Θα μπορούσαμε να πούμε πως ο κρυσταλλοειδής φακός του ματιού δρά όπως ο φακός μιας φωτογραφικής μηχανής που εστιάζει την εικόνα πάνω στο φιλμ (στην περίπτωση του ματιού πάνω στον αμφιβληστροειδή χιτώνα). Φυσιολογικά, ο κρυσταλλοειδής φακός είναι αδιαφανής και καθαρός σαν κρύσταλλο. Η θόλωσή του από διάφορες αιτίες ονομάζεται καταρράκτης.

Ποιες αιτίες προκαλούν τον καταρράκτη;

Η ηλικία είναι ένας βασικός παράγοντας. Όλοι μετά από κάποια ηλικία, συνήθως, μετά την ηλικία των 65, θα εμφανίσουν κάποια θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού, και επομένως καταρράκτη.

Άλλες αιτίες που προκαλούν καταρράκτη είναι ορισμένες συγγενείς παθήσεις, η έκθεση σε ακτινοβολίες, ο σακχαρώδης διαβήτης, η μακροχρόνια λήψη κορτιζόνης και άλλων φαρμάκων, ορισμένοι τραυματισμοί στα μάτια. Χειρουργικές επεμβάσεις, όπως η υαλοειδεκτομή μπορεί να προκαλέσουν καταρράκτη ή να επιδεινώσουν τον ήδη υπάρχοντα καταρράκτη.

Πως θα αναγνωρίσω  τα συμπτώματα;

Aρχικά, πρέπει να ξέρετε πως ο καταρράκτης προκαλεί μείωση της όρασης. Αν μπορούσαμε να το παραλληρίσουμε με μια κατάσταση, θα λέγαμε πως είναι σαν να βλέπεις μέσα από ένα θολό γυαλί. Στην περίπτωση του καταρράκτη η μείωση της όρασης είναι προοδευτική και αφορά τη μακρινή και την κοντινή όραση.

Άλλα συμπτώματα που απαιτούν προσοχή

• ευαίσθητα μάτια στο φώς και αντανακλάσεις γύρω από ορισμένα αντικείμενα (όπως ακτίνες γύρω από τα φώτα των αυτοκινήτων κατά την βραδινή οδήγηση).
• τα χρώματα σας φαίνονται λιγότερο ζωηρά ή και ξεθωριασμένα
• εμφάνιση μυωπίας ή αύξηση αυτής, όταν ήδη υπάρχει. Για το λόγο αυτό, δηλαδή την εμφάνιση μυωπίας, ορισμένες φορές στα αρχικά στάδια του καταρράκτη η όραση βελτιώνεται για κοντά και ο ασθενής αρχίζει να διαβάζει χωρίς γυαλιά
• διπλή όραση στο μάτι που εμφανίζει καταρράκτη.

Μπορώ να απαλλαχτώ από τον καταρράκτη;

Η θεραπεία του καταρράκτη γίνεται με την χειρουργική αφαίρεσή του με την τεχνική της φακοθρυψίας (κατά την οποία επιτυγχάνεται η ρευστοποίηση και η αναρρόφηση του καταρρακτικού φακού) και την αντικατάστασή του με έναν τεχνητό διαφανή φακό, ο οποίος τοποθετείται στη θέση του κρυσταλλοειδούς φακού.

H χειρουργική αντιμετώπιση και τα νεότερα δεδομένα

Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του καταρράκτη έχει τελειοποιηθεί, σε σημείο που σήμερα πια να είναι από τις πιο ασφαλείς, πιο αποτελεσματικές και πιο επιτυχημένες χειρουργικές επεμβάσεις.

Η επέμβαση του καταρράκτη πραγματοποιείται με σκοπό να δει ο ασθενής καλύτερα. Σε αντίθεση με παλαιότερα, όπου περιμέναμε τον καταρράκτη να ‘ωριμάσει’ αρκετά πρίν την επέμβαση, στις μέρες μας με τις σύγχρονες χειρουργικές τεχνικές, η επέμβαση του καταρράκτη γίνεται όταν ο ασθενής αντιληφθεί ότι η μείωση της οράσεώς του τον ενοχλεί στις καθημερινές του ασχολίες, όπως την ικανότητα ανάγνωσης, οδήγησης και εργασίας.

Σε περίπτωση που η χειρουργική αφαίρεση του καταρράκτη γίνει όταν ο καταρράκτης είναι σε προχωρημένο στάδιο, αυτό μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών κατά τη διάρκεια του χειρουργείου.

Τι πρέπει να ξέρω για τον δευτερογενή καταρράκτη;

Ο κρυσταλλοειδής φακός βρίσκεται μέσα σε ένα πολύ λεπτό περίβλημα, που ονομάζεται περιφάκιο. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής αφαίρεσης του καταρράκτη, το περιφάκιο αυτό διατηρείται και ο τεχνητός φακός τοποθετείται μέσα σε αυτό, ώστε να μπορεί να σταθεροποιηθεί στη θέση του.

Μετά από μήνες ή χρόνια, το περίβλημα αυτό (και όχι ο φακός) μπορεί να θολώσει και αντίστοιχα να επηρεαστεί και η όραση. Η θόλωση αυτή ονομάζεται δευτερογενής καταρράκτης ή θόλωση του περιφακίου.

Όταν αυτό συμβεί, μπορεί εύκολα να διορθωθεί με τη βοήθεια ειδικού λέιζερ, με το οποίο επιτυγχάνεται ένα άνοιγμα στο θολωμένο περιφάκιο και η όραση επανέρχεται στο αρχικό της επίπεδο. Η εφαρμογή αυτού του λέιζερ είναι μια ανώδυνη και γρήγορη διαδικασία.

Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον Ευστράτιο Μενδρινό, οφθαλμίατρος, τηλ., 6941605539, διδάκτωρ και τ. Επιμελητή Πανεπιστημίου Γενεύης, ειδικού στις παθήσεις και χειρουργική αμφιβληστροειδούς, υαλοειδούς και ωχράς κηλίδας ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας www.polyiatreiomedica.gr. (Χελμού 24, Αγ. Στέφανος)