συχνά, αποβάλλονται μέσω των ούρων, εάν όμως η πέτρα είναι μεγάλη, προκαλεί απόφραξη και αφόρητο πόνο, και μπορεί να χρειαστεί χειρουργική αφαίρεση.

Τα ούρα περιέχουν διάφορα μέταλλα και άλλες ουσίες. Οι πέτρες στα νεφρά σχηματίζονται όταν διαταράσσεται η φυσιολογική χημεία των ούρων. Μπορεί δηλαδή να υπάρχει υπερβολική ποσότητα μιας χημικής ουσίας ή έλλειψη κάποιας άλλης ή να είναι αδύνατη η αραίωσή τους. Από το σημείο αυτό ξεκινά ο σχηματισμός κρυστάλλων και η δημιουργία σκληρής μάζας, δηλαδή πέτρας στα νεφρά.

Οι περισσότερες από αυτές τις πέτρες περιέχουν ασβέστιο, κάτι που δεν σχετίζεται με το ασβέστιο στη διατροφή. Κάποιες διατροφικές συνήθειες, ωστόσο, παίζουν ρόλο στη διαδικασία σχηματισμού λίθων στα νεφρά. Η γενική συμβουλή για την αποφυγή σχηματισμού λίθων είναι η κατανάλωση άφθονου νερού προκειμένου να αυξηθεί ο όγκος των ούρων και να περιοριστεί το νάτριο.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ανάμεσα σε περισσότερους από 28.000 ενήλικες στις ΗΠΑ, όσοι λάμβαναν πολλά πρόσθετα σάκχαρα στη διατροφή τους, ήταν πιο πιθανό να έχουν ιστορικό νεφρολιθίασης.

Ειδικότερα, όσοι κατανάλωναν την περισσότερη ζάχαρη, είχαν 39% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν πέτρες συγκριτικά με εκείνους που κατανάλωναν τη λιγότερη ζάχαρη.

Όσοι προσπαθούν να αποτρέψουν τον σχηματισμό λίθων στα νεφρά, πρέπει να ακολουθούν συγκεκριμένες διατροφικές οδηγίες που στοχεύουν τις χημικές ουσίες που ευνοούν τον σχηματισμό λίθων στο ουροποιητικό, σύμφωνα με τον Δρα Johnathan Khusid, ο οποίος ειδικεύεται στη θεραπεία της νεφρολιθίασης στο Mount Sinai Health System, στη Νέα Υόρκη.

Ο περιορισμός των προστιθέμενων σακχάρων είναι έτσι κι αλλιώς ωφέλιμος για τη γενική υγεία, είπε ο Khusid, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.

Οι επιπτώσεις της ζάχαρης στη γενική υγεία, όπως είναι η παχυσαρκία και ο διαβήτης τύπου 2, αποτελούν επίσης παράγοντες κινδύνου για τη δημιουργία λίθων στα νεφρά.

Οι ερευνητές με επικεφαλής τον Δρα Shan Yin, του Affiliated Hospital of North Sichuan Medical College στην Κίνα, ανέλυσαν δεδομένα μακροχρόνιας αμερικανικής μελέτης υγείας. Επικεντρώθηκαν σε 28.300 ενήλικες 20 ετών και πάνω, οι οποίοι συμμετείχαν στη μελέτη μεταξύ 2007 και 2018. Οι συμμετέχοντες περιέγραψαν τις συνήθειες και τον τρόπο ζωής τους, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής τους, και υποβλήθηκαν σε εξετάσεις.

Συνολικά, το 10% δήλωσαν ότι είχαν ιστορικό νεφρολιθίασης. Γενικά, οι πιθανότητες αυξήθηκαν παράλληλα με την πρόσληψη πρόσθετων σακχάρων. Οι συμμετέχοντες περιέγραψαν σε συνεντεύξεις τι είχαν φάει τις τελευταίες 24 ώρες.

Οι συμμετέχοντες στη μελέτη που ανήκαν στο κορυφαίο τεταρτημόριο πρόσληψης πρόσθετων σακχάρων, είχαν 39% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν πέτρες στα νεφρά, σε σύγκριση με όσους ανήκαν στο χαμηλότερο τεταρτημόριο. Ο υπολογισμός έγινε με στατιστικές προσαρμογές για παράγοντες, όπως το σωματικό βάρος, ο διαβήτης και η συνολική ποιότητα της διατροφής.

Η εικόνα ήταν παρόμοια όταν οι ερευνητές εξέτασαν το ζήτημα από διαφορετική οπτική γωνία: Οι άνθρωποι που λάμβαναν τουλάχιστον το 25% των ημερήσιων θερμίδων τους από πρόσθετα σάκχαρα, είχαν 88% περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν ιστορικό νεφρολιθίασης, έναντι εκείνων που έπαιρναν λιγότερο από 5% των θερμίδων τους από τη ζάχαρη.

Τα ευρήματα δεν αποδεικνύουν σχέση αιτίας και αποτελέσματος, υπάρχουν ωστόσο πολλοί λόγοι για τους οποίους τα άτομα με τάση νεφρολιθίασης πρέπει να περιορίζουν τα πρόσθετα σάκχαρα, σύμφωνα με τον Δρα David Goldfarb, συνδιευθυντή του προγράμματος πρόληψης σχηματισμού λίθων στα νεφρά στο NYU Langone στη Νέα Υόρκη.

Υπάρχουν στοιχεία ότι η ζάχαρη αυξάνει τα επίπεδα ασβεστίου στα ούρα. Μια διατροφή με πολλή ζάχαρη μπορεί να έχει έμμεση σχέση με τις πέτρες στα νεφρά, καθώς προκαλεί αύξηση βάρους και συμβάλλει σε καταστάσεις όπως η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και ο διαβήτης.

Το καλοκαίρι αυξάνεται ο κίνδυνος αφυδάτωσης και δημιουργίας λίθων στα νεφρά, γι' αυτό πρέπει να είστε ακόμη πιο προσεκτικοί τη συγκεκριμένη περίοδο.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Frontiers in Nutrition.