Μόλις το 5-10% των ασθενών θα χρειαστεί ειδική χειρουργική επέµβαση στον αυχένα, για παθήσεις όπως η κήλη µεσοσπονδυλίου δίσκου (δισκοκήλη) και η αυχενική µυελοπάθεια. Σε κάθε περίπτωση, ο πόνος στον αυχένα πρέπει να αντιμετωπίζεται από έναν ιατρό µε ειδίκευση στη σπονδυλική στήλη.

Τι ευθύνεται για τον πόνο στον αυχένα;

Συνήθως προκαλείται από κακή στάση του σώµατος, όπως π.χ. σε κάποιον που εργάζεται µπροστά από έναν υπολογιστή, κοιµάται σε λάθος στάση ή οδηγεί για πολλές ώρες. Μπορεί να κρατάει για λίγες ώρες ή ηµέρες, ή να αποκτήσει χρόνιο χαρακτήρα. Είναι πάντως συχνότερος στις γυναίκες από ότι στους άνδρες. Ο πόνος µπορεί να αντανακλά στο κεφάλι (στη µία ή και στις δύο πλευρές του κεφαλιού), στον ώµο, στα χέρια ή και στην πλάτη. Επίσης, µπορεί να υπάρχει περιορισµός στην κίνηση του αυχένα ή τοπικός σπασµός, αυτό που κοινώς ονοµάζεται "πιάσιµο" ή "ψύξη".

Ο πόνος στον αυχένα µπορεί να εµφανιστεί αιφνίδια, µετά από µία απότοµη κίνηση ή ένα τροχαίο ατύχηµα, ή να εγκατασταθεί σιγά-σιγά και να παραµείνει για εβδοµάδες ή µήνες. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο πόνος στον αυχένα προκαλείται από µυϊκή καταπόνηση. Συνοπτικά, τα αίτια του πόνου στον αυχένα είναι:

• απλή κάκωση των µυών και συνδέσµων από κακή στάση του σώµατος στη δουλειά ή στον ύπνο, βαρειά σωµατική εργασία κ.λπ. Είναι το συχνότερο αίτιο
• ένα κάταγµα ή εξάρθρηµα.
• κάκωση δίκην µαστιγίου (whiplash injury) Χαρακτηριστική είναι η κάκωση που υφίσταται ο οδηγός ενός σταµατηµένου αυτοκινήτου (π.χ. στο κόκκινο φανάρι), πάνω στο οποίο πέφτει ένα άλλο αυτοκίνητο.
• αυχενική δισκοκήλη (κήλη µεσοσπονδυλίου δίσκου).
• αυχενική µυελοπάθεια.
• ρευµατοειδής αρθρίτιδα, σύνδροµο Chiari, αυχενική δυστονία, όγκος σπονδυλικής στήλης, απόστηµα (σπάνια αίτια πόνου στον αυχένα, αλλά πρέπει να αναζητούνται όταν υπάρχει διαγνωστικό πρόβληµα).

Πότε ο πόνος στον αυχένα θεωρείται επικίνδυνος;

Στις παρακάτω περιπτώσεις, ο πόνος θεωρείται επικίνδυνος και πρέπει να αναζητά κανείς εξέταση από ιατρό:

• όταν ο πόνος άρχισε αιφνίδια, µετά από ένα πέσιµο ή τροχαίο ατύχηµα (υποψία κάκωσης σπονδυλικής στήλης πχ κατάγµατος).
• όταν ο πόνος αντανακλά στα χέρια ή στα πόδια, µόνος ή σε συνδυασµό µε µούδιασµα ή κάψιµο (υποψία κήλης µεσοσπονδυλίου δίσκου).
• όταν ο πόνος συνοδεύεται από νευρολογικά συµπτώµατα όπως αδυναµία στα χέρια, δυσκολία στο περπάτηµα, διαταραχές στην ούρηση ή την σεξουαλική λειτουργία (υποψία αυχενικής µυελοπάθειας).
• όταν ο πόνος συνοδεύεται από έντονο πονοκέφαλο και εµετό, πυρετό, εξάνθηµα στο σώµα ή ευαισθησία στο φως (υποψία µηνιγγίτιδας).
• όταν ο πόνος συνοδεύεται από πόνο στο στήθος ή το σαγόνι, εφίδρωση, ταχυπαλµία, δύσπνοια, ωχρότητα (υποψία εµφράγµατος του µυοκαρδίου).

Πως αντιμετωπίζεται ο πόνος στον αυχένα από τον ιατρό

Ο έλεγχος ξεκινάει πάντα από το ιστορικό και τη νευρολογική εξέταση. Στην αρχή, ο ιατρός θα σας ζητήσει να πείτε αναλυτικά ποιο είναι το πρόβληµα, αλλά και να αναφέρετε κάθε άλλο πρόβληµα υγείας που σας απασχολεί. Κατόπιν, ο ιατρός θα σας ζητήσει να κάνετε όλες τις κινήσεις του αυχένα και ακολούθως θα εξετάσει νευρολογικά τα χέρια και τα πόδια σας.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αυτά αρκούν για να τεθεί η διάγνωση. Αν χρειάζεται, ο ιατρός θα ζητήσει περαιτέρω εξετάσεις όπως:

• ακτινογραφίες αυχένα.
• αξονική τοµογραφία.
• µαγνητική τοµογραφία.
• ηλεκτροµυογράφηµα.

