Άνθρωποι που έχουν περισσότερο στρες ενδεχομένως είναι πιο πιθανό να εμφανίζουν επικίνδυνες συμπεριφορές υγείας οι οποίες μπορεί να μειώνουν την παραγωγή νέων αφελών λεμφοκυττάρων. Η αλλαγή στις καθημερινές συνήθειες και στον τρόπο ζωής και διατροφής θα μπορέσει να επιβραδύνει την εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Η μελέτη

Για να κατανοήσουν καλύτερα γιατί τα άτομα με την ίδια χρονολογική ηλικία μπορεί να έχουν διαφορετικές ανοσολογικές ηλικίες, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνια (USC) εξέτασαν δεδομένα από τη μελέτη Health and Retirement (HRS), μια μεγάλη, εθνικά αντιπροσωπευτική έρευνα ενηλίκων στις ΗΠΑ.

Οι ερευνητές του HRS ρώτησαν τους συμμετέχοντες για διάφορα είδη στρεσογόνων παραγόντων που έχουν βιώσει, συμπεριλαμβανομένων αγχωτικών γεγονότων της ζωής, (όπως η απώλεια εργασίας, διακρίσεις, όπως η άδικη μεταχείριση ή η άρνηση φροντίδας, σοβαρό τραύμα στη διάρκεια της ζωής, όπως ένα μέλος της οικογένειας που έχει μια απειλητική για τη ζωή ασθένεια και το χρόνιο στρες, όπως η οικονομική πίεση).

Πρόσφατα, οι ερευνητές του HRS άρχισαν επίσης να συλλέγουν δείγματα αίματος από συμμετέχοντες, μετρώντας τον αριθμό των διαφορετικών τύπων κυττάρων του ανοσοποιητικού που υπάρχουν, συμπεριλαμβανομένων των λευκών αιμοσφαιρίων. Αυτά τα κύτταρα παίζουν κεντρικό ρόλο στις ανοσολογικές αποκρίσεις σε ιούς, βακτήρια και άλλους εισβολείς.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που συλλέγονται τόσο λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος σε μια μεγάλη εθνική έρευνα.

Αναλύοντας τα δεδομένα από 5.744 συμμετέχοντες στο HRS που έδωσαν αίμα και απάντησαν σε ερωτήσεις έρευνας σχετικά με το στρες, η ερευνητική ομάδα του USC διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που βίωσαν περισσότερο στρες είχαν μικρότερο ποσοστό «αφελών» Τ κυττάρων (φρέσκα κύτταρα που απαιτούνταν για να αντιμετωπίσουν νέους εισβολείς).

Έχουν επίσης μεγαλύτερη αναλογία «όψιμων διαφοροποιημένων» Τ κυττάρων - παλαιότερα κύτταρα που έχουν εξαντλήσει την ικανότητά τους να καταπολεμούν τους εισβολείς - αντί να παράγουν πρωτεΐνες που μπορούν να αυξήσουν την επιβλαβή φλεγμονή. Τα άτομα με χαμηλές αναλογίες νεότερων Τ κυττάρων και υψηλές αναλογίες παλαιότερων Τ κυττάρων έχουν πιο γηρασμένο ανοσοποιητικό σύστημα.

«Αφού ελέγξαμε την κακή διατροφή και τα χαμηλά ποσοστά άσκησης η σύνδεση μεταξύ του στρες και της επιταχυνόμενης γήρανσης του ανοσοποιητικού δεν ήταν τόσο ισχυρή. Αυτό υποδηλώνει ότι η βελτίωση αυτών των συμπεριφορών υγείας μπορεί να βοηθήσει στην αντιστάθμιση των κινδύνων που σχετίζονται με το στρες», είπε η επιστημονική ομάδα.

Ομοίως, αφού η ομάδα του USC υπολόγισε την πιθανή έκθεση στον κυτταρομεγαλοϊό – έναν κοινό, συνήθως ασυμπτωματικό ιό που είναι γνωστό ότι επιταχύνει τη γήρανση του ανοσοποιητικού – η σχέση μεταξύ του στρες και της γήρανσης των κυττάρων του ανοσοποιητικού μειώθηκε.

Ενώ ο κυτταρομεγαλοϊός (CMV) κανονικά παραμένει αδρανής στο σώμα, οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι το στρες μπορεί να προκαλέσει έξαρση του CMV και να αναγκάσει το ανοσοποιητικό σύστημα να δεσμεύσει περισσότερους πόρους για τον έλεγχο του επανενεργοποιημένου ιού. Ο διαρκής έλεγχος των λοιμώξεων μπορεί να εξαντλήσει τα αφελή αποθέματα Τ-λεμφοκυττάρων και να οδηγήσει σε πιο εξαντλημένα Τ κύτταρα που κυκλοφορούν σε όλο το σώμα και προκαλούν χρόνια φλεγμονή, μια σημαντική συμβολή στην ασθένεια που σχετίζεται με την ηλικία.

Συμπεράσματα

«Η μελέτη μας βοηθά στην αποσαφήνιση της σχέσης μεταξύ κοινωνικού στρες και ταχύτερης γήρανσης του ανοσοποιητικού. Υπογραμμίζει επίσης πιθανούς τρόπους επιβράδυνσης της γήρανσης του ανοσοποιητικού, όπως η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν το στρες και η βελτίωση των συμπεριφορών του τρόπου ζωής όπως η διατροφή, το κάπνισμα και η άσκηση. Η ανάπτυξη αποτελεσματικών εμβολίων για τον κυτταρομεγαλοϊό μπορεί να βοηθούν επίσης στην ανακούφιση της γήρανσης του ανοσοποιητικού συστήματος», δήλωσε ο Eric Klopack, επικεφαλής ερευνητής στην ομάδα του USC.

Τα λιγότερο γηρασμένα ανοσοποιητικά συστήματα είναι περισσότερο ικανά να καταπολεμούν τις λοιμώξεις και να δημιουργούν προστατευτική ανοσία από τα εμβόλια. Η ανοσοευαισθησία, μπορεί να εξηγήσει γιατί οι άνθρωποι είναι πιθανό να έχουν πιο σοβαρές περιπτώσεις COVID-19 και ασθενέστερη απόκριση στα εμβόλια καθώς γερνούν. Η κατανόηση του τι επηρεάζει τη γήρανση του ανοσοποιητικού μπορεί να βοηθήσει τους ερευνητές να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις ανισότητες στην υγεία και τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία.

Tραυματικά γεγονότα, εργασιακό στρες, καθημερινοί στρεσογόνοι παράγοντες και διακρίσεις μπορεί ενδεχομένως να επιταχύνουν τη γήρανση του ανοσοποιητικού, αυξάνοντας τον κίνδυνο για καρκίνο, καρδιοπάθεια και άλλες νόσους, όπως COVID-19, ανέφεραν οι ερευνητές.

Πηγή: Proceedings of the National Academy of Sciences.