Ουσιαστικά, οι κιρκαδικοί ρυθμοί επηρεάζουν κάθε σύστημα του ανθρώπινου σώματος, από την κυκλοφορία μέχρι τις νοητικές λειτουργίες και το μεταβολισμό, τη μνήμη και τη διάθεση. Και σε μεγάλο βαθμό "προσδιορίζουν" πότε είμαστε πιο ευάλωτοι.

Για τους βιορυθμούς γίνεται πολλά χρόνια συζήτηση, πιο πρόσφατες όμως εξελίξεις της χρονοβιολογίας –της μελέτης των μηχανισμών του εσωτερικού μας ρολογιού- έχουν βοηθήσει τους ειδικούς να κατανοήσουν πώς οι χημικές αλλαγές επηρεάζουν τη λειτουργία των συστημάτων του οργανισμού, κάνοντάς τον πιο ευάλωτο για εκδηλώσεις συγκεκριμένων ασθενειών. Ποια ώρα της ημέρας είναι ο οργανισμός μας πιο ευάλωτος;

Ο βασικός "χρονοδιακόπτης" του σώματος είναι μια ομάδα νευρώνων μέσα στον υποθάλαμο, πίσω από τα μάτια. Όταν έχει σκοτάδι, οι νευρώνες αυτοί ρυθμίζουν την απελευθέρωση της μελατονίνης και χημικές αλλαγές όπως μείωση της θερμοκρασίας του σώματος, την πίεση του αίματος και το ρυθμό της καρδιάς.

Και ενώ αυτά τα συστήματα λειτουργούν πιο χαλαρά τη νύχτα, άλλα είναι πολύ πιο δραστήρια. Η παραγωγή οξέων στο στομάχι κορυφώνεται ανάμεσα στις 10 το βράδυ και τις 2 τα ξημερώματα. Έτσι γίνεται η πέψη του βραδινού γεύματος και πιθανώς εμφανίζονται οι καούρες. Το συκώτι εκκρίνει γλυκόζη στο κυκλοφορικό αμέσως πριν το ξημέρωμα. Η λεπτίνη, μια ορμόνη που καταστέλλει την όρεξη είναι ανεβασμένη όταν ξυπνάμε το πρωί – γι’ αυτό και τείνουμε να πεινάμε εκείνη την ώρα. Και το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να είναι επίσης υπερδραστήριο, έτσι δημιουργείται φλεγμονή στους αεραγωγούς όσων πάσχουν από άσθμα και πρήξιμο στις αρθριτικές αρθρώσεις.

Το πρωί το φως δίνει το σύνθημα για να σταματήσει η παραγωγή της μελατονίνης. Στη θέση της αυξάνεται η έκκριση της κορτιζόλης, προετοιμάζοντας το σώμα για τις απαιτήσεις της ημέρας. Αρχίζουν να ανεβαίνουν η αρτηριακή πίεση και οι καρδιακοί παλμοί. Μια ουσία που ονομάζεται PAI-1, κάνει το αίμα να σχηματίζει πιο γρήγορα θρόμβους, κορυφώνεται γύρω στις 6.30 π.μ. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως η PAI-1 μπορεί να προστάτευε τους πρώτους ανθρώπους από θάνατο από αιμορραγία από κάποιον τραυματισμό την ώρα που ξεκινούσαν προς αναζήτηση τροφής. Όμως με τις φραγμένες αρτηρίες των σύγχρονων ανθρώπων, η ουσία αυτή αυξάνει τον κίνδυνο θρομβώσεων που προκαλούν καρδιακές προσβολές και εγκεφαλικά. Σύμφωνα με μελέτες, τα επεισόδια αυτά κορυφώνονται γύρω στις 9 το πρωί.

Τα στοιχεία αυτά προκύπτουν από εργαστηριακές έρευνες που έγιναν σε πειραματόζωα αλλά έχουν επίσης παρατηρηθεί σε ανθρώπους. Μία από τις μεγαλύτερες έρευνες έγινε στη Βοστόνη, στο Medical Chronobiology Program at Brigham and Women’s Hospital. Και παρότι το φαγητό, ο ύπνος και τα πρότυπα συμπεριφοράς του καθενός επηρεάζουν φυσικά τις αλλαγές που συμβαίνουν στον οργανισμό, το ίδιο κάνουν και διάφορα βιολογικά συστήματα, όπως η πίεση, οι καρδιακοί παλμοί, η πήξη του αίματος και η αδρεναλίνη, με αποτέλεσμα να αλλάζουν οι κιρκαδικοί ρυθμοί του οργανισμού.