Σύμφωνα με τον Δρ. Στέφανο Χανδακά MD,MBA,PhD, το ευχάριστο είναι ότι πολλές από τις γυναίκες, αν και νοσούν από ενδομητρίωση θα καταφέρουν να αποκτήσουν παιδί χωρίς να χρειαστούν χειρουργείο.

Όμως και για εκείνες που ο γιατρός θα κρίνει ότι η αντιμετώπιση της ενδομητρίωσης είναι μονόδρομος τα νέα είναι εξίσου ευχάριστα καθώς με την νέα επαναστατική μέθοδο Single Port Laparoscopy οι χειρουργικές επεμβάσεις δεν απαιτούν τομές.

 Ποια είναι τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης;

Περίπου το 15% των γυναικών που βρίσκονται σε γόνιμη ηλικία αναπτύσσουν σε κάποιο βαθμό ενδομητρίωση πριν φτάσουν την εμμηνόπαυση. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της πάθησης είναι προ-εμμηνορροϊκός και εμμηνορροϊκός πόνος, πόνος κατά την σεξουαλική επαφή και ουρικά ή εντερικά προβλήματα σε συνδυασμό με την εμμηνόρροια. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο ιστός μπορεί να συσταθεί πάνω στις ωοθήκες ή στους φαλλοπιανούς πόρους, προκαλώντας στειρότητα.

Η ενδομητριωση μπορεί να θεωρηθεί ως νόσος που αποτρέπει μια πιθανή εγκυμοσύνη;

Φυσιολογικά, ο ενδομητρικός ιστός καλύπτει τα εσωτερικά τοιχώματα της μήτρας και αποτελεί το φιλόξενο έδαφος πάνω στο οποίο θα εμφυτευθεί το έμβρυο σε περίπτωση εγκυμοσύνης. Γι’ αυτό και κάθε μήνα ο ιστός αυξάνει σε πάχος, υπό την επίδραση ορμονών, προκειμένου να συγκρατήσει το γονιμοποιημένο ωάριο. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει κύηση, ο ιστός αποβάλλεται με το αίμα της εμμήνου ρύσεως. Στην ενδομητρίωση, ο ιστός εντοπίζεται και σε άλλα σημεία του αναπαραγωγικού συστήματος, εκτός της μήτρας. Ωστόσο, εξακολουθεί να συμπεριφέρεται όπως και όταν βρίσκεται στη φυσιολογική του θέση. Διογκώνεται δηλαδή και στη συνέχεια πρέπει να αποβληθεί με τη μορφή αίματος. Όμως, λόγω της μη φυσιολογικής του θέσης, δεν μπορεί να αποβληθεί, επειδή δεν υπάρχει η κατάλληλη δίοδος. Κατά συνέπεια, το αίμα συσσωρεύεται μέσα στο σώμα και γίνεται εστία φλεγμονών και συμφύσεων, οι οποίες «πλέκονται» γύρω από τα αναπαραγωγικά όργανα. Ο λεγόμενος έκτοπος ενδομητρικός ιστός είναι «εχθρικός» για το σπέρμα, ενώ μπορεί να αποφράξει τις σάλπιγγες, δυσκολεύοντας τη σύλληψη. Η ενδομητρίωση είναι πιθανό -αλλά όχι βέβαιο- να επηρεάσει τη γονιμότητα. Εκτιμάται ότι το 15-25% των υπογόνιμων γυναικών έχουν ενδομητρίωση, καθώς και ότι το 20-66% των γυναικών με ενδομητρίωση θα έχουν πρόβλημα υπογονιμότητας. Από τα ποσοστά αυτά καθίσταται σαφές ότι η ενδομητρίωση δεν συνεπάγεται στειρότητα.

Τι θα πρέπει να κάνουν όσες γυναίκες πάσχουν από ενδομητρίωση. Είναι πάντα μονόδρομος το χειρουργείο;

Παρόλο που η ενδομητρίωση δεν θεραπεύεται, η πάθηση υποχωρεί όταν η γυναίκα φτάνει στην εμμηνόπαυση, λόγω των ορμονικών αλλαγών. Οι επιλογές για θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνουν εγχείρηση, φαρμακευτική αγωγή ή έναν συνδυασμό και των δυο. Ο σκοπός της χειρουργικής θεραπείας είναι η αφαίρεση ενδομητριακών εμφυτευμάτων ή/ και των οργάνων που έχουν επηρεαστεί από την πάθηση. Ο σκοπός της φαρμακευτικής αγωγής είναι ο περιορισμός των επιπέδων οιστρογόνου και προγεστερόνης, οι οποίες είναι ορμόνες που διεγείρουν την ανάπτυξη των ενδομητριακών όγκων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο γιατρός θα πρέπει να μπορεί να αντιμετωπίσει τους ενδομητριακούς όγκους μέσω της λαπαροσκόπησης. Χρησιμοποιώντας τις λιγότερο επεμβατικές διαδικασίες μέσω μικρών τομών, ο χειρουργός μπορεί να αφαιρέσει τον ουλώδη ιστό, να καταστρέψει τα ενδομητριακά εμφυτεύματα με λέιζερ, ή/ και να απομακρύνει τα υγρά. Λιγότερο συντηρητικές μέθοδοι όπως η υστερεκτομή μπορεί να ληφθεί υπόψη για ασθενείς που δεν είχαν αποτέλεσμα με άλλες θεραπείες και οι οποίοι δεν θέλουν να κάνουν πια παιδιά. Στην επιλογή της θεραπείας για την ενδομητρίωση, η καλύτερη προσέγγιση είναι να συζητήσετε με τον γιατρό σας όλες τις πιθανές θεραπείες και να προχωρήσετε στην απόφασή σας με σιγουριά.

