• αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο μετά αυτόν του πνεύμονα στο γυναικείο πληθυσμό.
• παγκοσμίως διαγιγνώσκονται πάνω από 1 εκατομμύριο νέες περιπτώσεις.
• αποτελεί αιτία θανάτου για πάνω από 400.000 γυναίκες σε ετήσια βάση.
• η πιθανότητα μια γυναίκα να αναπτύξει καρκίνο του μαστού στις Η.Π.Α.  (lifetime risk) είναι 1/8.
• στις ηλικίες 30-40 ετών η πιθανότητα  διάγνωσης  είναι 1/252 .

Διανύοντας τον 21ο αιώνα μπορούμε ξεκάθαρα να πούμε ότι ο Καρκίνος του Μαστού δεν έχει καμία σχέση  με αυτό που όλοι γνωρίζαμε πριν 20 έτη. Τα ποσοστά επιβίωσης “σκαρφαλώνουν” όλο και υψηλότερα  λόγω της αυξημένης ευαισθητοποίησης που δείχνει η κοινωνία και  λόγω των νέων μεθόδων διάγνωσης και θεραπείας που κάνουν την εμφάνιση τους.

Ποιοι ορίζονται όμως οι παράγοντες κινδύνου;

• Η ηλικία, ο κίνδυνος ανάπτυξης της νόσου αυξάνεται με την ηλικία.
• Προηγούμενο ιστορικό καρκίνου του μαστού.
• Οικογενειακό ιστορικό: 5% με 10% μπορεί να οφείλεται  σε γενετική προδιάθεση, οι πιο συχνές μεταλλάξεις αφορούν τα ογκοκατασταλτικά γονίδια BRCA1 και BRCA2 (κίνδυνος ανάπτυξης 60%-80% & 40%-80% αντίστοιχα).
• Χρήση ορμονικής υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση.
• Χρήση αντισυλληπτικών, ελαφρά αύξηση μετά από μακροχρόνια χρήση.
• Η παχυσαρκία.
• Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ.
• Ηλικία 1ης  κύησης >30 έτη.

Ποια τα συμπτώματα;

Πολύ συχνό φαινόμενο είναι η απουσία συμπτωμάτων, όμως η παρουσία κάποιων σημείων θα πρέπει να οδηγήσουν τις γυναίκες σε κάποιο ειδικό για περεταίρω έλεγχο:

• Ανώδυνος συμπαγής όγκος στο μαστό.
• Αλλαγές στο μέγεθος των μαστών.
• Οίδημα στη μασχάλη (πρήξιμο).
• Οποιαδήποτε αλλαγή στη θηλή εισολκή -εκροή υγρού.
• Άλγος στο μαστό (όχι συχνά) .

Ένα είδος καρκίνου του μαστού που ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί είναι ο φλεγμονώδης ο οποίος μπορεί πιο εύκολα να γίνει αντιληπτός από τις γυναίκες  λόγω των συμπτωμάτων που προκαλεί, συγκεκριμένα, εμφανίζεται πάχυνση του δέρματος του μαστού, ερυθρότητα και παρουσιάζει  χαρακτηριστικά που ομοιάζουν με καρπό πορτοκαλιού. Η περιοχή είναι θερμή και δύναται να εμφανίζει επάρματα που ομοιάζουν με εξάνθημα.

Κάποια είδη καρκίνου του μαστού  δυο  στα  τρία  (2/3) φέρουν υποδοχείς οιστρογόνων (ER+) ή/και υποδοχείς προγεστερόνης (PR+)  και ονομάζονται ορμονοευαίσθητοι,  στη περίπτωση αυτή μετά την χειρουργική αφαίρεση τους  χορηγούνται φάρμακα στις ασθενείς  για εξουδετέρωση των ορμονών  άρα και κατ’ επέκταση την  ανάπτυξη αυτών.

Επίσης στο 20% των ασθενών με καρκίνο του μαστού τα καρκινικά κύτταρα περιλαμβάνουν υποδοχείς μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται HER2 και αυτό το είδος  χαρακτηρίζεται από ταχύτατη εξάπλωση και επιθετικότητα.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Όσο πιο γρήγορα γίνει η διάγνωση τόσο πιο πολύ αυξάνονται οι πιθανότητες επιτυχούς θεραπείας. Η μαστογραφία δίνει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης  ακόμα και μικροσκοπικών εστιών πριν μπορέσουν να ψηλαφηθούν. Σύμφωνα με το American Cancer Society η πρώτη μαστογραφία πρέπει να λαμβάνει χώρα στα 35 έτη  (βασική-αναφοράς), μεταξύ 40-50 ετών ανά 1ή2 έτη και από τα 50 και άνω κάθε χρόνο. Τα παραπάνω ισχύουν για γυναίκες χωρίς οικογενειακό ιστορικό ενώ θα πρέπει να τονισθεί ο σημαντική συμβολή των υπερήχων και της μαγνητικής τομογραφίας και φυσικά της κλινικής εξέτασης από ιατρό στη διάγνωση του καρκίνου.