Συμβουλές για να προλάβετε τον πόνο στον αυχένα;

• Αν οδηγείτε για πολλές ώρες ή εργάζεστε πολλές ώρες µπροστά από έναν υπολογιστή, κάντε συχνά διαλλείματα κάθε ώρα για να χαλαρώσετε.
• προσαρµόστε την καρέκλα στο γραφείο σας, την οθόνη του υπολογιστή σας, έτσι ώστε ο αυχένας και γενικά η σπονδυλική στήλη να είναι σε ουδέτερη θέση. Θα πρέπει η οθόνη να βρίσκεται στο ύψος των µατιών, ούτως ώστε να µη σκύβετε ή στρίβετε το κεφάλι σας για πολλές ώρες κάθε µέρα. Η έκταση του αυχένα (όταν γυρίζει το κεφάλι µας "προς τα πάνω") είναι συνήθως η στάση που ενοχλεί.
• Αποφύγετε να στερεώνετε το τηλέφωνο ανάµεσα στο αυτί και τον ώµο σας όταν µιλάτε.
• Αποφύγετε να κοιµάστε µπρούµυτα. ∆ιαλέξτε το σωστό µαξιλάρι για τον ύπνο σας. Μη χρησιµοποιείτε πάνω από ένα µαξιλάρι.
• Ασκηθείτε τακτικά. Γυµνάστε ιδιαίτερα τους θωρακικούς µύες. Ζητήστε τη γνώµη ενός φυσικοθεραπευτή ή φυσιάτρου.
• Σταµατήστε ή ελαττώστε το κάπνισµα.

Τι να κάνετε αν σας πιάσει πόνος στον αυχένα;

• Ξεκουραστείτε. Σταµατήστε την δουλειά σας και αν είναι εφικτό ξαπλώστε για λίγο. Θυµηθείτε: οι µύες του αυχένα κουράζονται µε τη στήριξη του κεφαλιού όλη τη µέρα
• "Πρώτα κρύο και µετά ζεστό". Με την έναρξη του πόνου, η εφαρµογή τοπικού ψύχους (πχ παγάκια µέσα σε µία φανέλα για 20 λεπτά) σταµατάει τη φλεγµονή. Αφού ηρεµήσει κάπως ο πόνος, µπορείτε να εφαρµόσετε τοπικά θερµότητα (µε ένα ζεστό ύφασµα ή και ένα ζεστό ντους) για να ανακουφίσετε το µυϊκό σπασµό.
• Κάνετε αργές κινήσεις (stretching) του αυχένα σε όσες διευθύνσεις σας επιτρέπει ο πόνος π.χ. στρέψτε το κεφάλι δεξιά και µετά αριστερά, πάνω και µετά κάτω κ.ο.κ.
• Χρησιµοποιείστε τοπικές κρέµες που περιέχουν παυσίπονα, µενθόλη, καµφορά κ.λπ.
• Ζητήστε από κάποιον να σας κάνει ένα απαλό τοπικό µασάζ
• Χρησιµοποιείστε φάρµακα: ξεκινήστε πάντα από το πιο απλό παυσίπονο. Η παρακεταµόλη υπάρχει σε πολλά γνωστά σκευάσµατα. Έχει συγκριτικά τις λιγότερες παρενέργειες και µπορεί να χορηγηθεί σε δόση από 500 έως και 1000mg κάθε φορά και έως 4g την ηµέρα σε νέα και υγιή άτοµα. Επίσης, συνδυάζεται µε την κωδεΐνη ή µε µυοχαλαρωτικό για καλύτερο αποτέλεσµα.

Να βάλω αυχενικό κολάρο ;

Αν ο πόνος είναι πολύ έντονος, µπορείτε να φορέσετε ένα µαλακό κολάρο για λίγες ηµέρες. Αν το φορέσετε για πολύ καιρό, οι µύες "ξεχνούν" να εργάζονται και ατροφούν.

Τα παραπάνω δεν εφαρµόζονται σε πόνο που προέρχεται από τραυµατισµό π.χ. σε ένα τροχαίο ατύχηµα. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να τοποθετηθεί αµέσως ένα κολλάρο (κατά προτίµηση σκληρό) και να σας εξετάσει ιατρός µε ειδίκευση στις παθήσεις της σπονδυλικής στήλης.

Ένας ασθενής θα χρειαστεί χειρουργείο για τον αυχένα, όταν:

1. έχει πόνο που δεν αντιµετωπίζεται µε συντηρητικά µέσα (φάρµακα, φυσικοθεραπεία, ξεκούραση).

2. έχει νευρολογικά συµπτώµατα (αδυναµία στα χέρια, δυσκολία στο περπάτηµα, διαταραχές από την ούρηση).

Ο σκοπός µιας χειρουργικής επέµβασης στον αυχένα είναι η αποσυµπίεση του νωτιαίου µυελού και των νεύρων, αλλά και η αποκατάσταση της σταθερότητας της σπονδυλικής στήλης, έτσι ώστε να φύγει ο πόνος και να σταµατήσουν τα νευρολογικά συµπτώµατα.

Η συνήθης χειρουργική επέµβαση στον αυχένα είναι η αυχενική µικροδισκεκτοµή. Είναι µια σύγχρονη και ασφαλής επέµβαση, διάρκειας 2 περίπου ωρών. Μικροδισκεκτοµή σηµαίνει αφαίρεση του δίσκου (δισκεκτοµή) µε το χειρουργικό µικροσκόπιο. Ακολουθεί η σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης µε τεχνητό δίσκο. Η επέµβαση απαιτεί παραµονή στο νοσοκοµείο για ένα βράδυ. Την επόµενη ηµέρα, ο ασθενής φεύγει από το νοσοκοµείο και ακολουθεί κάποιες οδηγίες αποκατάστασης για λίγες εβδοµάδες.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Κωνσταντίνο Kωσταβάρα , Νευροχειρουργός, τηλέφωνο 210 - 64 03 183, ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα: www.neurocenter.gr

Διαβάστε και άλλα θέματα Νευροχιερουργικής εδώ