Η βασική λειτουργία του είναι η παραγωγή υγρού που βοηθά στον εμπλουτισμό του σπέρματος, συμμετέχοντας έτσι στη διαδικασία της αναπαραγωγής. Το βάρος του στην ενήλικη ζωή είναι περίπου 15 γραμμάρια και έχει σχήμα κάστανου. Οι παθήσεις που επηρεάζουν τον προστάτη αδένα είναι: οι προστατίτιδες δηλαδή οι λοιμώξεις – φλεγμονές του προστάτη, η καλοήθης υπερτροφία, όπου ο όγκος του προστάτη αυξάνεται σταδιακά συμβαδίζοντας συνήθως με την ηλικία και τέλος ο καρκίνος του προστάτη, που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός.

Ο καρκίνος του προστάτη

Ο καρκίνος του προστάτη, δηλαδή η ανάπτυξη κακοήθων κυττάρων στους ιστούς του αδένα, είναι η πιο κοινή μορφή καρκίνου στους άνδρες και η δεύτερη σε συχνότητα αιτία θανάτου (μετά τον καρκίνο του πνεύμονα). Η ανάπτυξή του είναι ύπουλη χωρίς να δίνει συγκεκριμένα συμπτώματα, τουλάχιστον στα αρχικά στάδια της νόσου. Ωστόσο η έγκυρή του διάγνωση, άρα και θεραπεία, είναι εφικτή αρκεί όλοι οι άνδρες να είναι ευαισθητοποιημένοι στην πρόληψη της νόσου. Έτσικάθε άνδρας μετά την ηλικία των 50 ετών θα πρέπει κάθε χρόνο να κάνει μια απλή εξέταση αίματος που μετρά το ειδικό προστατικό αντιγόνο ( PSA) και να επισκέπτεται τον ουρολόγο του. Κατά την επίσκεψη θα κρίνει ο ουρολόγος με βάση το ιστορικό, την κλινική εξέταση και το PSA αν ο άνδρας είναι ύποπτος για την ασθένεια. Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι δεν υπάρχει φυσιολογική τιμή του PSA γιατί η μέτρησή του θα πρέπει να συσχετιστεί με άλλους παράγοντες καθότι δεν είναι ειδικός δείκτης για τον καρκίνο άλλα ειδικός για τον προστάτη. Σε κάθε περίπτωση η τελική διάγνωση του καρκίνου του προστάτη γίνεται με την βιοψία του οργάνου.

Η αποτελεσματική θεραπεία για τον εντοπισμένο καρκίνο του προστάτη είναι η ριζική προστατεκτομή, δηλαδή η αφαίρεση ολόκληρου του οργάνου, μαζί με τις σπερματοδόχους κύστεις και στις περιπτώσεις που είναι απαραίτητο συνοδεύεται και από αμφοτερόπλευρο πυελικό λεμφαδενικό καθαρισμό. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ο καθαρισμός της περιοχής από τη νόσο με στόχο την διατήρηση της εγκράτειας των ούρων αλλά και της στυτικής λειτουργίας. Τις τελευταίες δεκαετίες έδαφος έχει κερδίσει η ρομποτική ριζική προστατεκτομή καθώς τα πλεονεκτήματα σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο είναι σημαντικά για τον ασθενή, τόσο στο ογκολογικό αποτέλεσμα όσο και λειτουργικά. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι περισσότερες ριζικές προστατεκτομές στην Αμερική γίνονται πλέον ρομποτικά εγκαταλείποντας παλιότερες τεχνικές, ενώ το ίδιο γίνεται και στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών εγκαταστάθηκε το 2006 το πρώτο ρομποτικό σύστημα στην Ελλάδα, παρέχοντας έκτοτε επεμβάσεις για καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του ουροποιητικού με τη σύγχρονη αυτή μέθοδο.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη

Πρόκειται για τη σταδιακή αύξηση του μεγέθους του αδένα του προστάτη που παρατηρείται συνήθως μετά την ηλικία των 40 ετών. Είναι εξαιρετικά συχνή πάθηση αφού το 40% με 70% των ανδρών θα βιώσουν τα συμπτώματα της νόσου στην 5^η και 6^η δεκαετία της ζωής τους αντίστοιχα. Λόγω της ανατομικής θέσης του προστάτη που περιβάλει το αρχικό τμήμα της ουρήθρας, η αύξηση αυτού προκαλεί συμπίεση κυκλοτερώς των τοιχωμάτων της ουρήθρας προκαλώντας αποφρακτικά και ερεθιστικά ενοχλήματα. Το αποτέλεσμα είναι ο ασθενής να βιώνει διάφορα συμπτώματα όπως:

• Συχνοουρία: τακτική ανάγκη για ούρηση αποβάλλοντας μικρές κάθε φορά ποσότητες
• Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
• Νυχτοουρία: η έγερση κατά τη νύχτα για ούρηση
• Μείωση της ροής και της ακτίνας των ούρων
• Διακοπτόμενη ούρηση
• Επιτακτική ούρηση: η αδυναμία αναστολής της ούρησης
• Επίσχεση των ούρων: είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε έναν ασθενή, δηλαδή η πλήρης αδυναμία αποβολής των ούρων
• Ακράτεια από υπερπλήρωση της κύστης
• Απώλεια σταγόνων μετά την ούρηση

Η θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη ποικίλει ανάλογα με τα συμπτώματα και τη σοβαρότητα αυτών. Έτσι, σε ελαφριές μορφές, ενδείκνυται η φαρμακευτική θεραπεία που μπορεί να απαλύνει τα συμπτώματα ή ακόμη και να παρατείνει (σε ορισμένες περιπτώσεις και για μεγάλο χρονικό διάστημα) την οριστική θεραπεία, η οποία είναι χειρουργική. Σε αυτές τις περιπτώσεις, και μάλιστα όταν ο προστάτης είναι ιδιαίτερα μεγάλος, η ρομποτική αφαίρεση όλου του αδενώματος του προστάτη παρέχει αναίμακτα και με ελάχιστα επεμβατικό τρόπο απαλλαγή από τα συμπτώματα, αποφεύγοντας επίπονες και μεγάλες χειρουργικές τομές.

Ρομποτική Προστατεκτομή

Η ρομποτική μέθοδος DaVinci αποτελεί μία ελάχιστα επεμβατική τεχνική, η οποία πραγματοποιείται με τη χρήση ενός ρομπότ, το οποίο χειρίζεται ο χειρουργός που κάθεται σε ειδική κονσόλα. Το σύστημα DaVinci παρέχει ευκολότερη πρόσβαση στη δύσκολη περιοχή της πυέλου και προσφέρει ακρίβεια και σταθερότητα στις κινήσεις του χειρουργού μέσω της μεγεθυμένης και τρισδιάστατης απεικόνισης των οργάνων του σώματος και των μικροσκοπικών εργαλείων που έχουν πολύ μεγαλύτερη ευκαμψία από αυτή του ανθρώπινου καρπού. Στην περίπτωση του καρκίνου, η ριζική εκτομή του προστάτη και των σπερματοδόχων κύστεων με ή χωρίς λεμφαδενικό καθαρισμό, πραγματοποιούνται αναίμακτα και με απόλυτη ευκρίνεια με στόχο τη διατήρηση των νεύρων της στύσης, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα μια στεγανή ουρηθροκυστική αναστόμωση και εγκράτεια. Στην περίπτωση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, η ρομποτική επέμβαση πετυχαίνει την αναίμακτη αφαίρεση όλου του αδενώματος, απαλλάσσοντας τον ασθενή οριστικά από τα δυσουρικά συμπτώματα. Η επέμβαση, πραγματοποιείται μέσω 5 τομών μικρότερων του ενός εκατοστού στην περιοχή της κάτω κοιλίας, μέσω των οποίων οποίες εισέρχονται στο σώμα η κάμερα και τα μικροσκοπικά ρομποτικά εργαλεία. Η μέθοδος θεωρείται ελάχιστα τραυματική προκαλώντας λιγότερο μετεγχειρητικό stress στον ασθενή, με αποτέλεσμα η νοσηλεία να είναι μικρότερη (1-2 μέρες κατά μέσο ορό) και η επάνοδος στην καθημερινότητα να είναι γρηγορότερη.

Πλεονεκτήματα της Ρομποτικής Χειρουργικής

Η ρομποτική χειρουργική για τις παθήσεις του προστάτη προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στον ασθενή, τα οποία είναι μεταξύ άλλων:

- Άμεση εγκράτεια ούρων.

- Καλύτερη στυτική λειτουργία.

- Μικρότερος χρόνος νοσηλείας και συνεπώς γρήγορη έξοδος από το νοσοκομείο.

- Ταχύτερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές και επαγγελματικές δραστηριότητες.

- Ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού άλγους, μικρότερη χρήση αναλγητικών και λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές.

- Γρήγορη αφαίρεση καθετήρα.

- Καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα.

- Λιγότερη απώλεια αίματος και μικρότερη πιθανότητα μετάγγισης.

Πλουμίδης Αχιλλέας,
Ουρολόγος, Ρομποτική Χειρουργική
www.ploumidis-urology.gr