Είναι μια εξέταση κατά την οποία ο ουρολόγος επισκοπεί υπό όραση το εσωτερικό της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστεως, τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα.Αποτελεί την βασική εξέταση για την διάγνωση πολλών παθήσεων της ουροδόχου κύστεως, ενώ προσφέρει σημαντική βοήθεια και στη διάγνωση  παθήσεων της ουρήθρας, του προστάτη ή ακόμη και του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος.
 
Σε ποιες περιπτώσεις πραγματοποιείται η κυστεοσκόπηση

Οι συχνότερες  ενδείξεις για να γίνει μια κυστεοσκόπηση είναι:

• Αιματουρία ,δηλαδή παρουσία αίματος στα ούρα, είτε  μακροσκοπική (να βλέπει ο ασθενής  κόκκινα, ροζ ή σκούρα καφέ ούρα)  ή   μικροσκοπική (να παρουσιάζει ο ασθενής ερυθρά αιμοσφαίρια στη  γενική εξέταση ούρων)

•Ακράτεια ούρων, δηλαδή όταν οι ασθενείς (άντρες ή γυναίκες) χάνουν ούρα είτε με το βήχα, την άσκηση, το γέλιο, είτε στην προσπάθεια να προλάβουν μια έντονη επιθυμία για ούρηση

• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις, δηλαδή ουρολοιμώξεις που επανέρχονται μετά τη διακοπή της αντιβίωσης και ταλαιπωρούν τους ασθενείς προκαλώντας δυσουρία, επώδυνη ούρηση και συχνουρία.

• Για τη διάγνωση καταστάσεων που προκαλούν απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος  και εμπόδιο στη ροή των ούρων, όπως για παράδειγμα  ένας λίθος  στην ουρήθρα ή στην κύστη, ένα  νεόπλασμα ή μια υπερτροφία του προστάτη

•Σε περιπτώσεις ύποπτων απεικονιστικών ευρημάτων ,δηλαδή ύποπτων ευρημάτων από τον υπέρηχο ,την  αξονική τομογραφία ή την πυελογραφία, όπως  νεοπλασμάτα ουροδόχου κύστεως, για να επιβεβαιωθεί ή να απορριφθεί η αρχική υποψία

• Το ίδιο και  σε περιπτώσεις ύποπτων αποτελεσμάτων ,για ύπαρξη νεοπλασμάτων  ουροδόχου κύστεως, από μία  κυτταρολογική εξέταση ούρων

•Περιοδικός τακτικός έλεγχος ασθενών που έχουν υποβληθεί σε διουρηθρική αφαίρεση όγκων κύστης για την έγκαιρη διάγνωση πιθανής υποτροπής

•Για την τοποθέτηση ή αφαίρεση ουρητηρικών καθετήρων ,αυτά δηλαδή που ονομάζουμε pig-tails και είναι λεπτά σωληνάκια που μπαίνουν εσωτερικά στον ουρητήρα σε περιπτώσεις λίθων ή γενικά απόφραξης

• Για λήψη βιοψιών από το τοίχωμα της ουροδόχου κύστεως

• Για την διενέργεια ανιούσας πυελογραφίας
 
Τι πρέπει να γνωρίζετε πριν την εξέταση

Η κυστεοσκόπηση γίνεται με το εργαλείο που ονομάζεται κυστεοσκόπιο. Μπορεί να γίνει με άκαμπτο ή με εύκαμπτο κυστεοσκόπιο.

Το άκαμπτο αποτελείται από ένα μεταλλικό λεπτό σωλήνα και ως εκ τούτου είναι περισσότερο επώδυνο ,τραυματικό και λιγότερο ανεκτό από τους ασθενείς. Το εύκαμπτο κυστεοσκόπιο  αποτελείται από μαλακό και λεπτότερο υλικό, είναι πρακτικά  ανώδυνο και καλύτερα ανεκτό από τον ασθενή, κυρίως από τους άνδρες ,καθώς διεισδύει πιο εύκολα μέσα από τις  καμπύλες της  ανδρικής ουρήθρας.