Θέλω να μας μιλήσετε για την SPL . Πρόκειται για μια χειρουργική επέμβαση που δεν αφήνει τομές ;

Η Νέα, επαναστατική μέθοδος πραγματοποιείται μόνο μέσω του ομφαλού. Η μέθοδος S.P.L (Single Port Laparoscopy) αποτελεί μετεξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής και υπόσχεται χειρουργικές επεμβάσεις χωρίς τομές.
Με την παραδοσιακή λαπαροσκοπική επέμβαση απαιτούνται 3 έως 5 μικρές τομές στην κοιλιακή χώρα και προκαλούνται 2 έως 4 μόνιμες ουλές, με τη νέα μέθοδο, η επέμβαση διενεργείται μέσω μόνο ,μίας φυσικής οπής, αυτής της ομφάλου. Ο χειρούργος τοποθετεί έναν ειδικό καθετήρα στον ομφαλό και από εκεί εισάγει ταυτοχρόνως κάμερες και τα απαραίτητα εργαλεία.

Σε ποιες παθήσεις και ποια κατηγορία γυναικών μπορούν να ωφεληθούν από αυτή την επέμβαση;

Η εφαρμογή της μεθόδου S.P.(Single Port Laparoscopy),χρησιμοποιείται για την αφαίρεση κυστών, ενδομητρίωσης, ινομυωμάτων , ακόμη και για ολικές υστερεκτομές. Η νέα μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί σε όλους τους ασθενείς, οι οποίοι μπορούν να υποβληθούν σε λαπαροσκοπική χειρουργική επέμβαση. Εξαίρεση αποτελούν τα άτομα που έχουν υποβληθεί σε πολλές, μείζονες επεμβάσεις στην κοιλιακή χώρα ή που είναι παθολογικά παχύσαρκα, δεδομένου ότι και οι δυο αυτές καταστάσεις περιορίζουν την ορατότητα και την κίνηση μέσα στην κοιλιά.

Πόσος χρόνος χρειάζεται για να αποθεραπευτεί μια γυναίκα μετά την SPL

Με τη νέα μέθοδο , ο πόνος είναι ακόμη πιο ήπιος. Έτσι, η ασθενής πλέον χειρουργείται και επιστρέφει σπίτι χωρίς να αισθάνεται ότι έχει χειρουργηθεί. Το 92 % των ασθενών επιστρέφει σπίτι αυθημερόν.

Μετά τη χειρουργική αποκατάσταση της ενδομητρίωσης πιο είναι το πιο ασφαλές χρονικό περιθώριο για να μείνει μία γυναίκα έγκυος ;

Μετά τη λαπαροσκοπική χειρουργική αποκατάσταση της ενδομητρίωσης το πιο ασφαλές χρονικό διάστημα για να μείνει μια γυναίκα έγκυος είναι από έξι έως δώδεκα μήνες.

Είμαστε μετά το καλοκαίρι .Η εκτίμηση σας είναι πως αυξάνονται αυτή την εποχή τα κρούσματα των σεξουλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων;

Δεν είναι τυχαίο ότι την περίοδο αυτή αυξάνονται σημαντικά τα κρούσματα τόσο των αφροδίσιων νοσημάτων, όσο και των απλών λοιμώξεων. Τα αφροδίσια νοσήματα, ή αλλιώς σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα, είναι νοσήματα που μεταδίδονται από άτομο σε άτομο κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής. Μολονότι η προφύλαξη είναι δυνατή και υπάρχουν πλέον αποτελεσματικές θεραπείες, τα αφροδίσια νοσήματα έχοντας ραγδαία αύξηση τα τελευταία χρόνια αποτελούν και σήμερα ένα σοβαρό πρόβλημα. Μερικά από τα πιο συχνά σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα που παρουσιάζονται είναι τα εξής: Οι ιοί HPV, Σύφιλη, Έρπητας γεννητικών οργάνων, Χλαμύδια

Ποιες διαγνωστικές εξετάσεις πρέπει να κάνει μια γυναίκα για να τα εντοπίσει;

Οι διαγνωστικές εξετάσεις που πρέπει να υποβληθεί μια γυναίκα για να τα εντοπίσει είναι το τεστ Παπανικολάου ή κολποσκόπηση και η καλλιέργεια κολπικού υγρού.

Προκαλούν αυτά τα νοσήματα υπογονιμότητα; και ποιες είναι οι οδηγίες που δίνετε;

Είναι γεγονός ότι τα νοσήματα αυτά μπορούν να προκαλέσουν υπογονιμότητα. Αυτό που συνίσταται αρχικά να κάνουν είναι μια γυναικολογική εξέταση και καλλιέργεια κολπικού υγρού.
Ευχαριστούμε πολύ για τις πολύτιμες συμβουλές τον κο Χανδακά Στέφανο MD MBA PhD , Μαιευτήρας - Ενδοσκοπικός Χειρούργος – Γυναικολόγος (www.drchandakas.gr)

Επιμέλεια : Βάσω Καλυβιώτη, Δημοσιογράφος