Εφόσον εντοπιστεί συμπαγής όγκος θα πρέπει να αποσαφηνιστεί εάν  πρόκειται για κακοήθεια ή μη και αυτό γίνεται μέσω βιοψίας με λεπτή βελόνη FNA  ή μέσω χειρουργικής αφαίρεσης αυτού όπου ο ιστός που λαμβάνεται εξετάζεται ιστολογικά.
Το 80% των συμπαγών όγκων είναι καλοήθης.

Η αυτοεξέταση των μαστών μια φορά το μήνα  (κατά τη διάρκεια του μπάνιου) από τις ίδιες τις γυναίκες παλαιότερα προτεινόταν ως μέσον ανίχνευσης ύποπτων εστιών. Σύμφωνα με σύγχρονες μελέτες αυτή η οδηγία καταρρίπτεται λόγω του ελάχιστου ρόλου που παίζει στη διάγνωση.

Σταδιοποίηση

Αφού γίνει η διάγνωση το επόμενο βήμα  είναι να οριστεί το μέγεθος του όγκου και η επέκταση αυτού σε άλλα όργανα και στους  λεμφαδένες. Η σταδιοποίηση περιλαμβάνει 4 στάδια από το 0 έως το 4.
Σύμφωνα με το American Cancer Society το 100% των γυναικών με καρκίνο του μαστού στο στάδιο 1 θα επιτύχουν τουλάχιστον 5ετή επιβίωση  σε αντίθεση με τις γυναίκες σε στάδιο 4 όπου το ανάλογο ποσοστό είναι 20%.

Ποια η αντιμετώπιση;

Η αντιμετώπιση καρκίνου του μαστού είναι χειρουργική και περιλαμβάνει ή/και την ακτινοθεραπεία, ή/και την χημειοθεραπεία και την ορμονοθεραπεία.

• Η χειρουργική μπορεί να είναι συντηρητική με απλή ογκεκτομή ή πιο εκτεταμένη με μαστεκτομή.
• Η ακτινοθεραπεία χρησιμεύει στην εκρίζωση τοπικά των καρκινικών κυττάρων (παρενέργειες: έγκαυμα-τοπικό οίδημα).
• Η χημειοθεραπεία χρησιμεύει στο να εκριζώσει καρκινικά κύτταρα σε απομακρυσμένα σημεία και να μειώσει τα ποσοστά υποτροπής (παρενέργειες: απώλεια μαλλιών, ναυτία, κόπωση).
• Η ορμονοθεραπεία χρησιμεύει σε καρκινικούς όγκους που εμφανίζουν θετικούς ορμονικούς υποδοχείς οιστρογονικούς (ER+) ή προγεστερινικούς (PRG+)
• Τέλος  στις ασθενείς με HER2 +  χρησιμοποιούνται  στοχευμένες θεραπείες για μείωση των συγκεκριμένων πρωτεϊνών.

Αποκατάσταση μαστών

Η πλειονότητα των γυναικών που υποβάλλονται σε  χειρουργική θεραπεία κατά του καρκίνου του μαστού  χρήζουν αισθητικής αποκατάστασης. Η διαδικασία αυτή μπορεί να λάβει χώρα στον ίδιο χειρουργικό χρόνο που γίνεται η μαστεκτομή ή ογκεκτομή ή σε δεύτερο χρόνο μετά από λίγους μήνες ή χρόνια με τη στενή συνεργασία Πλαστικού χειρουργού. Χρησιμοποιούνται είτε εμφυτεύματα σιλικόνης είτε μοσχεύματα της ίδιας της ασθενούς από άλλα μέρη του σώματος.

Συμπερασματικά γίνεται αντιληπτό ότι η πρόληψη του καρκίνου του μαστού αποτελεί το σημαντικότερο στοιχείο στη καταπολέμηση της μάστιγας αυτής και θα πρέπει όλοι οι φορείς να ευαισθητοποιηθούν προς τη κατεύθυνση αυτή.