Ο ουρολόγος έχει τη δυνατότητα να στρέφει την άκρη του εύκαμπτου κυστεοσκοπίου έως και  210 μοίρες προς τα επάνω και 160 μοίρες προς τα κάτω καλύπτοντας και ελέγχοντας έτσι όλο το εσωτερικό της ουροδόχου κύστεως.

Στη μία άκρη του κυστεοσκοπίου προσαρμόζεται ειδική κάμερα και ειδικό καλώδιο φωτισμού έτσι ώστε οι εικόνες  του κυστεοσκοπίου να εμφανίζονται σε μεγέθυνση σε οθόνη.Μέσα από το κυστεοσκόπιο περνά φυσιολογικός ορός  για να γεμίζει σιγά σιγά την κύστη και να διευκολύνει την όραση και την εξέταση, καθώς και εύκαμπτα λεπτά εργαλεία όπου είναι απαραίτητο, όπως πχ  λεπτές λαβίδες .
 
Η διαδικασία της κυστεοσκόπησης

Ο εξεταζόμενος τοποθετείται σε ύπτια θέση ή σε γυναικολογική θέση (θέση λιθοτομής).Η είσοδος του κυστεοσκοπίου γίνεται από το έξω στόμιο της ουρήθρας. Προηγουμένως έχουν επιμελώς αποστειρωθεί τα έξω γεννητικά όργανα ,είτε με ιωδιούχο διάλυμα betadine είτε σε περιπτώσεις αλλεργίας με άλλο υγρό αντισηπτικό διάλυμα.

Στη συνέχεια τοποθετείται  στην ουρήθρα άφθονο λιπαντικό gel που περιέχει  ξυλοκαΐνη (τοπικό αναισθητικό). Το gel μένει για κάποιο χρονικό διάστημα στην ουρήθρα ώστε να δράσει καλά. Η είσοδος και προώθηση του κυστεοσκοπίου στην ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη γίνεται με ήπιους χειρισμούς από τον ουρολόγο και σε έμπειρα χέρια η κυστεοσκόπηση με τη χρήση εύκαμπτου οργάνου είναι πρακτικά ανώδυνη.

Στη συνέχεια η ουροδόχος κύστη πληρούται με φυσιολογικό ορό για να εκπτυχθεί. Με τη διάταση του εσωτερικού  της κύστης εξαφανίζονται οι πτυχές του τοιχώματός της  και διευκολύνεται ο έλεγχός της.

Κατά την κυστεοσκόπηση επισκοπείται ο βλεννογόνος της ουρήθρας, ο έξω σφιγκτήρας, το σπερματικό λοφίδιο και οι προστατικοί λοβοί (στον άνδρα), ο αυχένας της ουροδόχου κύστης, ο βλεννογόνος της κύστης στο σύνολό της και το κυστικό τρίγωνο με τα δύο ουρητηρικά στόμια στις γωνίες του τριγώνου.
 
Η κυστεοσκόπηση εάν ακολουθηθούν όλα τα παραπάνω είναι πολύ καλά ανεκτή από τους ασθενείς. Μπορεί τις πρώτες ώρες να υπάρξει μια αίσθηση καύσου κατά την ούρηση και μικρή ποσότητα αίματος στα ούρα  και για αυτό το λόγο συνιστάται αυξημένη λήψη υγρών τις πρώτες ημέρες μετά την εξέταση και κάλυψη του ασθενούς με αντιβιοτική αγωγή. Σε περίπτωση κάποιου σημαντικότερου συμπτώματος  από τα παραπάνω ο ασθενής ενημερώνει άμεσα τον ουρολόγο του.

Σήμερα η ιατρική παρέχει την δυνατότητα πολλών μοντέρνων απεικονιστικών μεθόδων. Η άμεση όμως οπτική εξέταση ενός οργάνου είναι συχνά όχι μόνο απαραίτητη, αλλά και αναντικατάστατη ως πηγή εξαγωγής ασφαλούς συμπεράσματος.
 
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον κο Σαλμά Ιωάννη Χειρουργός Ουρολόγος, Ουρολογικό Ανδρολογικό Ιατρείο Ουροδιάγνωση, τηλ.  6936762009/2109604187 ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα :www.ourodiagnosi.gr, https://www.facebook.com/ourodiagnosi